Бөлім: «Ертегілер»
Ертегі – фольклордың негізгі жанрларының бірі. Ертегі жанры – халық прозасының дамыған, көркемделген түрі, яғни фольклорлық көркем проза.
Бір күшік пен бір құрлық туралы ертегі
БастауТүрлі-түрлі ертегіТұла бойды ерітеді.Түні бойы тыңдаймыз,Қасып қойып желкені.Сөзге жүйрік атамыз,Тыңдаймыз да жатамыз.Көтеріліп көңілдер,Бал..
© Абдрахман Асылбек
Сиқырлы сыбызғы
Ертеде бір талапты –Жетім бала болыпты.Аралап бар алапты,Ақыл-оймен шолыпты.Алты-жеті жастан-ақТабиғатты сүйеді.Әуенге ұйып бастан-ақ,Зердесіне..
© Абдрахман Асылбек
Егіздер туралы ертегі
IЕртеде, әлде бүгінде,Алатаудың түбіндеЕгіз бала туыптыКөп қаланың бірінде.Болғанға егіз баласы,Қуанды ата-анасы.Бір-бірінен жасыныңБес-ақ минут..
© Абдрахман Асылбек
Өзі киіне алмайтын бала немесе жалаңаш генерал
Көктем сайын нұр болып,Айналыпты жаңбырға.Содан кейін гүл болып,Жайқалыпты әр қырда.Бала бопты ертеде,Киінуді білмеген.Мініп алып желкеге,Бойын жазып..
© Абдрахман Асылбек
Қожалақ
Бала болды ертеде.Жалқау ма,Әлде ерке ме,Кесір ме,Әлде қырсық па,Мініп алған желкеге?Әдеті сол күндегі –Жуынуды білмеді.Ата-ананың ақылынҚұлағына..
© Абдрахман Асылбек
Айырбас
Балқанда,Әлде Қырымда.Бір аңқау жан болыпты.Күні бойы пырылдап,Тек ұйқыны соғыпты.Қандырған соң ұйқысын,Кешке қарай тұрады.Жаюға бес жылқысын,Түнде..
© Абдрахман Асылбек
Кербақпай
Ерте, ерте, ертеде,Ешкі жүні бөртеде.Жаттым ұзақ ойланып,Оранып ап көрпеге.Ойладым кеп,Ойладым,Ой түбіне бойладым.Таптым жақсы жаңалық,Ақырыңда..
© Абдрахман Асылбек
Құстар тойы
Күн күлімдеп, қар жібіп,Сай-саламен су ақты.Бүршік жарып тал-шыбық,Көқтем келді шуақты.Шыбын-шіркей тіріліп,Қайта шулай бастады.Көрінгенге..
© Абдрахман Асылбек
Неліктен?
Бір күні тыныс белгілері топталды,Бір мәселеге тоқталды.Соның іпіінде қаралатын,Негізгі деп саналатынМынау болды –Ол сұрау болды.– Емеспіз..
© Абдрахман Асылбек
Шыбық тимес шіңк етер
Көңілі тым қаяулыСамат деген бала бар.Басқалардай аяулыОнда-дағы ана бар.Елжіреп ет-жүрегі,Ұлын жақсы көредіБірақ, бірақ, үнеміЖөнсіз ақыл..
© Абдрахман Асылбек
Күштілердің күштісі
Ерте, ерте, ерте екен,Ешкі жүні бөрте екен.Қырғауыл жүні қызыл екен,Құйрық жүні ұзын екен,Мұзға барып қонған екен,Жығылып мерт болған екен...Ұшатұғын..
© Абдрахман Асылбек
Талдардың таласы
Орман тұрды жайқалып,Самал желмен шайқалып.Ағаштардың ағайынБірліктері байқалып.Жайма-шуақ жарастыТоқсан түрлі ағаштыКөрген адам ормандыТамашалай..
© Абдрахман Асылбек
Мақтақыз бен мысық
Мақтақыз бен Мысық дос бопты,Достардың көңілі хош бопты.Бірде қыз жеке қалыпты,Бір мейіз тауып алыпты.Мақтақыз қыз ғой ақылды,Мысығын кел деп..
© Абдрахман Асылбек
Көжек пен тиінтай
Кіп-кішкентай кезі еді,Қоянның сұр КөжегіБәрін көріп-білмек боп,Ну орманды кезеді.Көрді танып талдарды,Көрді алып аңдарды.Құйқылжыта күй..
© Абдрахман Асылбек
Қу қоян
Ұстап алып Арыстан,Былай деді Қоянға:– Қарыным аш қабысқан,Сені жесем, тоям ба?Қауіп төніп жанына,Қоян алғаш булықты.Жалған айтып жағына,Ойлады бір..
© Абдрахман Асылбек
Аю апанында
КөшкінАлатаудың аясыСалқын өмір саясы.Аңшылар да өрмелеп,Тірелді бір өрге кеп.Сол шамада бір киік,Екі ұрты бұртиып,Өте берді елеңдеп,Ойлады ма өлем..
© Абдрахман Асылбек
Қорқыт күйі
Дастан емес, жыр емес,Аспан емес, күн емесСөз етпегім сіздерге.Табылар деп бір белгі,Өтіп кеткен ілгергіКөп үңілдім іздерге.Апыл-ғұпыл..
© Абдрахман Асылбек
Олақ пен салақ
«Ерте, ерте, ерте екен,Ешкі жүні бөрте екен»,Деп бастаса ағалар,Құлақ түрер балалар.Бірақ, менің ертегім,Емес тіпті ерте күн.Көзім көрген әлгідеОсы..
© Абдрахман Асылбек
Шал, бала және есек
Еңбегімен күн кешіп,Шал мен бала мінгесіп,Жүрген еді есекпен,Жұрт қарады кім десіп.– Жарандар-ау, жарандар,Тамашаға қараңдар.Мінгесіпті есекке, –Деп..
© Абдрахман Асылбек
Қиял қиясында
Өмірде сірә бар ма екенКөңілден жүйрік, көңілден?Бар дүние, бар мекенҚиялға бірден көрінген.Бақытқа бөлеп бір қанша,Жетектеп алып дәмеңді,Көзіңді..
© Абдрахман Асылбек
Майтан
Әулиеата жеріндеҚаратаудың беліндеЖаңа туған қала бар, –Сол Шолақтау қасындаБір төбенің басындаМайтан деген бала бар.Атса арайлы ашық таң,Күмбезіне..
© Абдрахман Асылбек
Жыл туралы аңыз
Ерте, ерте замандаКөрінбепті Жыл деген.Жан-жануар тағы аң даУақытты білмеген.Қой дейтұғын қожа жоқ, –Қақпайлайтын бетінен.Әй дейтұғын әже жоқ, –Ерке..
© Абдрахман Асылбек
Қарлығаш туралы аңыз
Әжем кейде отырып,Көп әңгіме шертетін.Жүрегіңе от үріп,Тұла бойды ерітетін.Содан бері жадымдаЖүрген еді сақталып.Жаздың жарқын таңындаАйтайын бір..
© Абдрахман Асылбек
Алтын дән
Ерте, ерте, ерте екен,Ешкі жүні бөрте екен.Ен жайлаған сансыз малЕл мен жердің көркі екен.Малдың жүні – киімі,Терісі де – бұйымы.Ет пен сүтін..
© Абдрахман Асылбек
Қырық қарлығаш
Баяғы өткен замандаЖұт болды бір алапат.Мал түгілі адамғаӘкелді ол зар, апат.Қара басын қорғалап,Байлар қаша жөнелді.Болды-дағы сорға тап,Кедей..
© Абдрахман Асылбек