Бөлім: «Анекдот, әзілдер»
Анекдот (грек. anekdotos — жарияланбаған) — қысқа, күлдіргі әңгіме, халықтың фольклор жанры. Басты ерекшеліктері — баяндаудың шындыққа жанасымдылығынан гөрі, тапқырлық танытып, әдейі әзілдеп айту шеберлігі. Анекдот көбінесе нақты адамдар туралы айтылады. Олар екі сипатты, екі ниетті болып келеді. Бір тобы қоғам мүшелерінің жағымды бейнесін, моральдық, психологиялық биік қасиеттерін паш ету мақсатымен шығарылады. Олар ақыл-парасатпен айтылады, күлдіре отырып, қоғамдағы теріс құбылыстар мен адам бойындағы жағымсыз қылықтарды әжуалап, әңгімеге көңілді сипат береді. Мұның мысалы Қожанасыр, Алдаркөсе, Жиренше, Тазша бала есімдерімен байланысты анекдоттар. Екінші топтағы анекдоттар арам ниетпен, жат пікірмен, тарихи адамдарды кекету-мұқату мақсатымен, олардың рөлін, халыққа еткен еңбегін төмендету, халық сүйіспеншілігін, жастардың ықылас-еліктеуін әлсірету үшін айтылады. Оларда әлгі адамдар тұқыртылып, кездейсоқ ауызға ілінген етіліп көрсетіледі. Мұндай зиянды, астарлы анекдотттар өзіндік пікір қалыптастыруға жетпеген, саяси жағынан аңғырт, қоғамдағы азаматтық орнын түсінбейтін адамдарды теріс түсінікте қалдырып, дұрыс жолдан тайғызады.
Ертеде бір еріккен хан «Кім де кім есекті сөйлетсе соған екі қап алтын беремін, ал сөйлете алмаса басын шабамын» деп жаханға жар салыпты. Еcекті кім..
Баяғыда бір бай болыпты. Қорасы қойға толы, шарасы майға толы екен. Бір күні байдың қорасындағы малына ұры түседі. Ұрыны ұстап алып.- Атың кім? - деп..
Агата Кристиге таныстары:-Неге археологқа күйеуге шықтыңыз? — десе, ол:-Бұларға көнерген сайын құның арта беред — деген екен.
Екі теңізшіБір соғыс кемесі қараңғы және тұманды түнде жүзіп келеді. Басқару бөліміндегі капитан алдында ұзақтан жақындап келе жатқан жарықты көреді...
Бiр жiгiт ұйықтап жатып өлiп кетiптi. О дүниеге барыпты. Ақ сақалды бiр шал отыр екен. Ол жiгiттiң iстерiн таразыға салып өлшеп көрсе күнәсi мен..
Баласы мен әкесі:- Балам, өскенде кім болғың келеді?- Аяз ата!- Негеее?- О, күшті ғой қайта! Бір-ақ күн жұмыс істейсің да, 1 жыл бойы демаласың!!!
МАҚСҰТБЕГІМ МЕНІҢ
Сағи ұзақ жыл «Москвич - 412» жеңіл машинасының қызығын көріпті (өзі бұл машинасын «Ақ кербез» деп атайды екен).Ағамыз машинасын әдемі жүргізгенімен..
© Сағи Әбілхасенұлы
ҚАЛМАДЫ САРҚЫТ АРТЫЛЫП...
Торғайлық азамат Сұлтанғалиев Қуаныш қызмет бабымен Южный совхозына қоныс аударады. Оның жанұясы осы ауылда кәсіподақ комитетінің төрағасы болған..
© Сағи Әбілхасенұлы
ТҮСЕ БЕРМЕ КӨЗГЕ
Дастарқанға қойылған дәмнен қонақтар ауыз тие бастайды. Әсіресе сүзбені тамсана татып ұнатушылар көп болады. Соны сезген Сағи ағай жұбайы..
© Сағи Әбілхасенұлы
БҰЗЫЛМАҒАН ФИГУРАҢ
Бұрын партия, Совет қызметтерін атқарып, шаруашылық басқарған Ғабжәлел Әлібековтың мінезі мен түлғасын тайға таңба басқандай қылып былайша өлеңмен..
© Сағи Әбілхасенұлы
ӘУЛИЕКӨЛДІ КІМГЕ ТАПСЫРАМЫЗ
Әулиекөл ауылында тұратын Сағи Әбілхасенұылы мен көршісі ақын Сағындық Досмағанбетов арасында телефон арқылы мынадай әңгіме болған көрінеді...
© Сағи Әбілхасенұлы
ӨЛЕҢІМДІ ОҚЫҒАН ҒОЙ
Сағи Қостанай қаласының ішінде келе жатқанда бір еңкейген орыс кемпірі оған басын иіп тұрып сәлемдесіп өтеді. Сонда жанындағы құрдасы Төкеш..
© Сағи Әбілхасенұлы
СӨЗІ СҮЙЕКТЕН ӨТКЕН БОЛАР
Әулиекөл ауылында тұратын Жолдыбай деген азамат Сәкең үйінен арақ дәметіп, күнде есік тоздырыпты. Ол бір сауыққанда көршісіне Сағи мына өлең шумағын..
© Сағи Әбілхасенұлы
ҚОЛТАҢБА
Алпыс жасқа толған балдызды Аман Молдахметқызына Сағи «Көңіл құсы» кітабын ескерткішке сыйлап, оның мұқабасының ішкі бетіне мынадай қол таңба..
© Сағи Әбілхасенұлы
ДӘМІАУЗЫМНАН КЕТПЕЙДІ
Шілденің аспан айналып жерге түсердей ыстығында Арқалық ауданы, Майкөтов ауылының азаматы, кәсіпкер Шәкен Сәттарұлы Әбікенов Сагига базардан бір рет..
© Сағи Әбілхасенұлы
БАҚЫТЖАННЫҢ ЖОЛЫ БӨЛЕК
Бірде аяғы ауырып Сағи ағамыз бір жетідей науқастанып қалады. Бірақ дер кезіңде дәрігерге көрініп, ем қабылдайды. Сонда көңілін сұраған көршісі Сырым..
© Сағи Әбілхасенұлы
ҰҚСАЙСЫЗ СІЗ АСЫЛҒА
Ауыр науқастанып жатқан қайнағасы Мағызұм Хамитұлы Сағиды шақырып алып:- Шырағым, ақындығың рас болса, жұрт есінде қалардай маған бір жыр арнашы, ..
© Сағи Әбілхасенұлы
КҮТЕ БЕР, ҚАРА ШАЛЫҢДЫ
Ғайни апамыздың туған күнін атап өтеуге келгендер оны дастархан басында айтулы күнімен қүттықтап жатады. Сөз кезегі Сағи ағамызға келгенде..
© Сағи Әбілхасенұлы
ҰМЫТЫП КЕТІПТІ
Қысқы соғымға үлкенді - кішіні шақырып дәм ауыз тигізіп, аруақтарға құран бағыштау халқымыздың қанына сіңген қасиет ғой. Сол дағды бойынша ауыл..
© Сағи Әбілхасенұлы
ЖЕДІҢ ҒОЙ КІСІ ҚАҚЫСЫН
Ертеде қайсыбір шопандар өзара келісіп жеке адамдардың ұсақ малдарын отарына қосып ағып береді екен. Бірақ алуға барғанда сол малдарын бермей «Су..
© Сағи Әбілхасенұлы
ОҢАШАНЫ ПАЙДАЛАНУ
Көтерме жол үстінің көп жері шоқалақ, жырым — жырым сай - сала. Арада бірер сағат өткенде аспаннан төнген қараша бұлт жаңбырын құйа салады. Күн..
© Сағи Әбілхасенұлы
ЖОЛ БОЙЫНДА
Ертеде Сағи туған күйеу баласы Аманғали Әуелбековтың машинасымен Торғай - Ақкөл бағытына жолға шығады. Қорапты машинаның үстінде Қарақүмнан бөгет ..
© Сағи Әбілхасенұлы
АМАН БОЛ
Сағи мұғалімдіктен зейнеткерлікке шыққанда оның әріптесі Қабдеш Қабжановтың 60 жасқа толуына жылға жуық уақытты қалыпты. Бір кездескенде Сәкең..
© Сағи Әбілхасенұлы
ОРАТЫП АЛЫП ТАСБАЙДЫ
Шеген ауылының байырғы тұрғыны Рамазан Жарманов мал қамы, шаруа жайына қатты қарайды екен. Ол жылдағы әдетімен бірде совхоз трактористерінің тілін..
© Сағи Әбілхасенұлы
СЫЙҒА- СЫЙ
Торғай совхозының «Қарғалы» бөлімшесінің басқарушысы Жалбыр Жайнақбаевқа бірде Сағи жүргінші арқылы мына мазмүнда хат жолдайды:Әлі есімнен жақсылығың..
© Сағи Әбілхасенұлы