Бөлім: «Анекдот, әзілдер»

Анекдот (грек. anekdotos — жарияланбаған) — қысқа, күлдіргі әңгіме, халықтың фольклор жанры. Басты ерекшеліктері — баяндаудың шындыққа жанасымдылығынан гөрі, тапқырлық танытып, әдейі әзілдеп айту шеберлігі. Анекдот көбінесе нақты адамдар туралы айтылады. Олар екі сипатты, екі ниетті болып келеді. Бір тобы қоғам мүшелерінің жағымды бейнесін, моральдық, психологиялық биік қасиеттерін паш ету мақсатымен шығарылады. Олар ақыл-парасатпен айтылады, күлдіре отырып, қоғамдағы теріс құбылыстар мен адам бойындағы жағымсыз қылықтарды әжуалап, әңгімеге көңілді сипат береді. Мұның мысалы Қожанасыр, Алдаркөсе, Жиренше, Тазша бала есімдерімен байланысты анекдоттар. Екінші топтағы анекдоттар арам ниетпен, жат пікірмен, тарихи адамдарды кекету-мұқату мақсатымен, олардың рөлін, халыққа еткен еңбегін төмендету, халық сүйіспеншілігін, жастардың ықылас-еліктеуін әлсірету үшін айтылады. Оларда әлгі адамдар тұқыртылып, кездейсоқ ауызға ілінген етіліп көрсетіледі. Мұндай зиянды, астарлы анекдотттар өзіндік пікір қалыптастыруға жетпеген, саяси жағынан аңғырт, қоғамдағы азаматтық орнын түсінбейтін адамдарды теріс түсінікте қалдырып, дұрыс жолдан тайғызады.
Көрнекті публицист әрі әдебиет зерттеушісі Сауытбек Абдрахмановтың докторлық дисертациясының ғылыми жетекшісі академик Сейіт Қасқабасов..
©  Әлібек Асқаров
Майдангер жазушы Әзілхан Нұршайықов (1922–2011) Жамбыл облысының Сарысу ауданында оқырмандармен кездесу өткізеді. Ауыл мектебінің әдебиет пәнінің..
©  Әлібек Асқаров
Халқымыздың дарынды ақыны Есенғали Раушанов Желтоқсан оқиғасы тұсында “Қара бауыр қасқалдақ” деген өлең жазғаны белгілі. Ақынның өлеңдер жинағы..
©  Әлібек Асқаров
Жазушы Әнуар Әлімжановпен (1930–1993) кездесу кезінде оқырманның біреуі “бос уақытыңызда немен айналысасыз?” деген сұрақ қойыпты. - Жазушылықты мұрат..
©  Әлібек Асқаров
Ұлы Отан соғысының қырық жылдық мерейтойы қарсаңында “Жалын” баспасы поэзия бөлімінің меңгерушісі ақын Серікбай Оспановқа қазақстандық ақындардың..
©  Әлібек Асқаров
Ұзақ жылдар бойы Жазушылар одағында абыройлы қызмет жасаған аты мәшһүр фототілші Сайлау Пернебаев (1939–2007) бір жылдары туған ауылына барыпты. Оған..
©  Әлібек Асқаров
Халық батыры, майдангер жазушы Бауыржан Момышұлы (1910–1982) ертеректе “Сарыағаш” санаторийіне бара жатып, Шымкент қаласындағы бір қонақүйде..
©  Әлібек Асқаров
Әлдебір тойда Қадыр Мырза Әли (1935–2010) елден келген бір құрдас жігітпен бір үстелде қатар отырып қалады. - Атыңызға қанық болғанмен, түріңізді..
©  Әлібек Асқаров
Баянауылда Жаяу Мұсаның 150 жылдық мерейтойы мемлекет деңгейінде өтіп жатады. Оған Алматыдан Олжас Сүлейменов бастаған бір топ ақын-жазушылар..
©  Әлібек Асқаров
Қайсыбір жылдары “Жұлдыз” журналы партияның Орталық комитеті тарапынан қатты сынға ұшырап, журналдың бас редакторы, көрнекті жазушы Бекежан Тілегенов..
©  Әлібек Асқаров
Әйгілі композитор Нұрғиса Тілендиев (1925– 1998) Жамбыл облысындағы үлкен бір тойға қатысып, кешкі пойызбен Алматыға қайтады. Екі күн бойы ас та төк..
©  Әлібек Асқаров
Ақын Қасым Аманжолов (1911–1955) Орал жақтағы бір қаламгер әріптесінің мерейтойында болып, ертеңінде басы зеңіп әзер тұрады. Соны аңғарған..
©  Әлібек Асқаров
Композитор Бақытжан Байқадамов (1917– 1977) өзі шығарған жаңа әнін бір жазушы досына орындап береді. “Қалай екен?” деп сұрайды. Досы ойланып..
©  Әлібек Асқаров
Қазақтың жезтаңдай әншісі, қайталанбас өнер иесі Манарбек Ержановқа (1901–1966) ертеректе “Қазақстанның Халық әртісі” деген жоғары атақ беріледі...
©  Әлібек Асқаров
Бақытжан Момышұлы (1941–2012) бірде ашу шақырып, дауыс көтеріп телефонмен қатты-қатты сөйлеседі. Төргі бөлмеде мұны әкесі Бауыржан Момышұлы естіп..
©  Әлібек Асқаров
Төл әдебиетіміздің классигі Мұхтар Мағауин ұзақ жылдар бойы “Жазушы” баспасының бас редакторы қызметін атқарғаны белгілі. Баспа деген ірі өндіріс..
©  Әлібек Асқаров
Майдангер ақын, соғыс жылдарында теңізші болған Тоқаш Бердияров (1925–1988) бірде қаламгерлер ортасында: - Шіркін, тағы бір соғыс болса екен! –..
©  Әлібек Асқаров
Балалар жазушысы Сейтжан Омаров (1907– 1985) пен ақын Қадыр Мырза Әли (1935–2010) бірімен-бірі көп жылдан бері құда-жекжат екен. Құда болса да көп..
©  Әлібек Асқаров
Елуінші жылдардың соңында атағы жер жарған полковник Бауыржан Момышұлыны (1910–1982) Куба мемлекетінің жас лидері Фидель Кастроның өзі арнайы..
©  Әлібек Асқаров
Садықбек Адамбеков кеудесінен күн көрінген жұқа болса да, мінезі қағілез, шапшаң кісі. Сол Сәкең бірде ақын Қайнекей Жармағамбетовпен шартпа-шұрт..
©  Әлібек Асқаров
Сатирик-жазушы Садықбек Адамбеков (1922– 2002) Жазушылар одағы Сатира секциясының қарауына өзінің әлі сиясы кебе қоймаған жаңа комедиясын ұсынады...
©  Әлібек Асқаров
Қазақтың әйгілі сәулетшісі, Тәуелсіз Қазақстанның Елтаңбасын жасаушылардың бірі Шота Уәлихан – хан Уәлидің тікелей ұрпағы, ұлы Шоқан Уәлихановтың..
©  Әлібек Асқаров
Ел жақтан келген бір ағайын есімі қалың қазаққа белгілі сықақшы, халқымыздың сүйікті ақыны Оспанхан Әубәкіровпен (1934–1986) әңгіме кезінде: ..
©  Әлібек Асқаров
“Қазақ энциклопедиясы” баспасы отандық ғалымдардың екі томдық энциклопедиялық анықтамалығын шығарып жатады. Энциклопедияның бірінші томы жарыққа..
©  Әлібек Асқаров
Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, белгілі ғалым Ысқақ Дүйсенбаев (1910–1976) тақыр бас, мойыны күжірейген дембелше, толық кісі екен. Көп..
©  Әлібек Асқаров