Бөлім: «Ертегілер»
Ертегі – фольклордың негізгі жанрларының бірі. Ертегі жанры – халық прозасының дамыған, көркемделген түрі, яғни фольклорлық көркем проза.
Әкесі мен баласы
Бір кісі өмірінде өтірікке ешкімді алдына салмаған суайт екен.Бұл кісі баласын баулып, өзіндей өтірікші қылыпты. Баласы әкесінен де өтірікке астам..
© Айткүл Сәулебаева
Аңқау мен ұры
Баяғыда бір аңқау есегіне мініп жолаушы шығады. Келе жатып тауға шығарда есегін аяп жетектеп өтпекші болады. Бұны екі ұры көріп есекті ұрламақшы..
© Айткүл Сәулебаева
Үш қу
Бұрын бір таз, біреуі жалақ, бір көзі ауырған үш адам жолдас болған екен. Әрқайсысының кеселі бар, таздың басы қышып, көзі ауырған көзі қышып..
© Айткүл Сәулебаева
Етікші
Ерте заманда бір кедей етікші болған екен дейді. Бала-шағасы көп-көп болыпты, кедейліктен тұрмысы да ауыр болыпты. Күнелтіп, бала-шағаларын асырау..
© Айткүл Сәулебаева
Ырыс кімде?
Ерте заманда Сырлыбек дейтіннің бір бөлек аулы Қызылқұмның бір алқабына келіп қонып жатады. Әркім өздерінің баспаналарын тігіп, азды-көпті азықтарын..
© Айткүл Сәулебаева
Зерделі
Баяғыда Зерделі дейтін шешен, білгір адам болыпты. Бір күні Зерделі бір топ жолдасымен жиһан кезіп келе жатып, бір қарияға кездесіпті. Сәлемдесіп..
© Айткүл Сәулебаева
Айлакер бала
Ертеде бір жесір әйелдің бір ұл, бір қызы болыпты. Ішсе тамаққа, кисе киімге жарымапты олар. Күндердің бір күні баласы шешесінен:«Бақыт деген не?» –..
© Айткүл Сәулебаева
Өнердің күші
Бұрынғы өткен заманда Хасен деген патшаның жалғыз ұлы болыпты. Баласы Ыдырыс ел аралап жүріп, Сәтбай деген бір диханшының сұлу қызына ғашық болған..
© Айткүл Сәулебаева
Жаңа мизандран
Өткен замандарда Әбдіхамит деген патшаның уақытында бір адам екінші бір адамнан жер сатып алыпты. Әлгі жер сатып алған адам жерін айдап жатса..
© Айткүл Сәулебаева
Білгір адам
Ертеде бір ақылды адам болыпты. Күндердің күнінде баласын шақырып алып, бар ақылын үйретіпті. Ақылында:– «Балам! Біріншіден – қатыныңа сырыңды айтпа..
© Айткүл Сәулебаева
Бақыт іздеушілер
Ертеде бір бай болыпты, байдың үш баласы болыпты. Бір заманда бұл байдың шаруасы кеміп азая бастайды. Күннен-күнге күн көрісі қиындап бара жатқан..
© Айткүл Сәулебаева
Бойы бір қарыс, сақалы қырық қарыс
Бұрынғы өткен заманда бір кедейдің үш ұлы болыпты. Бүкіл өмірі байлардың есігінде өткен кедей өлерінде үш ұлын қасына алып отырып өсиет айтады:..
© Айткүл Сәулебаева
Қыз бен шал
Өткен заманда 18-ге келген бір ақын қыз ауыл-аймақ ішіндегі бозбала, жігіт-желеңге өлеңмен ұпай салып азар-ақырет берсе керек. Ел жігіттері алыс..
© Айткүл Сәулебаева
Ақыл, ғылым, бақыт
Ақыл, ғылым, бақыт – үшеуі бір-бірінен артықшылығын салыстырып таласып сарапқа түсіпті. Сарапшылар оларға былай депті:Бірінші – бақытқа: сен..
© Айткүл Сәулебаева
Торғай мен адам
Өткен заманда бір саятшы тор құрып қойса, торына кішкенебір торғай түсіп қалыпты. Торғайды адам қолына ұстап үйіне апара жатса, торғай тілге келіп..
© Айткүл Сәулебаева
Адам өмірі
Дүниені тегіс жаратып болған соң, жер мен көкті Жаратушы – адамды, басқа мақұлықты өзінің алдына шақырыпты. Сондағы ойы олардың әрбіріне бір түрлі..
© Айткүл Сәулебаева
Бес ешкі
Ертеде бір кедей болыпты. Оның бес ешкі, бір қара тоқтысы және бір құла аты болыпты. Кедей ешкілері мен тоқтысын байдың қойына, атын байдың жылқысына..
© Айткүл Сәулебаева
Қасқыр мен түлкі
Қасқыр мен түлкі келе жатып бір жартастың үстіне шығады, қасқыр бір қой жеп тойынып алған, түлкі аш. Түлкі жемеген, біраз қайғыланып тұрып, ішін..
© Айткүл Сәулебаева
Қарға мен баласы
Қарға баласына: «Адам баласы біздің дұшпанымыз, сақ болыңдар, екі шоқып бір қараңдар», – деген. Сонда баласы: «Екі шоқып бір қарамай, бір шоқып екі..
© Айткүл Сәулебаева
Түлкі мен тауық
Бір түлкі жортақтап тамақ іздеп келе жатып, биік ағаш басында тұрған тауықты көреді де бұл тауықты алдап қапқаныма түсірейін деп ойлайды. Түлкі:–..
© Айткүл Сәулебаева
Жамандық неден болады?
Ертеде орман арасында бір жалғыз кісі тұрыпты, бұл кісіден аң, құстар қорықпай, адамша сөйлесіп жүреді екен. Бір күні әлгі кісі талдың түбінде..
© Айткүл Сәулебаева
Қасқыр мен кісі
Бір қасқыр тамақ іздеп жатып, құрулы тұрған қақпанға түсіп қалады. Олай жұлқынып, бұлай жұлқынып зорға құтылады. Қашып бара жатқан қасқырды аңшылар..
© Айткүл Сәулебаева
Арыстан мен кісі
Бір адам жасынан аң аулап күн көреді екен. Бір кезде ауын бір ағаштың түбіне құрып қойып жүрсе, қапыда арыстанға кездеседі. Арыстан:– Ей, адам!..
© Айткүл Сәулебаева
Түлкі мен құмыра
Бір әйел далаға егін ора келіп, құмырасын сүтімен шөптің арасына тығып қояды, бұны түлкі көреді де жасырынып келіп, құмыраның ішіне басын тығып..
© Айткүл Сәулебаева
Қоянның зары
Бір қоян жылап отырып сөйлейді: – Дүниеде мендей сорлы жоқ. Бәрі де менің соңымда – аңшы да, ит те, қасқыр да, түлкі де, қаршыға да, бадырақ көз..
© Айткүл Сәулебаева