БАҒА (НАРЫҚ) цена cost, price

мұнайдың ~-сы / ~ на нефть oil [petroleum] price сатып алу ~-сы / закупочная ~ procurement price саудада ұсынылған ~ предложенная ~ на торгах bid

төмендетілген экспорттық ~ заниженная экспортная ~ less than fair value БАҒА ҚАЛЫПТАСУЫ ценообразование price formation, pricing несиелік ~ ссудное ~ loan pricing

реттелетін ~ регулируемое ~ administered pricing БАҒАЛАУ (БАҒА КЕСУ) оценка estimation, evaluation бағалық құнын ~ стоимостная ~ cost estimate

болашағы барлығын ~ перспективная ~ perspective [long-term] evaluation

геологиялық-экономикалық ~ геолого-экономическая ~ economic-geologi- cal evaluation

дөрекі кəсіпшілікті ~ грубая промысловая ~ rough field appraisal

жарақталуы бойынша бұрғылау қашауының тозуын ~ / ~ износа бурового долота по вооружению evaluation of dulling characteristics of drilling bit

жиілігі бойынша ~ поинтервальная ~ interval estimation

инженерлік-геологиялық ~ инженерно-геологическая ~ engineering-geo- logical estimation

кенішті ~ / ~ месторождения deposit evaluation, deposit estimation

кенішті өнеркəсіптік ~ промышленная ~ месторождения commercial evaluation of deposit

кеуектікті ~ / ~ пористости appraisal of porosity көз мөлшерімен ~ визуальная ~ visual evaluation қорларды ~ / ~ запасов estimation of reserves

қыртыстағы газ көлемін ~ / ~ объема пластового газа estimation of gas in place

қыртысты ~ / ~ пласта formation evaluation

қыртыстық флюидтерді сандық ~ количественная ~ пластовых флюидов

accounting for quantities of reservoir fluids

мұнай кенішін ~ / ~ месторождения нефти evaluation of oil pool

мұнай мен газдың құрамын ~ / ~ свойств нефти и газа evaluation of oil and gas properties

мұнайдың бар болуын ~ / ~ нефтеотдачи oil recovery estimation

мүмкін болатын басы артық қорларды ~ / ~ вероятных запасов definition of probable reserves

пайдалану жағдайында ~ / ~ в условиях эксплуатации field evaluation сапалылық деңгейін ~ / ~ уровня качества estimation of quality level сұрыптауларды ~ / ~ выборки sample estimation

ұңғыма дебитін ~ / ~ дебита скважины rating of a well шекаралық ~ граничная ~ boundary evaluation шығындарды ~ / ~ затрат cost estimation

БАҒАНА колонка:

алмасты бұрғылау ~-сы / ~ алмазного бурения diamond drill core бензин құю ~-сы / бензозаправочная ~ (fuel) filling station гелогиялық ~ геологическая ~ geological column

кен жынысының ~-сы / ~ породы core (sample) литологиялық ~ литологическая ~ lithological column өрт сөндіру ~-сы / пожарная ~ fire standpipe перфоратор ~-сы / ~ перфоратора bar

БАҒАНАЛАРМЕН ТҰРАҚТАНДЫРЫЛҒАН стабилизированный ко- лоннами column-stabilized

БАҒАНАНЫ ƏРЛІ-БЕРЛІ ҚОЗҒАУ расхаживать колонну reciprocate the string

БАҒАНДА ҰСТАЛЫП ТҰРАТЫН поддерживаемый на столбах

columnar

БАҒДАР І маршрут:

айдап қотаратын ~ / ~ перекачки flow circuit БАҒДАР ІІ ориентировка orientation желілік ~ линейная ~ lineation

кездейсоқ ~ случайная ~ random orientation

кеңістіктегі ~ пространственная ~ dimensional orientation

таусыншақты ~ реликтовая ~ relict orientation

БАҒДАР ІІІ профиль:

су түбінің (теңіздің) ~-ы / ~ дна (моря) mud line ұңғыманың ~-ы / ~ скважины course of the hole БАҒДАР ӨЛШЕУІШ профиломер profiler

жоғары жиілікті (теңіздің қатты топырағын анықтауға арналған) ~ высоко- частотный ~ (для определения твердого грунта моря) high-frequency profiler қатты су түбінің (тұнба қабаты астындағы қатты су түбін анықтауға арналған) ~-і / ~ твердого дна (для определения твердого дна под слоем ила)

sub-bottom profiler

БАҒДАРЛАМА программа schedule, scheme, program

барлау ~-сы / ~ разведки exploration program бұрғылау ~-сы / ~ бурения drilling plan сынақтар ~-сы / ~ испытаний test program

теңіздің терең суында бұрғылау ~-сы / ~ глубоководного бурения на море

Deep Sea Drilling Program, DSDP

ұңғыма оқпанын бекіту ~-сы / ~ крепления ствола скважины well casing program

БАҒДАРЛАУ ориентировать:

ауытқытқыш құралды ~ / ~ отклоняющий инструмент orient a deflecting tool

БАҒЫТ І направление:

айналу ~-ы / ~ вращения sense of rotation

бөлінген ~ выделенное ~ referential [preferred] direction

желдің ~-ы / ~ ветра bearing of apparent wind

кері ~ обратное ~ return direction

компас бойынша ~ / ~ по компасу bearing

координат осінің ~-ы / ~ оси координат direction of the axis

көлбеу ұңғыманың азимуталды ~-ы / азимутальное ~ наклонной скважи- ны line ofbearing

күштің əрекет ету ~-ы / ~ действия силы force direction

қиғаш ~ косое ~ obliquity

құлау ~-ы / ~ падения direction of incidence, direction of dip қыртыстың созылып жату ~-ы / ~ простирания пласта line of bearing мұнайды ығыстыру ~-ы / ~ вытеснения нефти sweepout pattern

сағат тілі бойынша ~ / ~ по часовой стрелке clockwise direction

сағат тіліне қарсы ~ / ~ против часовой стрелки anticlockwise [counterclockwise] direction

созылып жату ~-ы / ~ простирания direction of strike

су асты ~ подводное ~ subsea conductor сызаттың ~-ы / ~ трещины fracture direction сырт жақтағы ~ наружное ~ outer conductor

сыртқы (бірінші бағана) ~ внешнее ~ (первая колонна) outer conductor

талшықтың (металл, цементтің) ~-ы / ~ волокна (металла, цемента) grain

flow

тапсырылған ~ заданное ~ azimuth direction

темір арқанның жүріс соңының ~-ы / ~ ходового конца каната wireline (runner) guide

теңіз (бірінші ұңғыманы ұстап тұру бағанасы) ~-ы / морское (первая обсад- ная колонна) ~ marine conductor

тік ~ прямое ~ forward direction

ұңғыма оқпанының ~-ы / ~ ствола скважины course of the hole флюидтердің қозғалу ~-ы / ~ движения флюидов fluid stream course шахталы ~ шахтовое ~ cellar pit

шынжырдың қозғалу ~-ы / ~ движения цепи direction of chain travel

БАҒЫТ ІІ ориентация orientation

басымдылық ~-ы / преимущественная ~ preferred orientation

жыныс үлгілерінің ~-ы / ~ керна core orientation

кен жынысы түйірлерінің ~-ы / ~ зерен горной породы rock grain orientation, rock grain packing

кен жынысы түйірлерінің кеңістіктегі ~-ы / пространственная ~ зерен гор- ной породы space rock grain orientation, three-dimensional rock grain packing

кеңістіктегі ~ пространственная ~ dimensional orientation қабаттаулар ~-ы / ~ напластования attitude of bedding пішімі бойынша ~ / ~ по форме shape orientation БАҒЫТТАЛҒАН направленный:

арнасына ~ / ~ в русло channeled

қыртыстың құлауына сəйкес ~ / ~ согласно падению пластов consequent

сыртқа қарай ~ / ~ наружу outward

БАҒЫТТАУ наводить:

көпірді ~ / ~ мост bridge

БАҒЫТТАУЫШ направляющая guide

жетекші құбыр астындағы шурфтың ~-ы / ~ шурфа под ведущую трубу

rathole guide

жібіген блоктың ~-ы / ~ талевого блока traveling-block guide крейцкопфттың ~-ы / ~ крейцкопфа crosshead slide, crosshead guide қақпақтың ~-ы / ~ клапана valve guide

мікбасты штоктың ~-ы / ~ поршневого штока piston rod guide

фрездің ~-ы / ~ фреза guide of mill

ысырма шпинделінің ~-ы / ~ шпинделя задвижки gate stem guide

БАЖ САЛЫҒЫ пошлина duty

импорттық ~ импортная ~ import duty

БАЗА база 1. base, basis 2. (склад) base; depot; warehouse; station 3. (основа-

ние) datum; foundation

(жабдықтауға арналған) жүзетін қалқымалы ~ плавучая ~ (для снабжения)

depot ship

гидротурбиналы кенді ұңғыма қозғалтқыштарын жөндеу бойынша ~ / ~ по ремонту гидротурбинных забойных двигателей hydroturbine downhole motor repair shop

далалық дəнекерлеу ~-сы / полевая сварочная ~ field welding station

жабдықтау ~-сы / ~ снабжения depot, warehouse

жағалау ~-сы / береговая ~ coastal base

жөндеу ~-сы / ремонтная ~ repair base, repair depot, service station

жүкті ауыстырып тиейтін ~ / перевалочная ~ terminal (station)

жүкті ауыстырып тиейтін мұхит ~-сы / океанская перевалочная ~ ocean terminal

жүкті ауыстырып тиейтін теңіз ~-сы / морская перевалочная ~ shipping terminal

қашау ~-сы / долотная ~ drilling storehouse

құбыр ~-сы / трубная ~ pipe (control) shop

құбыр дəнекерлеу~-сы / трубосварочная ~ pipe welding station

қызмет көрсету жəне жабдықтау ~-сы / ~ обслуживания и снабжения

service and supply facilities

материалдық-техникалық ~ материально-техническая ~ material       and technical base

мұнай тауар ~-сы / нефтетоварная ~ oil-marketing station

өлшеу ~-сы / ~ измерения spacing

ресурстардың ~-сы / ~ ресурсов resource [economic] base

су көлігінен теміржол көлігіне жүкті ауыстырып тиейтін ~ / перевалочная

~ с водного пути на железнодорожный marine terminal

сұйытылған газдың ~-сы / ~ сжиженного газа liquefied natural gas station

шикізат ~-сы / сырьевая ~ source of raw materials

БАЗИС базис 1. base, basis 2. base level, base line, basal plane

əуе суретінің ~-і / ~ аэросъемки air base

геодезиялық ~ / геодезический ~ geodesic base line

денудация ~-і / ~ денудации denudation base, base level of denudation

жамылғы ~-і / ~ покрова lower sheet plane қыртыстану ~-і / ~ отложения base level of deposition мүжілу ~-і / ~ эрозии base level of erosion

БАЙҚАУ (БАЙҚАП КӨРУ) опробование sampling; testing

ашық оқпанда ~ / ~ в открытом стволе open hole testing

бұрғылау бағанасында қыртыстарды сынаушымен ~ / ~ испытателем пла- стов на бурильной колонне drill stem formation testing

жүктемесіз ~ / ~ без нагрузки off-load testing

жыртындымен ~ бороздовое ~ trenching

кабелде қыртыстарды сынаушымен ~ / ~ испытателем пластов на кабеле

wireline formation testing

қыртысты ~ / ~ пласта formation testing

минерологиялық ~ минералогическое ~ mineralogical sampling

тексеріп ~ проверочное ~ check sampling

темір арқаулардың құрауышымен ~ / ~ компонентов арматуры hardware components testing

теспелі ~ шпуровое ~ pit sampling

төменнен жоғары əдісімен ұңғыманы ~ / ~ скважины методом снизу вверх

up-the-hole testing

ұңғыманы ~ / ~ скважины well(bore) testing

ұңғыманы төменнен жоғары біркелкілікпен ~ /~ последовательное ~ сква- жин снизу вверх up-the-hole testing

БАЙЛАМАЙ ТИЕУ навалка loading

қолмен ~ / ~ вручную hand loading

БАЙЛАНЫС (ӨЗАРА ҚАТЫСТЫҚ) связь 1. constraint; connection, stay 2. (құрылымдар – конструкции) bond 3. физ., хим. bond 4. эл. coupling; connection 5. pad. communication

айқышты ~ крестовая ~ cross bracing бұрыштық ~ угловая ~ angle brace валентті ~ валентная ~ valence bond

индуктивті ~ индуктивная ~ inductive coupling

кері ~ обратная ~ feedback

көлденең ~ поперечная ~ balk, cross bracing

қаттылық ~-ы / ~ жесткости brace, bracing

құбыр желісіндегі ~ трубопроводная ~ pipeline link

механикалық ~ механическая ~ constraint, mechanical linkage, mechanical connection

молекула аралық ~ межмолекулярная ~ cohesion

нашар ~ плохая ~ lack of bond

өткізетін ~ проводная ~ wire communication сұйыққоймалық ~ емкостная ~ capacitive coupling таспалы ~ ленточная ~ band

топсалы ~ шарнирная ~ joint

тікелей ~ непосредственная ~ direct coupling

ұңғымалар арасындағы (гидродинамикалық) ~ / ~ между скважинами (ги-

дродинамическая) communication between wells

БАЙЛАНЫС ЖЕЛІЛЕРІ коммуникации:

жер асты ~ подземные ~ underground pipelines БАЙПАС байпас bypass, equalizing line БАЙЫТУ (кенді) обогащать (руду) concentrate

БАЙЫТЫЛУ обогащение concentration, enrichment

газдың ~-ы / ~ газа gas enrichment

құрғақ ~ сухое ~ dry concentration

пайдалы қазбалардың ~-ы / гравитационное ~ gravity concentration

БАКУИН (баку мұнайынан жасалған машина майы) бакуин (машинное масло из бакинской нефти) bakuin

БАКУЛИКОН бакуликон baculicone

БАКУОЛЬ (баку мұнайынан жасалған жағармай майы) бакуоль (горючее масло из бакинской нефти) bakuol

БАҚЫЛАУ наблюдение observation

əуеден көзбен шолып ~ аэровизуальное ~ aerovisual observation геофизикалық ~ геофизическое ~ geophysical observation гравиметриялық ~ гравиметрическое ~ gravity measurement дала жағдайындағы ~ полевое ~ field observation

деңгейдің тербелісін ~ / ~ за колебанием уровня observation of depth gage

көзбен шолып ~ визуальное ~ visual observation параметриялық ~ параметрическое ~ parameter observation БАЛАМА (ПАРАПАР, ТЕПЕ-ТЕҢ) эквивалент equivalent газды ~ газовый ~ gas equivalent

жылу ~-і / тепловой ~ heat [thermal] equivalent механикалық ~ механический ~ mechanical equivalent мұнай ~-і / нефтяной ~ oil equivalent

сулы ~ водяной ~ water equivalent

химиялық ~ химический ~ chemical equivalent БАЛАМАЛЫЛЫҚ эквивалентность equivalence БАЛАУЫЗ воск wax

кен ~-ы / горный ~ ozocerite, mineral [earth, fossil] wax

парафинді ~ парафиновый ~ paraffin wax

табиғи ~ натуральный ~ natural sea теңіз ~-ы / морской ~ sea wax БАЛҒА молоток hammer

геологиялық ~ геологический ~ prospecting [geological] hammer

БАЛДЫР водоросль water plant, alga теңіз ~-ы / морская ~ sea weed БАЛКОН балкон:

бұрғылау мұнарасының ~ы / ~ буровой вышки derrick working platform, runaround (platform)

бұрғылау мұнарасының жоғарғы ~ы / верхний ~ буровой вышки crow’s nest

жоғары тұратын жұмыскердің ~ы / ~ верхового рабочего racking platform, monkey-board

төрт құбырлы шырағданымен жұмыс істеуге арналған бұрғылау мұнарасының ~ы / ~ буровой вышки для работы с четырех-трубными свеча- ми fourble board(s)

БАЛҚУШЫЛЫҚ расплавляемость fusibility

БАЛҚЫТПА расплав melt

БАЛҚЫТУ І наплавлять overlay, face

берік қорытпамен ~ / ~ твердым сплавом face

білікті ~ / ~ валик bead

БАЛҚЫТУ ІІ (ЕРІТУ) оплавление:

дəнекерлеу тігісінің үстіңгі бетін ~ / ~ поверхности сварного шва washing

БАЛҚЫТЫЛҒАН наплавленный deposited

БАЛҚЫТЫП ҚАЛЫПТАСТЫРУ наплавка facing, surfacing, overlaying, welding on

берік қорытпамен ~ / ~ твердым сплавом hard-facing

білікті ~ / ~ валика beading

қашаудың кесетін жиегін ~ / ~ режущей кромки долота bit tipping

үстіңгі қабатты ~ / ~ поверхности facing БАЛЛАСТ балласт ballast БАЛЛАСТИРОВКА балластировк/а ballasting

БАЛЛОН баллон cylinder; vessel; bottle; balloon; container; flask

азотты ~ азотный ~ nitric cylinder

ацетиленді ~ ацетиленовый ~ acetylene cylinder

əуе ~-ы / воздушный ~ air collector

газды ~ газовый ~ gas cylinder

демалу ~-ы / дыхательный ~ tank balloon, breather bag

жоғары қысым ~ы / ~ высокого давления high-pressure cylinder

көмірқышқыл газы бар ~ / ~ с углекислым газом carbon dioxide [carbonic gas] cylinder

муфтаның резиналы~-ы / резиновый ~ муфты rubber tube

оттегі ~-ы / кислородный ~ oxygen cylinder

пластмассалы ~ пластмассовый ~ plastic cylinder [balloon]

сутегі ~-ы / водородный ~ hydrogen cylinder

сығылған ауасы бар ~ / ~ со сжатым воздухом compressed air cylinder

БАПТАУ настройка:

автоматты ~ автоматическая ~ automatic adjustment

керілу (созылу) жүйесін ~ / ~ системы натяжения tension setting

қолмен ~ ручная ~ manual setting

БАР БОЛУ содержащий:

көмір ~ / ~ уголь carboniferous, coal-bearing

қазынды организмдер ~ / ~ ископаемые организмы fossiliferous

мұнай ~ / ~ нефть petroliferous, oil-bearing

тұз ~ / ~ соль saliferous

БАР БОЛУЫ наличие:

əрекет ететін орналастыру торкөздері кезінде ұңғымалар арасында өлі аймақтардың ~ / ~ мертвых зон между скважинами при существующей сет- ке размещения well pattern dead aquagel

органикалық қалдықтардың ~ / ~ органических остатков organic fossil evi- dence

тасқа айналушылықтың ~ / ~ окаменелостей fossil evidence

БАРЖА баржа barge

борттан шығып тұрған бұрғылау платформасы артылған ~ / ~ с буровой платформой, выдвинутой за борт over-the-side floating barge

бұрғылау ~-сы / буровая ~ drilling barge

бұрғылау мұнараларын жабдықтау үшін қолданылатын десанттық ~ де- сантная ~, применяемая для снабжения буровых landing craft tank, LCT

газды сепарациялауға арналған ~ / ~ для сепарации газа gas separation barge

жұмыс ~-сы / рабочая ~ work barge

жүк ~-сы / грузовая ~ cargo barge

көмекші бұрғылау ~-сы / вспомогательная буровая ~ drilling tender

кран ~-сы / крановая ~ derrick barge қалқыма ~ понтонная ~ pontoon barge қалқымалы ~ плавучая ~ flotation barge

қамтамасыз ету ~-сы / ~ обеспечения supply barge

құбыр желілерін тереңдетуге арналған ~ / ~ для заглубления трубопровода

pipeline dredge

құбыр желілерінің астына орлар қазуға арналған ~ / ~ для рытья траншей под трубопровод pipeline trenching barge

құбыр төсейтін кранды ~ трубоукладочная крановая ~ pipe-lay der- rick barge

құбырларды тасымалдауға арналған ~ / ~ для перевозки труб pipe barge

құбырларды тереңдетуге арналған ~ / ~ для заглубления труб pipe burying barge

мұнай құятын ~ нефтеналивная ~ bulk [oil (tank)] barge, bulk boat

өздігінен жүретін ~ самоходная ~ self-propelled barge

өздігінен жүрмейтін ~ несамоходная ~ non-propelled [non-propelling, unpowered] barge

өздігінен көтерілетін жұмыс ~-сы / самоподъемная рабочая ~ self-elevating work barge

өрт сөндіруге арналған ~ / ~ для борьбы с пожаром fire-fighting barge

саяз жəне батпақты жерлерде бұрғылауға арналған ~ / ~ для бурения в мел- ководной и болотистой местности swamp barge

су асты құбыр желілерін төсеуге арналған ~ / ~ для прокладки подводных трубопроводов underwater pipe-lay derrick barge

су бетінде бұрғылауға арналған ~ / ~ для бурения на плаву floating drilling barge

су бетінде бұрғылауға арналған бұрғылау ~-сы /буровая ~ для бурения на плаву floating drilling barge

су шайып тұратын ~ размывочная ~ jetting barge

суға жартылай түсірілетін ~ полупогружная ~ semi-submersible barge

суға сүңгушілер ~-сы / водолазная ~ diving barge

суға теңіздің тұрақты құрал-жабдықтарын түсіруге арналған ~ / ~ для спу- ска на воду морского стационарного оборудования launching barge

суға түсірілетін ~ погружная ~ submersible barge

суға түсірілетін бұрғылау ~-сы /погружная буровая ~ submersible drilling barge

теңізде бұрғылауға арналған ~ / ~ для морского бурения offshore drilling barge

терең суда бұрғылауға арналған ~ / ~ для глубоководного бурения deepwater drilling barge

тіркемелі ~ прицепная ~ dumb barge

тіркеуге алу ~-сы / буксирная ~ tow barge

ұңғымаларды жөндеу бойынша (жер асты жəне күрделі) жұмыстарға арналған ~ / ~ для работ по (подземному и капитальному) ремонту скважин workover barge

ішкі су айдындарына арналған бұрғылау ~-сы / буровая ~ для внутренних водоемов inland water drilling barge

БАРИТ барит baryte, barite, heavy spar

ақ ~ белый ~ cawk, baryta white

дəнге ұқсаған ~ зернистый ~ granular barite

дөңгелек пішімдегі салмақты ~ / ~ в массах округлой формы Bologna spa’

Bologna stone

жер түсті ~ землистый ~ earthy barite

ирек тісті ~ гребенчатый ~ crested barite

пластина іспетті ~ пластинчатый ~ lamellar barite

ұсақтап ұнтақталған ~ мелкоразмолотый ~ finely grained barite БАРИТОФИЛЛИТ баритофиллит barytophyllite БАРИТОЦЕЛЕСТИН баритоцелестин barytocelestite БАРКЕВИКИТ баркевикит barkevikite

БАРЛАНҒАН (ЗЕРТТЕЛГЕН) (мұнай кеніші) разведанность (нефтяно-

го месторождения) extent of exploration

БАРЛАУ (ШОЛУ) разведка prospecting, exploration, survey

алдын ала ~ предварительная ~ reconnaissance work, preliminary survey аэрогеофизикалық ~ аэрогеофизическая ~ aerogeophysical survey аэромагнитті ~ аэромагнитная ~ aeromagnetic prospecting, aerial magnetic

survey

əуе электр магнитті ~ воздушная электромагнитная ~ airborne electromagnetic prospecting

газға ~ жасау / ~ на газ gas prospecting

геологиялық ~ геологическая ~ geological exploration, geological prospecting, geological survey

геофизикалық ~ геофизическая ~ geophysical       prospecting, geophysical exploration

геохимиялық ~ геохимическая ~ geochemical prospecting, geochemical exploration

гравимагниттік ~ гравимагнитная ~ gravity-magnetic survey

егжей-тегжейлі ~ детальная ~ detailed exploration

магнитті ~ магнитная ~ magnetic prospecting

мұнайға ~ жасау / ~ на нефть prospecting for oil, oil exploration

өңірлік ~ региональная ~ regional exploration

пайдалы қазбаларды байыту əдісіне ~ гравитационная ~ gravity prospecting

радиоактивті ~ радиоактивная ~ radioactive prospecting

сейсмикалық ~ сейсмическая ~ seismic prospecting, seismic exploration

теңіздегі ~ морская ~ offshore exploration

тойтарылған толқындар əдісімен сейсмикалық ~ сейсмическая ~ методом отраженных волн seismic reflection survey

шағын жарылыстар əдісімен сейсмикалық ~ сейсмическая ~ методом ма- лых взрывов shot popping

ілеспелі өндіруі бар ~ / ~ с попутной добычей exploration электрлік ~ электрическая ~ electrical prospecting БАРОГРАММА барограмма barogram

БАРОГРАФ барограф barograph

БАРОИД бароид (состав для утяжеления бурового глинистого раство- ра) baroid

БАРОКАМЕРА барокамера pressure chamber

суасты ~-сы / подводная ~ pressure [underwater] habitat, diving bell, decompression [hyperbaric] chamber

БАРОЛИТ баролит barolite

БАРОМЕТР барометр barometer, weather gage ртутный ~ mercury barometer

БАРОМЕТР-АНЕРОИД барометр-анероид aneroid barometer

БАРРЕЛЬ (сыйымдылық мөлшері: ағыл. = 163,3 л: амер. – 119 л; мұнай үшін = 159 л; цемент үшін = 170,5 кг) баррель (мера вместимости: англ. = 163,3 л: амер. – 119 л; для нефти = 159 л; для цемента = 170,5 кг) barrel объ- емный ~ barrel-bulk (0,142 куб. м)

БАРРУАЗИТ барруазит barroisite БАРЫС (ҮДЕРІС) процесс process айнала төңіректегі ~ круговой ~ cycle

бұрғылау (қыртысқа ену сəтінен бастап) ~-ы / ~ бурения (начиная с момен- та входа в пласт) completion

газды тазалау ~-ы / ~ очистки газа gas scrubbing operation

жасалым (пайдалану тарихы) ~-ы / ~ разработки (история эксплуатации)

performance history

жұмыс ~-ы / рабочий ~ operation

қыртыс ішіндегі жану ~-ы / ~ внутрипластового горения in-situ combustion process

қыртыстың гидро ажырау ~-ы / ~ гидроразрыва пласта hydraulic fracturing process

су толу ~-ы / ~ заводнения flooding

сіңіру ~-ы / ~ абсорбции absorption process

технологиялық ~ технологический ~ flow process

ұңғыманың өршу ~-ы / ~ возбуждения скважины well-stimulation process

БАСҚАРМА Управление:

қоршаған ортаны қорғау (АҚШ) ~-сы / ~ охраны окружающей среды

(США) Environmental Protection Agency, EPA (USA)

БАСҚАРУ управление 1. control, operation, handling 2. (мекеме – учрежде- ние) department 3. (əкімшілік – административное) management

автоматты түрде ~ автоматическое ~ automatic control, automatic operation

автономиялы түрде ~ автономное ~ off-line control

алыс қашықтықтан ~ дистанционное ~ remote-controlled operation, remote handling, remote control

алыс қашықтықтан диспетчерлік ~ дистанционное     диспетчерское    ~ dispatch supervisory control

апаттық ~ аварийное ~ emergency control

бағдарламалық ~ программное ~ programmed control

болат арқанмен ~ тросовое ~ cable operation, cable control

бұрғылау жұмыстарын ~ / ~ буровых работ drilling department

бұрғылау жұмыстарын өңірлік ~ региональное ~ буровых работ regional drilling department

бұрғылауды автоматты түрде ~ автоматизированное ~ бурением automatic drilling control

біркелкілікпен ~ последовательное ~ series [sequence] control газ кəсіпшілігін ~ газопромысловое ~ gas production department гидравликалық ~ гидравлическое ~ hydraulic control

дауыстық ~ голосовое ~ voice-activated control

диспетчерлік ~ диспетчерское ~ supervisory [dispatcher] control

дросселді ~ дроссельное ~ throttle control

ендіру – шығаруды (мəліметтерді) ~ / ~ вводом – выводом (данных) input- output (I/O) control

жалғастықпен ~ / ~ штуцером choke control жедел ~ оперативное ~ real-time [on-line] control жергілікті ~ местное ~ local control

жүкшығырмен автоматты түрде ~ автоматическое ~ лебедкой automatic winch control

жылдамдықты ~ / ~ скоростью speed control

компьютердің көмегімен ~ / ~ с помощью компьютера computer control көлік қозғалыстарын ~ / ~ движением транспорта traffic control қашықтықтан ~ / ~ на расстоянии remote control

қолмен ~ ручное ~ hand [manual] operation, manual control

қосарлы ~ двойное ~ dual operation, dual control

құбыр желісін диспетчерлік ~ диспетчерское ~ трубопроводом pipeline dispatch control

материалдық-техникалық жабдықтауды ~ / ~ материально-технического снабжения logistics department

мəліметтерді ~ / ~ данными data control

монополиялық ~ монопольное ~ exclusive control

мұнай газ өндіруді ~ нефтегазодобывающее ~ oil and gas production department

мұнай кəсіпшілігін ~ нефтепромысловое~ oil production department орталықтандырылған түрде ~ централизованное ~ centralized control өндіруді (мұнай немесе газды) ~ / ~ добычей (нефти или газа) production

control

педальмен ~ педальное ~ pedal control

пернемен ~ клавишное ~ piano-key control

пневматикалық ~ пневматическое ~ pneumatic [air] control

рөлдік ~ рулевое ~ steering

сатылы ~ ступенчатое ~ cascade control

сорғыны алыс қашықтықтан ~ дистанционное ~ насосом remote handling of pump, remote pumping

тежегіштермен ~ / ~ тормозами brake control телемеханикалық ~ телемеханическое ~ telemechanical control тиімді ~ оптимальное ~ optimal control

тұтқамен ~ рычажное ~ lever control

түймемен ~ кнопочное ~ push-button control, push-button type operation

тікелей ~ прямое ~ direct control

ұңғыманы ~ / ~ скважиной well control

шығару пультінен ~ / ~ с выносного пульта outside control ысырмаларды ~ / ~ задвижками gate valves operation электронды түрде ~ электронное ~ electronic control

БАСҚАРУ управлять 1. control, handle, operate 2. (экономиканы – эко- номикой) manage

БАСҚАРУШЫ управляющий:

бұрғылау қондырғысын ~ / ~ буровой установкой rig superintendent

БАСҚАРЫЛАТЫН управляемый operated

диспетчерлік пункттен ~ / ~ с диспетчерского пункта unattended компьютермен ~ / ~ компьютером computer-controlled, computer-operated радио бойынша ~ / ~ по радио radio-controlled

БАСҚАРЫЛМАЙТЫН неуправляемый uncontrollable

БАСҚЫШ (ТЕПКІ) педаль pedal басқару ~-ы / ~ управления control pedal тежеуіш ~-ы / тормозная ~ brake pedal ілінісу ~-ы / ~ сцепления clutch pedal БАСПАНА укрытие shelter

бұрғылау ~-сы / ~ буровой rig shelter

бұрғылаушының ~-сы / ~ бурильщика driller’s shelter қозғалтқышқа арналған ~ / ~ для двигателей engine shed сорғыға арналған ~ / ~ для насосов pump room, pump house сүңгуіршінің ~-сы / ~ водолаза diving shelter

БАСТЫ/Қ начальник chief, manager, supervisor

ауысым ~-ғы / ~ смены shift supervisor, shift superintendent

бұрғылау ~-ғы / ~ буровой drilling foreman

ТББ (техникалық бақылау бөлімі) ~-ғы / ~ OTK chief quality inspector, quality control chief

БАСТЫРМА, ЖАПСЫРМА накладка (cover) plate

дəнекерленген біріктірмедегі ~ / ~ в сварном соединении strap

жөндеу (ұңғыманы ұстап тұру бағанасы) ~-сы / ремонтная ~ (обсадной колонны) patch

жылуды алып кететін ~ теплоотводящая ~ chill bar крейцкопф ~-сы / ~ крейцкопфа crosshead slide тозуға төзімді ~ противоизносная ~ wearing pad түйістірілу ~-сы / стыковая ~ butt strap фрикционды ~ фрикционная ~ (friction) lining

БАСУ (БАҒЫНДЫРУ) (ұңғыманы) успокаивать (скважину) kill (the well)

БАСУ І (БАСЫП ТЫҒЫЗДАУ) нагнетать charge, deliver, feed

БАСУ ІІ нажатие pressure, depression

БАСЫ (БАСТАЛУЫ) начало:

есептеудің ~ / ~ отсчета reference point координаттардың ~ / ~ координат origin қата бастаудың ~ / ~ схватывания initial set

ұңғыманы бұрғылаудың (бағыттаушы құбырды теңіз түбіне ендіру) ~ / ~ забуривания скважины (внедрение направляющей трубы в морское дно) spud- ding

БАСЫ АРТЫҚ ҚОР запас reserve; resource; stock

автоматты ~ автоматическая ~ automatic recording

алдын ала болжанған ~-лар / предполагаемые ~ы possible [supposed] re- serves

алынатын ~-лар / извлекаемые ~ы recoverable reserves

ауыспалы ұзындықтың ~-ы / ~ переменной длины variable length recording

баланстан тыс ~-лар / забалансовые ~ы resources

барланған ~-лар / разведанные ~ы explored [prospected] reserves

барланған аумақтан тыс жердегі болашағы зор ~-лар / перспективные ~ы за пределами разведанных площадей inferred reserves

белгіленген ұзындықтың ~-ы / ~ фиксированной длины fixed length recording

болжамды ~-лар / прогнозные ~ы hypothetical [expected] reserves

бұрғылау бағанасын көтеру кезінде жылдамдықты ұлғайтудың ~-ы / ~ уве- личения скорости при подъеме бурильной колонны trip margin

бұрғылау ерітіндісі параметрлерінің ~-ы / ~ параметров бурового рас- твора drilling mud log [recording]

бұрғылау ерітіндісінің ~-ы / ~ бурового раствора drilling mud reserve

геологиялық ~-лар / геологические ~ы geological reserves

геологиялық шынайы ~-лар / геологически вероятные ~ы probable re- sources

ғимарат тұрақтылығының ~-ы / ~ устойчивости сооружения stability of structure

есептелген ~-лар / подсчитанные ~ы estimated reserves

жер асты суларының ~-ы / ~ подземных вод underground water storage

жоспардан тыс ~-лар / сверхплановые ~ы stocks above plan

жоспарлы ~-лар / плановые ~ы planned stocks кеңітілген ~ расширенная ~ spanned recording кепілді ~-лар / гарантийные ~ы security stocks күшею бойынша ~-ы / ~ по усилению gain margin

қалғымалылықтың ~-ы / ~ плавучести reserve buoyancy қанығуы бар ~ / ~ с насыщением saturation record қолма-қол ~ наличный ~ available supplies

қосымша ~-лар / резервные ~ы reserve supplies, just-in case inventories

қуаттың ~-ы / ~ мощности power reserve, power margin

құрал-саймандардың көрсету ~-ы / ~ показаний инструмента record of instrument readings

қыртыстағы мұнайдың бастапқы ~-лары / начальные ~ы нефти в пласте

initial oil in place, initial oil in reservoir

қыртыстағы мұнайдың бастапқы көлемді ~-лары / начальные объемные ~ы нефти в пласте initial reservoir oil volume

қыртыстағы флюидтің ~-ы / ~ флюида в пласте fluid reserves in place магнит таспасына тікелей ~ прямая ~ на магнитную ленту bias recording магнитті ~ магнитная ~ magnetic recording

маусымдық ~-лар / сезонные ~ы seasonal stocks

мəліметтер ~-ы / ~ данных data recording

мұнай газының ~-ы / ~ нефтяного газа petroleum gas reserves

мұнай өнімдерінің қоймалық ~-лары / складские ~ы нефтепродуктов tank- farm stocks

мұнайдың ~-ы / нефтяные ~ oil resources, oil in place

мұнайдың бастапқы ~-ы / нефтяные начальные ~ oil initially-in-place

мұнайдың бастапқы есептелген ~-лары / начальные подсчитанные ~ы неф- ти estimated original oil in place

мұнайдың өнеркəсіптік алынатын ~-лары / промышленные извлекаемые ~

нефти economically recoverable oil

отын бойынша жүрістің ~-ы / ~ хода по топливу fuel distance endurance өндірістік ~-лар / производственные ~ы stores, distributed stocks өнеркəсіптік ~-лар / промышленные ~ы commercial reserves

пайдалы қазбалардың (ұңғыл-шұңғыл барланған) ~ полезных ископаемых

(детально разведанные) explored and blocked-out reserves

сақтандыру ~-ы / страховой ~ reserve stock

сандық ~ цифровая ~ digital recording

сейсмикалық ~ сейсмическая ~ seismic recording, seismo-gram сорғы жүрісінің ~-ы / ~ хода насоса pump stroke reserve тауарлық ~-лар / товарные ~ы commodity stocks

тауарлық мұнайдың ~-ы / ~ товарной нефти stock tank oil

тауарлық-материалдық ~-лар / товарно-материальные ~ы inventory hold- ings, materials and stocks

теңіз кенішінің ~-ы / ~ морских месторождений offshore reserves

тұрақтылықтың ~-ы / ~ устойчивости stability margin

тікелей ~ прямая ~ direct recording

тіреуіш ұзындығының ~-ы / ~ длины опоры spare lag шынайы ~-лар / достоверные ~ы proved [known] reserves іс жүзіндегі ~-лар / действительные ~ы actual reserves энергияның ~-ы / ~ энергии energy content, store of energy

БАСЫП ЖАБУ вдавливать press in, force in, indent, bulge in

БАСЫП ТАСТАУ заглушать:

құбыр желісін ~ / ~ трубопровод block a line ұңғыманы ~ / ~ скважину kill the well БАТАВИТ батавит batavite

БАТЕРЕЯ батарея bank; battery; gang

аккумуляторлық ~ аккумуляторная ~ accumulator [storage, secondary] battery

аккумуляторлық стартерлік ~ аккумуляторная стартерная ~ starter storage battery

конденсаторлар ~-сы / ~ конденсаторов bank of condensers

қосымша ~ добавочная ~ booster battery

өлшемдік ~ замерная ~ gaging battery

сақиналық ~ кольцевая ~ скважин ring row of wells

тік сызықты ~ прямолинейная ~ скважин rectilinear row of wells

ұңғымалар ~-сы / ~ скважин row of wells БАТИМЕТРИЯ батиметрия bathymetry БАТИСКАФ батискаф bathyscaph

БАТОЛИТ батолит batholith

БАТПА/Қ (ЛАЙ) грязь dirt, silt, slurry, slush, mud бұрғылау ~-ғы / буровая ~ sludge, bore mud жанартау ~-ғы / вулканическая ~ volcanic mud минерал ~-ғы / минеральная ~ mineral mud парафин ~-ғы / парафиновая ~ paraffin dirt табиғи ~ природная ~ natural mud

БАТПАҚ ҚАБЫЛДАУ грязеприемник sink

БАТПАҚ ТҰНДЫРҒЫШ грязеотстойник mud settling sump

БАТПАҚ ШЫҒАРАТЫН грязевик sediment box

БАТУ І заход pass; overshoot; entry (of a thread)

БАТУ ІІ (ШОМУ) погружени/е sinking; immersion; submersion, submergence, subsidence, plunge; (сүңгуірлердің – водолазов) diving

аквалангпен ~ / ~ с аквалангом scuba diving

мұнай газ кен шоғырының ~-ы / ~ нефтегазовой залежи sinking of oil pool

сатурациямен бірге ~ / ~ с сатурацией saturation diving

саязға ~ неглубокое ~ shallow diving

сүңгуірлердің құрғақтай ~-ы / сухие ~я водолазов dry diving

сүңгуірлердің ылғалды ~-ы / мокрые ~я водолазов wet diving

теңіз тұғыртасының ~-ы / ~ морского основания submergence of platform

терең суға ~ глубоководное ~ deep diving

шұғыл ~ срочное ~ bounce diving

БАУ (ЖІП) шнур cord

икемді ~ гибкий ~ flexible cord

тұтандыратын ~ детонирующий ~ detonating cord, detonating fuse от өткізетін ~ огнепроводный ~ safety [Bickford, blasting] fuse БАУ ӨТКІЗЕТІН ТЕСІК проушина ear, eye

коллекторды көтеруге ~ / ~ для подъема коллектора pod lifting eye

тіркеуге алатын болат арқанға арналған ~ / ~  для буксировочного троса

towing eye

БАХАДА бахада bajada БАХИАИТ бахиаит bahiaite БАЦИЛЛИТ бациллит bacillite БАЦЦИТ баццит bazzite БАЯНАТ рапорт report

бұрғылау шеберінің тəуліктік ~-ы / суточный ~ бурового мастера daily tool-pusher’s drilling report

бұрғылаушының ауысымдағы ~-ы / сменный ~ бурильщика (daily) driller’s [drill] report

тəуліктік ~ суточный ~ daily tour report

БАЯУ БАЛҚИТЫН тугоплавкий refractory, high-melting

БАЯУЛАТҚЫШ замедлитель retarder, inhibitor

мүжілуді ~ / ~ коррозии corrosion retarder, corrosion inhibitor

реакцияны ~ / ~ реакции reaction inhibitor

цемент ерітіндісінің ұсталуын ~ / ~ схватывания цементного раствора

cement retarder

цементтің қатуын ~ / ~ твердения цемента cement hardening retarder

БƏСЕКЕЛЕСТІ/К конкуренция эк. competition баға ~-гі / ценовая ~ price competition бүркемеленген ~ скрытая ~ latent competition нарықтық ~ рыночная ~ market competition БƏСЕҢДЕЙТІН нисхождение descent

БƏСЕҢДЕТКІШ редуктор gear box, reducer, reducing gear, pressure regulator

ацетиленді ~ ацетиленовый ~ acetylene pressure regulator

газды ~ газовый ~ gas pressure regulator

гидравликалық винтті кенді ұңғыма қозғалтқышының ~-і / ~ гидравличе- ского винтового забойного двигателя hydraulic screw downhole motor reduction gear

гидро турбиналық кенді ұңғыма қозғалтқышының ~-і / ~ гидротурбинного забойного двигателя hydroturbine downhole motor reduction gear

құлыптанатын ұласпалы (бұрғылау қондырғысының) ~-і / блокирующий цепной ~ (буровой установки) blocking chain reducing gear

оттекті ~ кислородный ~ oxygen pressure regulator

станок-шайқалғыштың ~-і / ~ станка-качалки pumping (unit) reducing gear, gear reducer of pumping unit

тарқатушы (бұрғылау қондырғысының) ~ / раздаточный ~ (буровой уста- новки) distributing reduction gear

электрмен айналатын кенді ұңғыма қозғалтқышының ~-і / ~ электровра- щательного забойного двигателя electric downhole motor reducing gear

БƏСЕҢДЕТУ (АЗАЙТУ, КЕМІТУ) убавлять:

айналымды (қозғалтқыштың) ~ обороты (двигателя) ease off

БЕЕГЕРИТ беегерит beegerite

БЕКЕТ станци/я station; unit

автоматты қайта айдау ~-і / автоматическая перекачивающая ~ automatic pumping station

аккумуляторлық ~ аккумуляторная ~ accumulator unit

алыстан басқарып бақылау ~-і / ~ дистанционного контроля remote-control station

ауа сығымдағыш ~-і / компрессорная ~ compressor station, flowing plant базалық таратқыш ~ базовая распределительная ~ bulk station бақылау ~-і / контрольная ~ control station

бақылау жəне бастапқы өңдеу (мұнай мен газ) ~-і / ~ контроля и первичной переработки (нефти и газа) flow station

басқарудың (су асты сағалық құрал-жабдық) орталық ~-і / центральная ~

управления (подводным устьевым оборудованием) central control unit

басты сорғы ~-і / головная насосная ~ source pump station

газ өлшеу ~-і / газозамерная ~ gas metering station

газды бөліп тұру ~-і /~ газораспределительная ~ delivery measuring station

жанармай құю ~-і / заправочная ~ filling [service] station, амер. gas(oline) station

қабылдаушы ~ приемочная ~ receiving terminal

қуат беретін ~ силовая ~ power house, power plant, power station

құбыр желісіндегі аралық сорғы ~-і / промежуточные насосные ~и на трубопроводе relay pump stations

құбыр желісіндегі көмекші беріліс ~-і / вспомогательная передаточная ~

на трубопроводе booster station

құбыр желісіндегі қайта айдайтын сорғы ~-і / перекачивающая насосная ~

на трубопроводе pump station

құбыр желісіндегі соңғы сорғы ~-і / конечная насосная ~ на трубопроводе

terminal pump station

құбыр желісінің ауа сығымдағыш ~-і / компрессорная  ~  трубопровода

pipeline compressor station

радио бойынша басқарылатын автоматты сорғы ~-і / автоматическая на- сосная ~, управляемая по радио radio-controlled pump station

тағайындау ~-і / ~ назначения receiving terminal

темір жолдағы соңғы жүк түсіру ~-і / конечная выгрузочная железнодо- рожная ~ railhead terminal station

тығырықтағы ~ тупиковая ~ terminal

БЕКІТКІШ І фиксатор lock, stop, pin

алып-салмалы кен жынысының үлгісін қабылдағыштың ~-і / ~ съемного керноприемника core receiver locking device

алып-салмалы тiстердің ~-і / ~ вставного зуба button [insert] retainer басқару тұтқасының ~-і / ~ рукоятки управления control lever lock ершіктің ~-і / ~ седла seat retainer

муфтаның ~-і / ~ муфты clutch lock pin сақтандырғыштың ~-і / ~ предохранителя securing pin сермердің ~-і / ~ маховика flywheel lock

серіппелі ~ пружинный ~ spring lock

ілгешектер ~-і / ~ защелки lock pin

БЕКІТКІШ ІІ (ШАППА, СЫРМА ТЕМІР) щеколда catch, lock, latch БЕКІТПЕ (ҚҰЛЫП) замок lock; latch; (құбырдың – трубный) joint бағыттаушы темір арқанның ~-сі / ~ напрявляющего каната wireline latch бағыттаушы темір арқанның алыстан басқарылатын ~-сі / дистанционно

управляемый ~ направляющего каната remote guideline connector

бағыттаушы темір арқанның шешіліп алынатын ~-сі / съемный ~ направля- ющего каната retrieving guideline latch, replaceable guideline [retrievable cable] anchor

басқару коллекторының ~-сі / ~ коллектора управления control pod connector бұрғылау құбырларына арналған ~ / ~ для бурильных труб tool joint бұрғылау құбырларына арналған кең өту тесігі бар ~ / ~ с широким про-

ходным отверстием для бурильных труб full hole tool joint

бұрғылау құбырларына арналған қауіпсіз ~ безопасный ~ для бурильных труб drill pipe safety tool joint

бұрғылау құбырларына арналған, ұлғайтылған өту тесігі бар ~ / ~ с увели- ченным проходным отверстием для бурильных труб internally flush tool joint

бұрғылау құбырларына арналып арматураланған ~ армированный ~ для бу- рильных труб hard-faced tool joint

бұрғылау құбырларына арналып, бүйіржағы бойынша дəнекерленген ~ об- варенный по торцу ~ для бурильных труб counterbore welded tool joint

бұрғылау құбырларына арналып, қосыла пісірілетін ~ приварной ~ для бу- рильных труб weld(ed) tool joint

бұрғылау құбырларына арналып, қысым астында ацетиленді дəнекерлегішпен пісірілген ~ приваренный ацетиленовой сваркой под давле- нием ~ для бурильных труб pressure welded tool joint

бұрғылау құбырларына арналып, түйістірмелі электр дəнекерлегішпен қосыла пісірілген ~ приваренный стыковой электросваркой ~ для бурильных труб flash welded tool joint

бұрғылау құбырларына арналып, ішкі жағы жартылай жылтыр ~ полуглад- кий внутри ~ для бурильных труб semi-internal flush tool joint

бұрғыны тазалау аспабының ~-сі / желоночный ~ bailer dump

бүрме ~-сі / ~ складки curve of fold

жылдам біріктіру ~-сі / ~ быстрого соединения quick lock connector кен комбайны бөлшегі ершігінің ~-сі / ~ седла бара jibhead lock кесілген конусты ~ разрезной конусный ~ collet

коникалы түрде жонылған ұлғайтылған өту тесігі бар ~ / ~ с увеличенным проходным отверстием с конической расточкой tapered bore internally flush tool joint

криптодонтты ~ криптодонтный ~ cryptodont hinge

қақпақтың ~-сі / ~ клапана valve lock ring

қалыпты өту тесігі бар ~ / ~ с нормальным проходным отверстием regular tool joint

қалыптыдан аз өту тесігі бар біріктіруші ~ соединительный ~ с проходным отверстием меньше нормального slim-hole joint

қатар тісті ~ рядозубый ~ taxodont hinge

құбырлармен бірге жасалған, бұрғылау құбырларына арналған ~ / ~ для бурильных труб, выполненный заодно с трубами integral tool joint

құбырмен бірыңғай тұтастықты құрайтын біріктірмелі ~ соединительный

~, составляющий единое целое с трубой unitized [integral] joint

люциноидты ~ люциноидный ~ lucinoid hinge оталдыру ~-сі / ~ зажигания ignition lock сақтандырғыш ~ предохранительный ~ safety lock серіппе секілді ~ пружинящий ~ snap-lock

сомынды ~ гаечный ~ back [check, jam, lock(ing), retaining, safety] nut

су асты құрал-саймандарына арналған ~ / ~ для подводного оборудования

marine latch

тартып бекітетін ~ стяжной ~ swivel; tension shackle; coupling nut

темір арқанды ~ канатный ~ rope socket

теңіз (су асты құрал-саймандарының элементтерін біріктіруге арналған)

~-сі / морской ~ (для соединения элементов подводного оборудования) marine latch

тістері əртүрлі ~ разнозубый ~ heterodont hinge

ұстап қалу ~-сі / ~ ловушки trap hinge

ұстап тұратын ~ захватывающий ~ catch

ұяшыққа шегендеуге арналған коллектордың ~-сі / ~ коллектора для его фиксации в гнезде pоd latch

үйкелу бағанының ~-сі / ~ стойки трения friction prop lock циреноид түріндегі ~ / ~ циреноидного типа cyrenoid-type hinge ішкі құбырға арналған ~ / ~ для внутренней трубы inner barrel lock БЕКІТУ закрепление:

кілтектеу арқылы ~ / ~ шпонками keying

құбыр желісін ~ / ~ трубопровода securing of pipeline

топырақтарды ~ / ~ грунтов grouting

топырақтарды битумдау арқылы ~ / ~ грунтов битуминизацией asphalt grouting

топырақтарды сазбалшық арқылы ~ / ~ грунтов глинизацией clay grouting цементтеу арқылы ~ / ~ цементацией soil stabilization by cement injection БЕКІТУ закреплять:

план-тығырықпен ~ / ~ план-шайбой chuck

тас қылып ~ / ~ намертво anchor

ұңғыманың сағасын ~ / ~ устье скважины collar

БЕКІТУ крепление:

бекітпе біріктірмесін ~ / ~ замкового соединения set-up of the tool joint

діңгекті тіреуіш қабықшасына ~ / ~ сваи к опорной оболочке pile-to-jacket link

кенді ұңғыма аймағының маңын ~ / ~ призабойной зоны stabilizing of production formation, producing sand consolidation

көтеру темір арқанының соңын ~ / ~ конца подъемного каната anchorage

қашауды ~ / ~ долота bracing the bit

қозғалмайтын ұшын (жібіген темір арқанды) ~ / ~ неподвижного конца

(талевого каната) dead line anchorage

муфталық біріктіруге ~ / ~ муфтового соединения tight coupling мұнараның тіреуіш ұстынын ~ / ~ ног вышки leg base anchorage сорғыны ~ / ~ насоса pump seating

тас қылып ~ / ~ наглухо anchorage

тұғыртасқа ~ / ~ к фундаменту basing

ұңғыма оқпанын ұңғыманы ұстап тұру құбырларымен ~ / ~ ствола сква- жины обсадными трубами well casing and cementing

ұңғыманы ұстап тұру бағанасымен ~ / ~ обсадными трубами casing

БЕКІТІЛГЕН закрепленный:

ауа кірместей етіліп ~ / ~ наглухо dead-ended тарту арқылы ~ / ~ оттяжками guyed БЕЛГІ критерий criterion

қашауды көтеру ~-сі / ~ подъема долота criterion of bit lifting БЕЛГІ обозначение designation, identification, marking, sign, symbol шартты ~ условное ~ character

БЕЛГІ (БАҒА) отметка mark

бақылау ~-сі / контрольная ~ gage mark

биіктік ~-сі / высотная ~ altitude [elevation] mark жобалық ~ проектная ~ design reference mark калибрлеу ~-сі / калибровочная ~ calibration mark межелік ~-сі / ~ шкалы scale mark

нөлдік ~ нулевая ~ datum, zero mark

репердің биіктік ~-сі / высотная ~ репера bench mark

тереңдік ~-сі / ~ глубины depth mark түзеткіш ~ юстировочная ~ adjustment mark тірек ~-сі / опорная ~ уровня bench mark

ұңғыма сағасының (теңіз деңгейінен жоғары) даусыз ~-сі / абсолютная ~

устья скважины (над уровнем моря) elevation of well

ұңғыма сағасының биіктік ~-сі / высотная ~ устья скважины wellhead elevation

БЕЛГІ веха marker post, survey stake, landmark

жер суландыру учаскесінің ~-сі / ~ участка обводнения encroachment zone stake

БЕЛГІ знак character, note, sign, mark(er)

ағым ~-сі / ~ течения flow [current] mark

басқарушылық ~ управляющий ~ control character

бөліп тұратын ~ разделительный ~ separator symbol, separating character біріктіру ~-сі / ~ объединения sign of aggregation, symbol of grouping геодезиялық ~ геодезический ~ geodetic beacon

жол ~-сі / дорожный ~ road sign

қисықтық ~-сі / ~ кривизны sense of curvature маркшейдерлік ~ маркшейдерский ~ vane, sight survey mark минералдың ~-сі / ~ минерала optic sign

өндіруші-зауыттың тауар ~-сі / товарный ~ завода-изготовителя manufac- turer’s trade mark

полярлық ~-сі / ~ полярности polarity mark, polarity sign сақтандырушы ~ предупреждающий ~ warning sign сандық ~ цифровой ~ digital character

тауар ~-сі / товарный ~ brand; trade mark

тəртіп ~-сі / ~ порядкa exponent sign

ұлғаюдың центрлес ~-сі / концентрический ~ нарастания annulation

фабрикалық ~ фабричный ~ manufacturing mark

фирмалық ~ фирменный ~ trade mark, brand

функционалды тəуелділік ~-сі / ~ функциональный зависимости functional symbol

шартты ~ условный ~ symbol, conventional sign

шымырлаған дірілдің желдік ~-сі / ветровой ~ ряби wind ripple

БЕЛГІЛЕУ установление:

өндіру режимін ~ / ~ режима добычи establishment of production practices

таңбаларды ~ / ~ марки identifying

шекті дебитті ~ / ~ предельного дебита assignment of production (rate) limit

БЕЛГІЛІ БІР УАҚЫТ БОЙЫНА ЖАТУ вылеживать (топырақ, клин- кер – глину, клинкер) age, weather

БЕЛДЕМШЕ юбка skirt

арынды ~ упорная ~ dagger skirt

мікбастың ~-сі / ~ поршня piston skirt

теңіз түбіне тереңдейтін тұрақты негіздің ~-сі / ~ стационарного основа- ния, заглубляемая в дно seabed skirt

тұрақты теңіз негізінің ~-сі / ~ стационарного морского основания seabed platform skirt

тұтқыш құрал-саймандар ~-сі / ~ ловильного инструмента fishing tool guide БЕЛДІ/К І (БЕЛБЕУ) пояс belt, zone, boom, girth, girder, ring географиялық ~ географический ~ belt

желдендіру ~-гі / ~ выветривания belt of weathering

жер қыртысының жылжу ~-гі / ~ дислокации disturbed belt

құтқару ~-гі / спасательный ~ safety belt

ЛП [лақтырып тастауға қарсы превентор] ~ ПП [противовыбросовый превентор] blowout preventer, BOP

мұз кесу ~-гі / ледорезный ~ ice cutting belt

мұздық ~-гі / ледовый ~ ice belt

мұнайлы кен шоғырының өнімді ~-гі / продуктивный ~ нефтяной залежи

fairway

мінбенің ~-гі / ~ вышки derrick girth

сақтандырғыш (жоғарыда жұмыс істейтін жұмысшыға арналған) ~ предо- хранительный ~ (для верхового рабочего) safety belt

тау бөктерінің ~-гі / ~ предгорий foothill belt

тік сужиманың ~-гі / ~ вертикального резервуара ring

ферманың ~-гі / ~ фермы flange girth

БЕЛДІ/К ІІ (БЕЛБЕУ, ҚАЙЫС) рем/ень belt, strap жалпақ жетекті ~ плоский приводной ~ flat drive belt жетекті ~ приводной ~ driving [transmission] belt

жоғары жағынан созылатын жетекті ~ приводной ~ с верхним натяжением

belt driving over

қайыс ~ кожаный ~ leather belt

қауіпсіздік ~-гі / ~ безопасности safety [seat] belt

резеңкелі ~ резиновый ~ rubber belt

резеңкемен қапталған ~ прорезиненный ~ rubberized belt

танап түріндегі кесігі бар жетекті ~-тер / приводные ~ни клиновидного се- чения angular belts

танапты ~ клиновой ~V(-shaped) belt

төменгі жағынан созылатын жетекті ~ приводной ~ с нижним натяжением

belt driving under

шексіз ~ бесконечный ~ endless belt БЕНЗИН бензин амер. gasoline; англ. petrol базалық ~ базовый ~ base gasoline

газды ~ газовый ~ natoral gasoline

газды тұрақсыздандырылмаған ~ нестабилизированный газовый ~ raw natural gasoline

компаунделген ~ компаундированный ~ gasoline pool

іске қосатын ~ пусковой ~ starting gasoline

БЕНЗИН БАГЫ бензобак амер. gasoline [fuel] tank; англ. petrol tank

резеңкеленген матадан жасалған ~ / ~ из прорезиненной ткани fabric gasoline [fuel] tank

БЕНЗИНГЕ ТӨЗІМДІ бензиностойкий           амер.        gasoline- resistant;

англ. petrol-resistant

БЕНЗИН ҚҰБЫР ЖЕЛІСІ бензопровод амер.  gasoline line, fuel ріре

lead; англ. petrol line

БЕНЗИН ҚҰЮ бензозаправка разг. амер. gas [service] station; англ. filling [petrol] station

БЕНЗИН ҚҰЮ ШҮМЕГІ бензоколонка 1. (сорғыш қондырғысы) (насо- сная устаноновка) амер. gas (oline) pump; англ. petrol pump 2. бензин құю – бензозозаправка

БЕНЗИН ОТТЕКТІ бензинокислородный oxybenz, oxygasohne

БЕНЗИН ӨЛШЕУІШ бензиномер gasoline gage

БЕНЗИН САҚТАЙТЫН ОРЫН бензохранилище амер. gasoline storage, gasoline depot; англ. petrol storage, petrol depot бензин цистернасы – бензоци- стерна gasoline tank

темір жолдағы ~ железнодорожная ~ gasoline tank car

БЕНЗИН ТАСИТЫН ТАНКЕР танкер-бензовоз gasoline tanker БЕНЗИН ТАСЫМАЛДАУШЫ бензовоз gasoline tanker, tank truck БЕНЗИН ТҰНДЫРҒЫШ бензоотстойник gasoline separator БЕНЗОЛ бензол benzene, benzole

~мен қаныққан май / насыщенное ~ом масло benzolized oil

БЕНТОНИТ бентонит bentonite

алдын ала гидратталған ~ предварительно гидратированный ~ preһуdrated bentonite

ерітушілік қасиеті жоғары ~ / ~ высокой распускаемости high yield bentonite

кальцийлі ~ кальциевый ~ calcium bentonite

натрийлі ~ натриевый ~ sodium bentonite

тұрпайы ұсақталған ~ грубоизмельченный ~ coarse bentonite

БЕРГИУСТЕЛГЕН (көмірді мұнайға айналдыруға арналған Бергиустің

амалы)  бергинизация  (процесс Бергиуса для превращения угля в нефть)

berginization

БЕРНАРДИНИТ  бернардинит  (разновидность  ископаемой  смолы)

bernardinite

БЕРТОНИТ бертонит berthonite

БЕРУ І давать:

апшуды ~ / ~ усадку shrink газ ~ / ~ газ produce gas мұнай ~ / ~ нефть produce oil

төмендетілген көрсеткіштерді ~ / ~ заниженные показания (о приборе)

underrate

ұңғыманы ~ / ~ проходку make hole

БЕРУ ІІ подача 1. delivery, feed(ing) 2. (сорғымен – насосом) pumping

ауырлық күшінің əрекет етуімен ~ / ~ под действием силы тяжести gravity feed

бұрғылау агентін ~ / ~ бурового агента drilling fluid delivery

бұрғылау кезінде жуу сұйығын ~ / ~ промывочной жидкости при бурении

fluid delivery

бұрғылау қашауын ~ / ~ бурового долота drilling bit feed

бұрғылау құрал-сайманын ~ / ~ бурового инструмента advance of tool, penetration feed

ингибиторды ~ / ~ ингибитора inhibitor injection

қашауды ~ / ~ долота drill feed

құрал-сайманды ~ / ~ инструмента advance of tool

қысымның күшімен ~ / ~ под давлением force(d) [pressure] feed

майды ~ / ~ масла oil feed

сорғыны ~ / ~ насоса delivery [discharge] of pump, displacement (of pump),

flow from a pump, pump delivery

суды ~ / ~ воды water delivery

суды сорғымен ~ / ~ воды насосом water pumping

төменнен ~ / ~ снизу underfeed

ұңғымаға құрал-сайманды ~ / ~ инструмента в скважину feed-off

цемент ерітіндісін ~ / ~ цементного раствора cement handling

электр энергиясын ~ / ~ электроэнергии power delivery, power supply

БЕРУ ІІІ (БЕРІЛІС) передача drive, gear; transmission

аралық ~ промежуточная ~ intermediate gearing

ашық шынжырлы ~ открытая цепная ~ open chain drive

басыбүтін ~ безвозмездная ~ gratuitous transfer

гидравликалық ~ гидравлическая ~ oil gear, hydraulic transmission гидродинамикалық ~ гидродинамическая ~ hydrodynamic transmission гидротрансформатормен бірге ~ / ~ с гидротрансформатором torquematic

transmission

дабылдарды ~ / ~ сигналов signaling, signal transmission

дифференциалдық ~ дифференциальная ~ equalizer, jack-in-the-box

дыбыссыз шынжырлы ~ бесшумная цепная ~ silent chain drive

жабық шынжырлы ~ закрытая цепная ~ enclosed chain drive

жоғары жылдамдықты тісті ~ высокоскоростная зубчатая ~ high-speed gear

жоғарылайтын ~ повышающая ~ step-up gear

кардандық-шынжырлы ~ карданно-цепная ~ universal-chain transmission, chain-cardan drive

конустық тісті ~ коническая зубчатая ~ bevel gear drive

көлемді гидравликалық ~ объемная гидравлическая ~ positive-displacement hydraulic transmission

көп мəртелік ~ многократная ~ multiplex transmission

көрсеткіштер мен өлшеулерді ~ / ~ показаний и замеров measurements transmission

күштік ~ силовая ~ power transmission

қалтқының орын ауысуын ~ / ~ перемещений поплавка transmission of float displacement

қатысу үлесін ~ / ~ доли участия transfer of drive share

қисық тісті цилиндрлі ~ косозубая цилиндрическая ~ helical gear қосылыстағы жүктемені ~ / ~ нагрузки на стыке load transfer at splice құлыпталған ~ блокированная ~ interlocking gear

мəліметтерді ~ / ~ данных data transfer, data transmission механикалық ~ механическая ~ mechanical transmission пневматикалық ~ пневматическая ~ pneumatic transmission реверсивті ~ реверсивная ~ reversible drive

реверсивті емес ~ нереверсивная ~ unidirectional drive сатысыз ~ бесступенчатая ~ variable-speed gear сыналы таспалы ~ клиноременная ~ V-belt drive

тарту арқылы ~ / ~ тягами rodding, rod gear таспалық ~ ременная ~ belt drive, belting топсалы ~ шарнирная ~ link [ball joint] drive

топсалы механизм арқылы қозғалысты ~ / ~ движения через шарнирный механизм link drive

төмендейтін ~ понижающая ~ reducing [step-down] gear

трансмиссиялық ~ трансмиссионная ~ shafting

түзу тісті цилиндрлі ~ прямозубая цилиндрическая ~ spur gear

тісті ~ зубчатая ~ gear transmission, gear(ing) drive

цилиндрлік шевронды ~ цилиндрическая шевронная ~ herring-bone gear

шылаушынды ~ червячная ~ worm gear

шылаушынды глобоидалды ~ червячная глобоидальная ~ globoidal worm gear

шылаушынды конусты ~ червячная коническая ~ screw bevel gear

шынжырлы ~ цепная ~ chain belt, chain drive

электр энергиясын ~ / ~ электроэнергии power transmission, transmission of electric energy

БЕРІКТІ/К І (ТӨЗІМДІЛІК) прочность strength

ажырау немесе созуға ~ / ~ на разрыв или растяжение tensile strength

айналдыруға ~ / ~ на кручение torsional strength анкерлеу ~-гі / ~ анкеровки anchoring strength бекіту ~-гі / ~ крепления holding power

бұрғылау бекітпесінің ~-гі / ~ бурильного замка tool joint strength біріктіру (құбырды) ~-гі / ~ соединения (труб) joint efficiency гелдің ~-гі / ~ геля gel strength

дəнекерлеу ~-гі / ~ сварки weld strength

иілуге ~ / ~ на изгиб bending [flexural] strength

кен жынысының ~-гі / ~ горной породы rock strength

күрделі бүліну кезіндегі ~ / ~ при сложной деформации combined strength

қажушылық ~ усталостная ~ fatigue strength қысуға ~ / ~ на сжатие compression майыстыруға ~ / ~ на смятие bearing strength меншікті ~ удельная ~ unit strength

механикалық ~ механическая ~ mechanical strength

соққыға ~ / ~ на удар resistance to impact, resistance to shock

тартуға ~ / ~ на натяжение tension

ұңғыманы ұстап тұру бағанасын майыстыруға ~ / ~ на смятие обсадной колонны collapse resistance of casing string

үзуге ~ / ~ на отрыв tearing strength үлдірдің ~-гі / ~ пленки film strength ілінісу ~-гі / ~ сцепления cohesive strength

іліп алу (зəкірді) ~-гі / ~ зацепления (якоря) anchoring strength

ішкі қысымның ықпал етуімен ажырауға ~ / ~ на разрыв под действием внутреннего давления bursting strength

іштегі қысымға ~ / ~ на давление изнутри burst

БЕРІКТІ/К ІІ (ШЫДАМДЫЛЫ/Қ) стойкость endurance, resistance, durability

материалдың қосылып тіркелген қысымға ~-гі / ~ материала к прилагае- мому давлению bursting strength

мүжілушілікке ~ коррозионная ~ corrosion resistance, resistance to corrosion, resistance to rust

БЕТА-БӨЛШЕКТЕР бета-частица beta particle

БЕТА-КВАРЦ бета-кварц beta quartz

БЕТА-ҚЫРТЫС бета-пласт beta layer

БЕТА-СƏУЛЕЛЕНДІРУ бета-излучение beta radiation

БЕТА-ФАКТОР бета-фактор beta factor

БЕТАФИТ бетафит betafite

БЕТОНДЫ НЫҒЫЗДАУ утрамбовывание бетона concrete ramming

БЕТПЕРДЕ маска mask

дəнекерлеу ~-сі / сварочная ~ welder’s helmet

демалу ~-сі / дыхательная ~ face mask

қорғаныш ~-сі / защитная ~ face guard, protective mask

оттегі ~-сі / кислородная ~ oxygen mask

оттегі апаттық ~ кислородная аварийная ~ emergency oxygen mask

БЕТШЕ БОСАҒА портал gantry

көтергіштің ~-сы / ~ подъемника jacking frame, jack house

БЕШПЕТ костюм suit

мұнай мен аязға төзімді ~ нефтеморозостойкий ~ oil-and-frost resistant suit

мұнайдан қорғайтын ~ нефтезащитный ~ oil-resistant suit

өмір сүруді қамтамасыз ету жүйесі бар қорғаныш ~ защитный ~ с систе- мой жизнеобеспечения survival suit

сүңгуірдің жеңіл ~-і / легкий водолазный ~ wet suit

электрмен жылытылатын сүңгуірдің ~-і / ~ водолаза с электроподогревом

electrically heated diver’s suit

Британиялық жылу бірлігі (БЖБ) Британская тепловая единица (БТЕ)

British thermal unit (BTU)

БИКАРБОНАТ бикарбонат bicarbonate

БИКСБИТ биксбиит bixbyite

БИМЕТАЛЛДЫҚ биметаллический bimetal(lic), duplex-metal, clad-metal

БИОГЕНДІ биогенный biogenic БИОГЕНЕЗ биогенез biogenesis БИОГЕРМ биогерм biohenn БИОЛИТ биолит biogenic rock, biolith

БИОМҮЖІЛУ биокоррозия biological [bacterial] corrosion

БИОПОЛИМЕР биополимер biopolymer БИОСАЛМАҚ биомасса biomass БИОСАРАЛАУ биоанализ bioassay БИОСЕСТОН биосестон bioseston

БИОСТРАТИГРАФИЯ биостратиграфия biostratigraphy

БИОСҮЗГІ биофильтр bacteria (filter) bed

БИОТА биота biota

БИОТИТ биотит black mica, biotite БИОҮЛДІР биопленка biofilm БИОФАЦИЯ биофация biofacies БИОХИМИЯ биохимия biochemistry БИОЦЕНОЗ биоценоз biocoenosis

БИОЫДЫРЫТЫЛУ биоразлагаемость biodegradability

БИРКРЕМИТ биркремит birkremite байланысқан ~ связанный ~ fixed bitumen бастапқы ~ первичный ~ protobitumen жаппай ~ сплошной ~ solid bitumen

жартылай сұйық ~ полужидкий ~ pit asphalt, viscid bitumen жоғары дəрежеде ерігіш ~ высокоплавкий нефтяной ~ rubrax жол ~-і / дорожный ~ road asphalt

кенді ~ горный ~ mineral resin

ки:

көмірлі ~ угольный ~ coal bitumen

қатты ~ твердый ~ hard bitumen, asphaltite қышқылданған ~ окисленный ~ air blown asphalt мұнайлы ~ нефтяной ~ petroleum bitumen олифинитті ~ олифинитовый ~ oxiolefinite

су өтпейтін ~ водонепроницаемый ~ waterproof bitumen

табиғи ~ природный ~ native bitumen тұтқыр ~ вязкий ~ mineral tar, maltha БИТУМДАУ битумизация bitumization

БИТУМДЫ битумный bituminous, asphalt(ic)

БИТУМИНОЗДЫ битуминозный bituminiferous, bituminous

БИІКТЕУ ТІРЕК ҮСТІНЕ САЛЫНҒАН ТАҚТАЙ ТӨСЕМ подмост-

негізгі жəне көмекші ~ главные и вспомогательные ~ main and subsidiary

scaffold

БИІКТІ/К высота height; altitude; elevation

айдап сықау ~-гі / ~ нагнетания height of lift, delivery head

ақиқи ~ истинная ~ absolute altitude

аспалы балғаның құлау ~-гі / ~ падения бабы hammer drop

барометрлік ~ барометрическая ~ barometric [pressure] altitude бұранданың қырынан қарағандағы ~-гі / ~ профиля резьбы depth of thread бұрғылау алмасының матрицадан ~-гі / ~ бурового алмаза над матрицей

diamond exposure

бұрғылау еденінің жер деңгейінен жоғары ~-гі / ~ пола буровой над уров- нем земли derrick floor elevation

бұрғылау жүкшығырындағы тежеуіш тегершігі ернемектерінің ~-гі / ~

фланцев тормозных шкивов буровой лебедки drawworks brake drum flange depth

бұрғылау мұнарасының ~-гі / ~ буровой вышки derrick height

бұрғылау мұнарасының жалпы ~-гі / общая ~ буровой вышки overall height of derrick

бұрғылау платформасы бортының ~-гі / ~ борта буровой платформы

platform depth

бүрмелеу ~-гі / ~ складки fold height

габариттік ~ габаритная ~ clearance [overall, loading] height

газ шəпкесінің ~-гі / ~ газовой шапки gas-cap height

гидростатикалық  қысымның  ~-гі  /  ~  гидростатического  давления

hydrostatic head

енгізілген түзетуі бар прибор бойынша ~ / ~ по прибору с внесенной по- правкой corrected altitude

есептік ~ расчетная ~ rated altitude

жарықтағы ~-гі / ~ в свету clear [free, inner] height

жетекші құбыр астындағы ішпектің жоғары бүйірінің орналасу ~-гі / ~ рас- положения верхнего торца вкладыша под ведущую трубу kelly drive bushing elevation

кен шоғырының ~-гі / ~ залежи reservoir depth

көтерілу ~-гі / ~ подъема height of lift

қазба қуыстың ~-гі / ~ вруба cutting height

құбыр сыртындағы кеңістікте цемент ерітіндісін көтеру ~-гі / ~ подъема цементного раствора в затрубном пространстве annular cement top, annular cement level

құбырды көтеру ~-гі / ~ подъема труб pulling depth of drilling pipes

құрамында алмас бар қабаттың ~-гі / ~ алмазосодержащего слоя depth of diamond layer

қысым ~-гі / ~ напора pressure height

муфтаға кілтті орнату орнының ~-гі / ~ места установки ключа на муфте

box tong space

мұнай өнімдерін (сыйымдылыққа) құю ~-гі / ~ налива нефтепродукта (в резервуаре) oil level

мұнара сандалының ~-гі / ~ козел вышки height of gin pole мұнараның жұмыс ~-гі / рабочая ~ вышки clearance in the derrick мұнараның пайдалы ~-гі / полезная ~ вышки ultimate derrick height мікбас ~-гі / ~ поршня piston depth

пайдалы ~ полезная ~ useful height

прибор бойынша ~ / ~ по прибору instrumental height, indicated altitude пьезометриялық ~ пьезометрическая ~ piezometric head, pie-zometric level сорғышты айдап сықау ~-гі / ~ нагнетания насоса pump delivery, pump

displacement

сорғышты беру ~-гі / ~ подачи насоса lift of a pump

сору ~-гі / ~ всасывания height of lift, suction head

сорудың вакуумметриялық ~-гі / ~ вакуумметрическая ~ всасывания

vacuum gage suction lift

судың тұру деңгейінің ~-гі / ~ уровня стояния воды elevation of water table сұйық бағанының ~-гі / ~ столба жидкости height of liquid column температура бойынша ~ / ~ по температуре temperature altitude

теңіз деңгейінен жоғары ~ / ~ над уровнем моря elevation, absolute height

теңіз деңгейінен жоғары ұңғыманың шығатын тесігінің ~-гі / ~ устья сква- жины над уровнем моря wellhead elevation

тиімді ~ эффективная ~ useful height

толтыру ~-гі / ~ наполнения filling depth

толтырудың іс жүзіндегі ~-гі / фактическая ~ наполнения actual filling depth тұтқырлық полюстерінің ~-гі / ~ полюса вязкости viscosity pole height түсірудің ақиқи ~-гі / истинная ~ сброса net [total] slip

түсірудің көлбеу ~-гі / наклонная ~ сброса displacement тіс бүркеншігінің ~-гі / ~ головки зуба tooth addendum тістің ~-гі / ~ зуба tooth depth, tooth projection

ұстап қалғыштың (мұнай шоғырында) ~-гі / ~ ловушки (в нефтяной зале- жи) trap height

цемент сақинасының ~-гі / ~ цементного кольца cement top

ілгекті көтеру ~-гі / ~ подъема крюка hook lifting

ілмекке арналған ұршық сырғасының ~-гі / ~ серьги вертлюга для крюка

hook clearance of swivel

БИІКТІКТІ ӨЛШЕУІШ высотомер altimeter

далалық ~ полевой ~ field altimeter

Бұрғылау құбыры (БҚ) бурильная труба (БТ) drill pipe (DP)

БЛАНК бланк card, form

жер жынысының үлгісін далалық сипаттау ~-ісі / ~ полевого описания кер- на field core check list

БЛАСТ ӨЛШЕУІШ бластомер blastomere

эндодермалды ~ эндодермальный ~ endoblastomere

БЛО/К блок 1. (машинаның, прибордың торабы) (узел машины, прибора) assembly; block; pack; unit 2. (шеңбері бойынша ойығы бар дөңгелек түріндегі механизм) (механизм в виде колеса с желобом по окружности) pulley, block 3. stack; gang; bank

ағымдағы бақылау ~-гы / ~ текущего контроля monitor unit аккумуляторлардың ~-гы / ~ аккумуляторов accumulator bank акустикалық дабылдарды өлшеу ~-гы / ~ измерения акустических сигналов

acoustic measuring unit

акустикалық өлшеу ~-гы / ~ акустического измерения acoustic measuring unit

алыстан басқару ~-гы / ~ дистанционного управления remote control unit арна бағдарламаларының ~-гы / ~ программы канала channel program block бағдарламалар ~-гы / ~ программы block of code; program block бағдарламалық басқару ~-гы / ~ программного управления program control

unit

бөтен мəліметтердің ~-гы / ~ посторонних данных forged block бұйрықтарды өңдеу ~-гы / ~ обработки команд instruction control unit бұрқақ ысырмасының ~-гы / ~ фонтанной задвижки Christmas-tree gate

unit

гистерезисті ұқсастыру ~-гы / ~ имитации гистерезиса hysteresis unit

дабылдарды іріктеп басқару ~-гы / ~ управления выборкой команд command control block

есептеуді – жазу ~-гы / ~ записи – считывания read-write unit

жадқа сақтау ~-гы / ~ памяти storage [memory] block

жинақтау (жадқа сақтау) ~-гы / ~ сборки (в памяти) reassembly block жүйелік басқару ~-гы / ~ системного управления system control unit индекстеу ~-гы / ~ индексации indexing unit

кестелі ~ табличный ~ table block

координаттардың қайта құралу ~-гы / ~ преобразования координат

coordinate conversion unit

күш беретін апатты ~ силовой аварийный ~ emergency power package қабылдау сыйымдылықтарының ~-гы / ~ приемных емкостей receiving tank set қимыл-қозғалыс ~-гы / ~ манипулятора keying unit

қуат беру ~-гы / ~ питания power (supply) unit, power plant, power package құлыптайтын импульстар ~-гы / ~ запирающих импульсов block-out unit құрастыру (импульстау) ~-гы / ~ формирования (импульсов) shaping unit құрылғы ~-гы / ~ датчиков sensor unit

құрылғы дабылдарын қабылдау ~-гы / ~ приема сигналов датчиков sensor signal input box

май сорғышының ~-гы / ~ масляного насоса oil pump unit мəліметтерді басқару ~-гы / ~ управления данными data control block мəліметтерді кеңіту ~-гы / ~ расширения данных data extension block негізгі ысырма ~-гы / ~ главной задвижки master gate unit

орталық басқару ~-гы / центральный ~ управления central control unit

өлшеу (жүктемені реттеу) ~-гы / ~ взвешивания (регулятора нагрузки)

weighing block

өңдеу ~-гы / ~ обработки processing block өшіру ~-гы / ~ выключения shutoff unit сорғыш ~-гы / насосный ~ pumping unit

сынама пайдалануға арналған жабдықтау ~-гы / ~ оборудования для проб- ной эксплуатации production testing equipment package

тапсырмаларды басқару ~-гы / ~ управления задачей task control block

тау жынысының ~-гы / ~ горной породы (rock) slab теңгерме ~-гы / ~ балансира counterweight beam unit ұңғылау ~-гы / ~ развертки sweep [time-base] unit

шығарып тастауға қарсы превенторлардың ~-гы / ~ противовыбросовых превенторов ВОР system, blowout preventer [BOP] stack

ыдыратылу ~-гы / ~ разложения block of decomposition

БОКСИТ боксит bauxite

БОЛАТ АРҚАН трос cable, wire (rope), (wire) line

бағыттайтын ~ направляющий ~ guide rope

бұрғылау қозғалтқышының жұмысын реттеуге арналған ~ / ~ для регулиро- вания работы двигателей в буровых telegraph cord

зəкірлі ~ якорный ~ anchor line

керетін ~ натяжной ~ guy rope

көтеретін ~ подъемный ~ hoisting line, recovery wire көтеріп тұратын ~ несущий ~ catenary, carrier wire күшпен тартатын ~ тяговый ~ pull rope

құбыр желісіндегі ~ трубопроводный ~ pipeline wire өлшейтін ~ измерительный ~ measuring line, measuring wire реверсирлеуге арналған ~ / ~ для реверсирования reverse cord сымды жіңішке ~ проволочный тонкий ~ mandrel line тартатын ~ оттяжной ~ back guy rope

тежеуіш ~ тормозной ~ brake cable

тіркеуге алатын ~ буксирный ~ tow(ing) cable, (wire) rope

ұңғыманың тереңдігін өлшеуге арналған ~ / ~ для измерения глубины сква- жины well measuring wire

шығарып алатын ~ извлекающий ~ retrieving line

БОЛАТ АРҚАН ТӨСЕГІШ тросоукладчик wire-rope layer

БОЛАШАҒЫ перспективы:

кеніштен өндіру ~ / ~ добычи из месторождения field potential

минералды-шикізат базасын дамыту ~ / ~ развития минерально-сырьевой базы outlook for development of mineral base

мұнай газдың бар болу ~ / ~ нефтегазоносности oil and gas potential

мұнай өнеркəсібін дамыту ~ / ~ развития нефтяной промышленности oil industry trends

БОЛЖАМ прогноз forecast(ing)

жоспарланған күрделі операциялар кезеңіндегі теңіз күйінің ~-дары / ~ы состояния моря на периоды планируемых сложных операций critical period forecasting

мұнай қыртысының өзгеру ~-ы / ~ поведения нефтяного пласта predicted oil reservoir forecast

мұнайды өндіру ~-ы / ~ добычи нефти predicted oil production

БОЛЖАМДАУ прогнозирование predicting, forecasting

мұнай газдың бар болушылығын ~ / ~ нефтегазоносности predicting of oil and gas presence

түрліше өндіру тəсілдері кезінде мұнай қыртыстарының өзгеруін ~ / ~ по- ведения нефтяного пласта при различных методах добычи predicting of oil reservoir performance under a variety of production methods

БОЛОРЕТИН (көмірсутегінің бір түрі) болоретин (разновидность угле- водородов) boloretin

БОЛТ bolt

алты қырлы бүркеншігі бар ~ / ~ с шестигранной головкой hexagon-head bolt

анкерлі винтті ~ анкерный винтовой ~ screw anchor

анкерлі тесіп өткен ~ анкерный сквозной ~ through [crab] bolt

байланысты ~ контактный ~ contact bolt

балдақты бүркеншігі бар ~ / ~ с костыльковой головкой hook [gib-headed] bolt

бекітуші ~ установочный ~ adjusting [set] bolt бекітілетін ~ крепежный ~ fastening bolt бекітіп тастаушы ~ стопорный ~ locking bolt

болт өткізетін тесігі бар ~ / ~ с проушиной strap bolt; eyebolt

бұрқақты арматураға арналған анкерлі ~ / анкерный ~ для фонтанной арматуры Christmas-tree anchor bolt

бір қиықты ~ / односрезный ~ single-shear bolt біріктіруші ~ соединительный ~ connecting [tie] bolt гайкасы бар ~ / ~ с гайкой nut bolt

екі жақ шетінде тілігі бар ~ / ~ с нарезкой на обоих концах double-end bolt

жартылай таза ~ получистый ~ semi-finished bolt

жасырын бүркеншігі бар ~ / ~ с потайной головкой countersunk head bolt

жерлестіру ~-ы / ~ заземления grounding bolt

жөндеу ~-ы / ремонтный ~ patch bolt кеңіткіш ~ расширительный ~ expansion bolt кергіш ~ распорный ~ stay [distance] bolt кесікті ~ срезной ~ shear bolt

конусты бүркеншігі бар ~ / ~ с конической головкой cone-headed bolt

қайырмалы ~ откидной ~ pivoted [swing] bolt

қақпақты ~ крышечный ~ cap bolt

қақпақты бекітуге арналған ~ / ~ для крепления крышки bonnet bolt

қалыпты ~ / нормальный ~ screw bolt

қанатты гайкасы бар ~ / ~ с крыльчатой гайкой thumb bolt

қара ~ черный ~ black bolt

қиюластырылған ~ пригнанный ~ fitted bolt

қосарланған тілігі бар ~ / ~ с двойной нарезкой double-screw bolt

құлақты бұрандалы ~ барашковый ~ butterfly [wing] bolt

құлақшасы бір ұшына жəне бұдыр ізі екінші ұшына орналасқан ~ / ~ с уш- ком на одном конце и резьбой на другом eyebolt

қысқыш ~ зажимной ~ clamping stud

қысып тұратын ~ нажимной ~ pressure [thrust] bolt мойынтіректегі ~ подшипниковый ~ bearing bolt монтаждау ~-ы / монтажный ~ assembling [erection] bolt

пайдаланылатын сорғыштардың анкерлі ~-ы / анкерный ~ эксплуатацион- ных насосов pumping well anchor bolt

реттеуші ~ регулирующий ~ adjusting bolt сақтандырғыш ~ предохранительный ~ safety bolt тартатын ~ стяжной ~ tension [coupling] bolt тартып тұратын ~ / натяжной ~ adjuster bolt тасымалдаушы ~ транспортный ~ shipping bolt темір серіппелердің ~-ы / ~ рессоры spring bolt

төрт бұрышты бүркеншігі бар ~ / ~ с квадратной головкой square-head bolt тұғыртасты ~ фундаментный ~ foundation [anchor] bolt, staybolt тығыздама ~-ы / сальниковый ~ packing bolt

тығыздаманың ~-ы / ~ сальника stuffing box bolt

тығыздаманың қысып тұратын ~-ы / нажимной ~ сальника packing bolt

тіліксіз ~ / ~ без нарезки blank bolt тілікті ~ нарезной ~ screw bolt тіреуіш ~ упорный ~ stop bolt

ұзаққа созылған ~ затяжной ~ draw bolt

ұршық басты ~ вертлюжный ~ swivel bolt

үлкен кесіксіз ~ / ~ большого сечения heavy gage bolt

үрпиіп тік тұрған анкерлі ~ анкерный заершенный ~ jag bolt

цилиндрлі бүркеншігі бар ~ / ~ с цилиндрической головкой cheese head bolt

шанышқылы ~ вилочный ~ shackle bolt шарнирлі ~ шарнирный ~ swing [link] bolt шатунды ~ шатунный ~ connecting rod bolt

шпонды ~ шпоночный ~ key bolt шынжырдың ~-ы / ~ цепи chain pin ілгіш ~ подвесной ~ hanger bolt БОЛТВУДИТ болтвудит boltwoodite

БОМБА (зертханалық сынақтарға арналған жоғарғы қысым сауыты) бом- ба (сосуд высокого давления для лабораторных испытаний) bomb

(торпедалауға арналған) сағат механизмі бар ~ / ~ с часовым механизмом

(для торпедирования) time bomb

калорияметриялық ~ калориметрическая ~ calorimetric bomb

кенді ұңғыма қысымын өлшеуге арналған ~ / ~ для измерения забойного давления bottom-hole pressure bomb

мұнай өнімдерін өртеуге арналған ~ / ~ для сжигания нефтепродуктов

combustion bomb

оттегілік калорияметриялық ~ кислородная калориметрическая ~ oxygen calorimetric bomb

тербетілген ~ качающаяся ~ rocking bomb

термометриялық ~ термометрическая ~ temperature bomb

БОМБИЧИТ (лигнитте болатын, жұмсақ түссіз кристаллды көмірсутегі) бомбичит (мягкий бесцветный кристаллический углеводород, имеющийся в лигните) bombiccite

БОН бон boom

БОР (бор кезеңі) мел (меловой период) Cretaceous period

БОР мель shoal, shallow, bank

БОРАТ (бор қышқылының тұзы) борат (соль борной кислоты) borate

барий ~-ы / ~ бария barium borate магний ~-ы / ~ магния magnesium borate натрий ~-ы / ~ натрия sodium borate БОРДОЗИТ бордозит bordosit

БОРИСЛАВИТ (озокериттің қатты сынғыш бір түрі) бориславит (твер-

дая ломкая разновидность озокерита) boryslavite, boryslawite

БОРЛАУ борировать borate

БОРЛЫ (кезең туралы) меловой (о периоде) Cretaceous мұнайды ұстап қалатын ~ нефтезадерживающий ~ oil boom БОРОЗДА борозда channel, furrow

жазықтықтағы ~ / ~ на плоскости сброса trail of fault тігісін жатқызатын ~ / ~ сглаживания leveling groove БОРОЗДАЛЫ бороздчатый channeled, grooved БОРОЗДКА бороздка flute, groove, nick, notch

кенді ұңғымадағы ~ / ~ на забое track, ridge тастанды ~ / ~ сброса fault groove БОРОКАЛЬЦИТ борокальцит borocalcite

БОРТ борт 1. (кеме – судна) side, board 2. (алмастың бір түрі – разновид- ность алмаза) bort

ашық кеніш ~-ы / ~ карьера pit edge, flank of an opencast

кратердің ~-ы / ~ кратера crater rim, lip of crater

лава ~-ы / ~ лавы face edge, wall of a face

оң жақ ~ / правый ~ (судна) starboard (side)

перигеосинклиналды ~ / перигеосинклинальный ~ perigeosyncline flange

платформалы / платформенный ~ edge of a platform

сол жақ ~ / левый ~ (судна) port side

су бетінің ~-ы / надводный ~ free board, free edge

терраса ~-ы /~ террасы terrace edge

шөгінділер ~-ы / ~ отложений deposit edge БОРТТАН ТҮСІРУ отбортовывать bead, flange құбырларды ~ / ~ трубы discard [lay down] pipes БОРШАЛАУ демонтировать disassemble; dismantle БОСАТУ І опорожнение discharge, emptying

құбыр желісін ~ / ~ трубопровода pipeline emptying

БОСАТУ ІІ освобождать:

газдан ~ / ~ от газа outgas

құрал-сайманды ~ / ~ инструмент release the tool

цистернаны ~ / ~ цистерну empty the tank

БОСАТУ ІІІ отпуск (металлды – металла) tempering, drawing

БОСАТЫП АЛУ освобождение:

мұнайды тақтатастан ~ / ~ нефти из сланцев releasing of oil from the shale

пакерден ~ / ~ пакера release of packer

салықтан ~ / ~ от налогов exemption from taxes

ұңғымада қалған құрал-сайманды ~ / ~ оставшегося в скважине инстру- мента jarring of tool

ұстатылған бағанадан ~ / ~ прихваченной колонны getting stuck pipe loose

ұстатылған құрал-сайманнан ~ / ~ прихваченного инструмента freeing of stuck tool

ясаның көмегімен құрал-сайманды ~ / ~ инструмента с помощью яса

jarring of tool

БОСАТЫП ЖІБЕРУ отпускать loosen; release

сомынды ~ / ~ гайку loosen a nut тежеуішті ~ / ~ тормоз release a brake түймені ~ / ~ кнопку release a button БОСТЫҚ пустота cavitation, cavern

БОЯУ выкрашивание pitting, flaking, chipping

алмас кристаллдарын ~ / ~ кристаллов алмаза diamond break-out

қабаттарымен ~ / ~ слоями shelling

нүктелі ~ точечное ~ pitting

БӨГЕН водохранилище water storage basin, water storage reservoir

БӨГЕТ дамб/а dam, dike, dyke

топырақ үйіп қорғалған ~ обвалованная ~ river embankment

БӨГЕУ барьер barrier

еніп кетпейтін ~ непроницаемый ~ impermeable barrier

еніп кетушілік ~-і / ~ проницаемости permeability barrier қысылған ауа күшімен ~ пневматический ~ pneumatic barrier мүжілуге қарсы ~ антикоррозионный ~ corrosion barrier сулы ~ водяной ~ water block

температурамен ~ температурный ~ thermal barrier, temperature limit

химиялық ~ химический ~ (препятствующий распространению разлив- шейся нефти) chemical barrier

БӨЛГІШ (АЙЫРҒЫШ) разделитель (порций) divider

дискті ~ дисковый ~ disk divider

магнитті ~ магнитный ~ magnetic divider манжетті ~ манжетный ~ cup-type divider мембраналы ~ мембранный ~ penneator резиналы ~ резиновый ~ rubber divider циклонды ~ циклонный ~ cyclone separator

шар тəрізді бос денелі ~ шаровой пустотелый ~ ball hollow divider

БӨЛЕК ОТЫРҒЫЗУ (пайдалы қазбаларды байыту тəсілі) отсадка (спо-

соб обогащения полезных ископаемых) jigging ірілендіріп ~ крупная ~ coarse jigging БӨЛЕКТЕЙТІН изолирующий non-conducting БӨЛЕКТЕНГЕН изолированный sealed, insulated құбырмен ~ / ~ трубами cased off

поливинилхлоридпен ~ / ~ поливинилхлоридом PVC-insulated

полиэтиленмен ~ / ~ полиэтиленом insulated with polyethylene, polyethylene- covered

тефлонмен ~ / ~ тефлоном insulated with teflon, tefloninsulated

БӨЛЕКТЕУ изолировать:

суіріккіш көкжиекті ~ / ~ водоносный горизонт seal off

шиеленісу аймағын ~ / ~ зону осложнений seal off troublesome zone

БӨЛЕКТЕУ раскрепление:

бұрғылау бекітпелерін ~ / ~ бурильных замков torquing-out [breaking-out] of tool joints

құбырлардың біріктірілген жерін ~ / ~ соединений труб breaking-out of pipe connections

сорғы-ауа сығымдағыш штангтарын ~ / ~ насосно-компрессорных штанг

backing-off of sucker rods

БӨЛЕНУ осыпаться crumble, slough, heave

БӨЛУ І выделение 1. (еркін жағдайда – в свободном состоянии) liberation, release, escape 2. (мəжбүрлі – принудительное) segregation, separation; extraction 3. (шығару – испускание) emission, emanation, exhalation

буды ~ / ~ паров vapor liberation

газдарды буырқанып ~ бурное ~ газов effervescence

газды ~ / ~ газа evolution [flow] of gas, gas liberation, gas emission, gas emanation

жылуды ~ / ~ тепла evolution [liberation] of heat, heat release

зиянды ~ вредное ~ poisonous [deleterious] emanation

кен жынысынан мұнайды ~ / ~ нефти из керна oil bleeding from core

конденсатты ~ / ~ конденсата condensate separation

қалқып шығу арқылы ~ / ~ всплыванием buoyant segregation

метанды ~ / ~ метана methane liberation, methane emission

сепаратордағы газды бір сатылы ~ одноступенчатое ~ газа в сепараторе

flash trapping stage

флюидті ~ / ~ флюида fluid release

флюидті буырқанып ~ бурное ~ флюида expulsion [release] of fluid

ылғалды ~ / ~ влаги exudation of moisture ішінара ~ частичное ~ partial separation энергияны ~ / ~ энергии energy release БӨЛУ ІІ отделять:

мұнайды судан ~ / ~ нефть от воды knock down the oil

су кірмейтін ұстатқышпен ~ / ~ водонепроницаемой перемычкой seal off

БӨЛУ ІІІ разделять divide, separate

құрамдас бөліктерге ~ / ~ на составные части disintegrate

ірілігі бойынша ~ / ~ по крупности size

БӨЛУ IV (АЙЫРУ) разбивка (планировка):

желілерді ~ / ~ линии pegging-out of line қазықтармен ~ / ~ колышками pegging-out трассаны ~ / ~ трассы location survey БӨЛУШІ отделитель separator

қатты бөліктерді ~ / ~ твердых частиц solids separator сұйықты ~ / ~ жидкости liquid trap БӨЛШЕКТЕЛГЕН разобранн/ый knock-down

~ түрінде жеткізілген / поставленный в ~ом виде suplied in knockdown form

БӨЛШЕКТЕУ І демонтаж disassembly; dismantling

бұрғылау қондырғысын ~ / ~ буровой установки rig disassembly

мұнара мінбесін ~ / ~ вышки derrick dismounting, derrick tear-down БӨЛШЕКТЕУ ІІ (СӨГУ) разборка disassembly, dismantling, tearing-down бұрғылау мұнарасын ~ / ~ буровой вышки dismantling of derrick шынжырды ~ / ~ цепей disconnection of chains

БӨЛІ/К І делени/е 1. division 2. (межелікте – на шкале) division point, graduation mark

геологиялық уақыттың ~-гі / ~ геологического времени geological scale, geological time table

межеліктерді бөлу ~ шкалы scale division [point, unit], graduation mark

салмақ индикаторының~-гі / ~ индикатора веса division of weight indicator scale

учаскелерге ~ / ~ на участки sectionalization

БӨЛІ/К ІІ отсек:

ғимараттың үстіңгі бөлігінің қалқымалы ~-гі / ~ плавучести верхней части сооружения waterborn upper structure

зəкірлік шынжырға арналған ~ / ~ для якорной цепи chain locker

күш беру қондырғыларына арналған ~-тер / ~ и для силовых установок

propulsion rooms

танкердің ~-тері / ~ и танкера partitions of tanker

БӨЛІ/К ІІІ (БӨЛІМ, БӨЛШЕК) част/ь part, portion, section

айналып жүру жүйесінің (бұрғылау) жер бетіндегі ~-гі / наземная ~ цирку- ляционной системы (буровой) surface circulation system

артқы жақ (кеменің) ~-гі / кормовая ~ (судна) aft, stern ауыстырылатын ~ сменная ~ replacement [replaceable] part бекітілмеген ~ незакрепленная ~ uncased borehole section

бұрғылау жүкшығыры білігінің консолдық ~-гі / консольная ~ вала буровой лебедки draw-works shaft extension

бүкпелердің күмбезді ~-гі / сводовая ~ складки crest (of fold) бүрменің жоғарғы ~-гі / высокая ~ складки геол. higher part of fold бүрменің сыртқы ~-гі / внешняя ~ складки геол. outer part of fold бүрменің ішкі ~-гі / внутренняя ~ складки геол. inner part of fold біріктіретін ~ соединительная ~ connector, connecting piece біріктірудің ниппелдік ~-гі / ниппельная ~ соединения pin connector ерітілмейтін ~ нерастворимая ~ insoluble part

жолдың жүретін ~-гі / проезжая ~ дороги roadway

жүріс ~-гі / ходовая ~ carrier, running gear

жылдам тозатын ~-тер / быстроизнашиваемые ~и wearing parts жылжымалы ~ подвижная ~ moving element, moving [movable] part кен жынысы үлгісінің ~-гі / ~ керна core section

кен шоғыры бедерінің алдындағы ~ приконтурная ~ залежи marginal reservoir area

кен шоғырының күмбезді ~-гі / сводовая ~ залежи roof reservoir area

кен шоғырының өлкелік ~-гі / краевая ~ залежи edge reservoir area

кен шоғырының суда жүзетін ~-гі / водоплавающая ~ залежи floating reservoir area

кен шоғырының шайылған ~-гі / отмытая ~ залежи swept reservoir area кеніштің орталық ~-гі / центральная ~ месторождения central field area кеніштің су астында қалған ~-гі / заводненная ~ месторождения flooded

field area

кеніштің су басқан ~-гі / обводненная ~ месторождения watered field area кең қоныштың кеңітілген ~-гі / расширенная ~ раструба flare opening кесетін ~ режущая ~ cutting end

кесілмеген (құбырлар) ~ ненарезанная ~ (трубы) plain section

кондуктор орнатылған ұңғыма оқпанының ~-гі / ~ ствола скважины, в ко- торой установлен кондуктор surface hole

консолдық ~ консольная ~ extension part

конустық (құбырлар) ~ конусная ~ (трубы) taper part

көтеріп тұратын (құрылымдар) ~ несущая ~ (конструкции) load-carrying [load-bearing] part, load-carrying [load-bearing] member

кранның айналмайтын ~-гі / неповоротная ~ крана fixed portion of crane кранның бұралатын ~ поворотная ~ крана revolving portion of crane қамтитын жалғастыратын ~ охватывающая соединительная ~ female

coupler

қамтылған жалғастыратын ~ охватываемая соединительная ~ male coupler

қас беттік ~-гі / лицевая ~ front (part)

қозғалмайтын ~ неподвижная ~ stationary [static] part

қосымша ~ запасная ~ spare [replacement] part, spare

құбыр желісінің желілік ~-гі / линейная ~ трубопровода linear pipeline part

құбырдың біріктіретін ~-гі / соединительная ~ трубы fitting құбырдың иілген ~-гі / изогнутая ~ трубы bend (of pipe) құбырдың фасонды ~-гі / фасонная ~ трубы fitting

құбырлардың конустық (муфта) ~-гі / конусная ~ трубы (муфта) stabbing cone or guide

құйрық жақтағы ~ хвостовая ~ tail (part)

құрамдас ~ составная ~ component, constituent

құрамдас тұрақты ~ составная устойчивая ~ fixed constituent

қыртыстың барланбаған ~-гі / неразведанная ~ пласта unexplored reservoir portion

қыртыстың барланған ~-гі / разведанная ~ пласта explored portion of reservoir

қыртыстың газға қаныққан ~-гі / газонасыщенная ~ пласта gas-saturated portion of reservoir

қыртыстың жалаңаштанған ~-гі / обнаженная ~ пласта outcroppings қыртыстың жоғарғы ~-гі / верхняя ~ пласта upper part of formation қыртыстың мұнайға қаныққан ~-гі / нефтенасыщенная ~ пласта oil-

saturated part of reservoir

қыртыстың өнімді ~-гі / продуктивная ~ пласта effective pay

қыртыстың сарқылған ~-гі / истощенная ~ пласта depleted portion of res- ervoir

қыртыстың төменгі ~-гі / нижняя ~ пласта lower part of formation материалдық ~ материальная ~ materiel, equipment, physical facilities межеліктің жоғарғы ~-гі / верхняя ~ шкалы high side

межеліктің жұмыс ~-гі / рабочая ~ шкалы effective scale range

механизмнің жылжитын ~-гі / скользящая ~ механизма slide part of me- chanism

мульданың ішкі ~-гі / внутренняя ~ мульды trough core

өзара ауыстырылатын ~ взаимозаменяемые ~и interchangeable parts

превенторлар шығырының төменгі ~-гі / нижняя ~ блока превенторов ВОР

lower stack

ротордың үстінен шығып тұрған бұрғылау құбырының ~-гі / ~ бурильной трубы, выступающая над ротором dril pipe stub

салмақтық ~ весовая ~ part by weight

сорғының арындық ~-гі / напорная ~ насоса discharge end of pump

сорғының гидравликалық ~-гі / гидравлическая ~ насоса fluid end of pump

сорғының механикалық ~-гі / механическая ~ насоса pump power end

суды бөлетін бағананың жоғарғы ~-гі / верхняя ~ водоотделяющей колонны

upper marine riser

тарылтылған ~ суженная ~ waist (part)

төменгі ~ нижняя ~ foot

тұмсық (кеменің) ~-гі / носовая ~ (судна) bow, fore

тіреуіш (құрылымдар) ~ опорная ~ (конструкции) bearing part, bearing member

ұңғыма оқпанының ~-гі / ~ ствола скважины borehole section

ұңғыма оқпанының бағыттаушы ~-гі / направляющая ~ ствола скважины

conductor hole

ұңғыма оқпанының бекітілген ~-гі / закрепленная  ~ ствола скважины

cased borehole section

ұңғыма оқпанының бұрғыланған ~-гі / пробуренная ~ ствола скважины

(penetrated) drilled part of hole

ұңғыма оқпанының пайдаланылатын ~-гі / эксплуатационная ~ ствола скважины production hole

ұңғыма оқпанының төменгі ~-гі / нижняя ~ ствола скважины follow-up hole

ұңғымада қалдырылған құрал-сайманның ~-гі / ~ инструмента, оставлен- ная в скважине fish

ілмектің топсалы ~-гі / шарнирная ~ крюка hinged portion of hook

БӨЛІМ отдел department, division

азаматтық құрылыс ~-і / ~ гражданского строительства civil engineering department

барлау жұмыстарының ~-і / ~ разведочных работ exploration department

бұрғылау ~-і / ~ бурения drilling department

жобалау ~-і / проектный ~ engineering department

зерттеу ~-і / исследовательский ~ research department

құрастыру ~-і / конструкторский ~ design(ing) department [division]

өндіру ~-і / ~ добычи production division [department]

тəжірибелік-құрастыру жұмыстарының (ТҚЖ) ~-і / ~ опытно-конструк- торских работ (ОКР) development department

техникалық бақылау ~-і / ~ технического контроля inspection department

ұңғыманы бұрғылау мен игерудің өндірістік ~-і / производственный ~ бу- рения и освоения скважин operations department

БӨЛІНБЕЙТІН неразрывность continuity БӨЛІНУ разделение segregation, separation ауаның ~-і / ~ воздуха air separation

ауыр ортада ~ / ~ в тяжелых средах heavy-media separation

ауыспалылардың ~-і / ~ переменных separation of variables

газды қоспалардың ~-і / ~ газовых смесей separation of gas mixtures

еңбектің ~-і / ~ труда division of labor

құрғақ жолмен ~ / ~ сухим путем dry separation

минералдардың ауыр жəне жеңіл фракцияларға ~-і / ~ минералов на тяже- лую и легкую фракции segregation

мөлшері бойынша ~ / ~ по величине sizing

мұнай мен газдың ~-і / ~ нефти и газа separation of oil and gas

салмағы бойынша ~ / ~ по массе weight separation

тығыздықтың əртүрлілігін пайдалану жолымен ~ / ~ путем использования разности плотностей gravitational separation

фазалардың ~-і / ~ фаз phase separation

фракцияларға ~ / ~ на фракции fractionation

ірілігі бойынша ~ / ~ по крупности classifying, classification; sizing

БӨЛІП ҚҰЮ разлив spill(age)

бұрғылау ерітіндісін ~ / ~ бурового раствора drilling mud spill(s)

мұнайды ~ / ~ нефти oil spill(age)

БӨР/ІК (МАЛАҚАЙ, ТЫМАҚ, ҚҰЛАҚШЫН) шапка cap

газды ~ газовая ~ gas cap

газды екінші ~ газовая вторичная ~ secondary gas cap

газды жасанды ~ газовая искусственная ~ artificial gas cap

газды ретроградты ~ газовая ретроградная ~ retrograde gas cap

газды ретроградты емес ~ газовая неретроградная ~ nonretrograde gas cap

қақпақшаның ~-кі / ~ клапана valve ball

сыртқа тебетін реттеуіштің ~-кі / ~ центробежного регулятора governor ball

үлкен аумақтағы газды ~ газовая ~ большой площади areally widespread gas

cap

БӨРЕНЕ (САЛМА) перекладина beam, rail

БРАВОИТ бравоит bravoite

БРАЙТСТОК брайтсток (высоковязкое остаточное цилиндровое масло

яркого цвета) bright stock

БРАКЕРАЖ бракераж grading, inspection

БРАКТЕЯ брактея bract

БРАНДМАУЭР (сыйымдылық парктеріндегі өрт қабырғасы) брандмауэр

(пожарная стенка в резервуарных парках) fire wall

БРАНДСПОЙТ (өрт ұңғысы) брандспойт (пожарный ствол) fire-hose barrel; (қол сорғышы – ручной насос) high-pressure fire-fighting hose

БРЕМСБЕРГ бремсберг brake [rope] incline, inclined drift

далалық ~ полевой ~ stone brake incline

БРИГАДА бригада crew, work-team, gang

ағымдағы жөндеу ~-сы / ~ текущего ремонта maintenance [service] crew

апаттық ~ аварийная ~ emergency crew

бұрғылау ~-сы / буровая ~ drilling crew

дайындау ~-сы / подготовительная ~ auxiliary team

кенді ұңғылау ~-сы / забойная ~ face team

кеншілерді құтқару ~-сы / горноспасательная ~ mine rescue team

қосалқы жұмысшылар ~-сы / ~ подсобных рабочих bull gang

құбыр желісін төсеу бойынша ~ / ~ по прокладке трубопровода pipe-laying gang

құбыр желісінің трассасын тазалау бойынша ~ / ~ расчищающая трассу трубопровода right-of-way gang

мұнараны құрастыратын ~ вышкомонтажная ~ rig-up team, rig-building crew

өндірістік ~ / производственная ~ production team

ұңғыманы игеретін ~ / ~ освоения скважин well stimulation crew

ұңғыманы күрделі жөндеуден өткізетін ~ /~ капитального ремонта сква- жин workover crew

ұңғыманы профилактикалық жөндеуден өткізетін ~ / ~ профилактического ремонта скважин well maintenance crew

ұңғыманы тазалау бойынша ~ / ~ по чистке скважины cleanout crew

ұңғыманы тазалау бойынша жұмыстарды атқаратын ~ / ~ выполняющая ра- боты по очистке скважин cleanout crew

үңгушілер ~-сы / проходческая ~ heading team цементтеушілер ~-сы / цементировочная ~ cementing crew БРОМАТ бромат bromate

барий ~-ы / ~ бария barium bromate натрий ~-ы / ~ натрия sodium bromate БРОМДАЛҒАН бромистый bromide БРОМДЫ бромный bromine БРОМИД бромид bromide

темір ~-і / ~ железа iron bromide

БРОМИЙ ҚОСЫЛҒАН СУТЕКТІК бромистоводородный hydrobromic

БРОМКРЕЗОЛ бромкрезол bromcresol

БРОМФЕНОЛ бромфенол bromphenol

БРУС брус bar; beam; bolster; girder; joist; spar; sill

авто ілінісу ~-ы / ~ автосцепки shank of an automatic coupler бойлық төменгі ~-ы / продольный нижний ~ bottom stringer буферлі ~ буферный ~ bumper

домкрат астындағы ~ / ~ под домкрат jack board

көлденең ~ / поперечный ~ cross bar күзетудегі ~ / охранный ~ guard beam қоршап тұратын ~ ограждающий ~ toeboard

мұнара ~-ы (төменгі) / ~ вышки (нижний) derrick mud sill; (көлденең – поперечный) derrick girder; (рамкалы – рамный) derrick sill, floor joist; (төменгі бүйірдегі рамкалы – боковой нижний рамный) side sill

мұнара еденінің ~-ы / ~ пола вышки floor sill

мұнара рамасының бойлық ~-ы / продольный ~ рамы вышки subsill

мұнара тіреуішін күшейтуге арналған ~ / ~ для усиления ног вышки share pole

негізгі көкжиектің ~-ы / ~ основного горизонта sill piece

отырғызылатын ~ / посадочный ~ landing beam

роторлы ~ роторный ~ skid beam

теңгерме ~ балансирный ~ equalizing [balance] beam

тепе-тең ~ эквивалентный ~ equivalent girder

тұғыртас рамасының ~-ы / ~ фундаментной рамы tail sill

тұғыртастық ~ фундаментный ~ sill

шойбалға ~-ы / отбойный ~ bumper bar, bumper beam ілініспелі шарнирлі ~ сцепной шарнирный ~ free draw bar БРУТТО-ТОННА брутто-тонна gross ton

БРУТТО-ФРАХТ брутто-фрахт gross freight

БУ пap steam; vapor

барботтаушы ~ барботирующий ~ bubbling steam

жоғары қысымды ~ / ~ высокого давления high-pressure steam

зиянды ~ вредный ~ harmful vapor қаныққан ~ насыщенный ~ saturated steam құрғақ ~ сухой ~ dry steam

қызып кеткен ~ перегретый ~ superheated [overheated] steam мұздатылған ~ переохлажденный ~ supercooled vapor мыжылған ~ мятый ~ dead [spent, exhaust] steam

өткір ~ острый ~ live [open, direct] steam

сулы ~ водяной ~ water vapor

сіңімді ~ пересыщенный ~ supersaturated steam

технологиялық ~ технологический ~ process steam

төмен қысымды ~ / ~ низкого давления low-pressure steam

шикі ~ сырой ~ wet steam

ылғалды ~ влажный ~ wet [damp] steam

БУ БӨЛГІШ пароотделитель steam separator, vapor eliminator

БУ БӨЛГІШ парораспределитель steam distributor

БУ БӨЛУШІЛІК парораспределение steam distribution

БУ БӨЛІНУ пароотделение steam separation

БУ ЕНУШІЛІК паропроницаемость water vapor permeability

БУ ЖИНАҒЫШ паросборник steam collector, steam header, steam chest

БУ КІРМЕЙТІН паронепроницаемый steam-tight, vapor-tight

БУ ҚАБЫЛДАҒЫШ пароприемник steam receiver

БУ ҚҰРҒАТҚЫШ паросушитель steam drier

БУ ӨНДІРГІШТІ/К паропроизводительность steam rating, steam generating capacity

қыздырғыштың ~-гі / ~ нагревателя heater evaporation

БУ ӨТКІЗГІШ паропровод steam line, steam main, steam conduit жылыту жүйесінің ~-і / ~ системы отопления heating steam line қыздыратын ~ (мұнай құбыры желісінде) / подогревательный ~ (в нефте-

проводе) gut

БУ СЕПЕРАТОРЫ паросепаратор steam separator циклонный ~ cyclone steam separator

БУ СУЫТҚЫШ пароохладитель desuperheater

БУ ТАЗАЛАҒЫШ пароочиститель steam purifier БУ ТƏРІЗДІ парообразный steamlike, vaporous БУГЕЛЬ бугель clip; strap; loop

көтергіш ~ подъемный ~ stirrup

сақтандыру ~-і / предохранительный ~ safety stirrup ток қабылдау ~-і / ~ токоприемника bow collector БУҒА АЙНАЛДЫРУ возгонять sublimate, sublime

БУДЫ БҰРЫП АЛЫП КЕТУ пароотвод steam discharge pipe БУДЫ ҚҰРАУ парообразование evaporation, steam generation БУДЫ ҚҰРҒАТУ пароосушитель steam drier

БУДЫ ҚЫЗДЫРҒЫШ пароперегреватель steam superheater

конвективті ~ конвективный ~ convection superheater

қарсы тогы бар ~ / ~ с противотоком counter-current superheater

қосымша ~ вторичный ~ reheater

негізгі ~ основной ~ primary superheater

тік тогы бар ~ / ~ с прямотоком co-current superheater

БУДЫ ЫЛҒАЛДАТУ пароувлажнение steam humidification БУДЫҢ ҚЫЗЫП КЕТУІ пароперегрев superheating БУЛАНУ испарени/е evaporation; fume, vapor

азайтылған қысым ықпалымен ~ / ~ под уменьшенным давлением reduced- pressure evaporation

зиянды ~-лар / вредные ~я polluting exhalation кері ~ обратное ~ retrograde evaporation қайталап ~ повторное ~ re-evaporation

қатты заттардың ~-ы / ~ твердых веществ sublimation мұнайдың ~-ы / ~ нефти oil evaporation салыстырмалы ~ относительное ~ relative evaporation

топырақтағы судың ~-ы / ~ воды из почвы soil evaporation улы ~-лар / ядовитые ~я noxious fumes, deadly gas үстіртін ~ поверхностное ~ surface evaporation

ықтимал ~ потенциальное ~ evaporativity

БУЛАП ТАЗАРТУ выпаривать evaporate, boil off

құрғақ болғанға дейін ~ / ~ досуха boil dry

БУЛАУ выпаривание evaporation

БУЛЫ ГАЗДЫ ГЕНЕРАТОР парогазогенератор steam-gas generator

БУЛЫ ГЕНЕРАТОР парогенератор steam generator

жоғары қысымды ~ / ~ высокого давления high-pressure steam generator

шығырлы ~ блочный ~ skid mounted steam generator

БУЛЫ КОНДЕНСАТ пароконденсат steam condensate

БУЛЫ ТУРБО ГЕНЕРАТОР паротурбогенератор steam turbine generator БУМА (БАЙЛАМ, ҚОРАП) пачка bench, bunch, pack, stack, bundle ерітіндінің жоғары сұрыпты ~-сы / высоковязкая ~ раствора Hi-visc gel

sweep

карбонатты ~ карбонатная ~ carbonate member

қайта қабаттау ~-сы / ~ переслаивания interbedded member

қыртыстың ~-сы / ~ пласта bank

қыртыстың жоғарғы ~-сы / верхняя ~ пласта top bench, upper leaf қыртыстың төменгі ~-сы / ~ нижняя ~ пласта bottom bench төсеуші ~ подстилающая ~ underlying member

цементті ерітіндінің бірінші ~-сы /~ первая ~ цементного раствора lead slurry

цементті ерітіндінің екінші ~-сы / вторая ~ цементного раствора tail slurry

эмульсиялы ~ эмульсионная ~ emulsion stack

БУМЕН ЖАБДЫҚТАУ пароснабжение steam supply

БУМЕН СУМЕН ЖАБДЫҚТАУ пароводоснабжение steam-water supply

БУНКЕР бункер bin, charger, bunker, hopper

бөліп орналастыратын ~ распределительный ~ distributing bin дискті саңылаулы ~ дисковый щелевой ~ disk-slot hopper дозалаушы ~ дозирующий ~ metering [batching] bin [hopper] жүк артатын ~ загрузочный ~ batch hopper

жүк түсіретін ~ разгрузочный ~ discharge hopper

кептіру ~-і / сушильный ~ drying bin

конусты ~ конусный ~ conical bunker; chance cone

көметін ~ засыпной ~ filling hopper

қайта жүк артатын ~ перегрузочный ~ conveyer hopper, transfer bin

қойма ~-і / складской ~ storage bin, storage bunker негізгі көкжиек ~-і / ~ основного горизонта station bin өлшемді ~ мерный ~ measuring bin

сорғалап ағатын гидро араластырғыш ~-і / ~ струйной гидромешалки mixer cone

сіңімді ~ питательный ~ feed bin, loading hopper тербелісті ~ вибрационный ~ vibrating discharge hopper түйіршектелген ~ грануляционный ~ granulating bunker тығыздап бекітілген ~ герметичный ~ sealed bin цементті ~ цементный ~ cement bin

шығынды ~ расходный ~ feed bin

БУНКЕР-АРАЛАСТЫРҒЫШ бункер-смеситель blending hopper БУНКЕРЛЕУШІ ТАНКЕР танкер-бункеровщик bunkering tanker БУРТ бурт shoulder, bead, collar

бұрғылау қашауы шетмойынының тіректік ~-ы / упорный ~ цапфы бурово- го долота thrust shoulder of drilling bit leg axle

қондыру ~-ы / посадочный ~ landing shoulder

құлыпты муфтаның тіректік ~-ы / упорный ~ замковой муфты thrust shoulder of the box

цилиндрлі төлке ~-ы / ~ цилиндровой втулки liner collar

БУССОЛЬ буссоль compass

кен ~-ы / горная ~ dip compass, clinometer

көлбеу ~ / наклонная ~ inclinometer

магниттік төмен түсіру ~-ы / ~ магнитного склонения declinometer

БУТАДИЕН бутадиен butadiene БУТАН бутан butane БУТИЛЕН бутилен butylene

БУТИТЬ бутить fill with rubble, pack БУТОБЕТОН бутобетон rubble concrete БУТЫРЕЛЛИТ бутыреллит butyrellite, bog butter БУФЕР буфер buffer; bumper; cushion

əуе ~-і / воздушный ~ air dashpot, air buffer

булы ~ паровой ~ steam cushion

гидравликалық ~ гидравлический ~ hydraulic buffer

майлы ~ масляный ~ oil dashpot

пневматикалық ~ пневматический ~ pneumatic [compression] bumper

серіппелі ~ пружинный ~ spring buffer сығу ~-і / ~ сжатия bump stop БУЫНТЫ/Қ (ҚҰРАҚ) сегмент segment

бекітпенің жетекті ~-ғы / приводной ~ замка clamp actuator segment

тісті ~ зубчатый ~ rack circle

БУЫП-ТҮЮ укладывать:

болат арқанды ~ / ~ трос fake

БҰДЫРЛАУ (ТҰТҚЫРЛАНДЫРУ) рифление corrugation, scoring, tread

тайғанақтаудан сақтайтын ~ / ~, предохраняющее от скольжения nonskid tread

БҰЗБАЙТЫН неразрушающий non-destructive

БҰЗУ нарушать break down, disturb

реттеп қойылуды ~ / ~ регулировку disturb the control setting(s)

тепе-теңдікті ~ / ~ равновесие dislocate, unbalance, disturb [upset] balance

тұтастықты ~ / ~ целостность break, cause damage

БҰЗЫЛУ І нарушение disturbance, failure, fault

ағыстың жаппайлығының ~-ы / ~ сплошности струи cavitation

ауа кірместей бекітушіліктің ~-ы / ~ герметичности leakage, loss of sealing

байланыстырғыштың ~-ы / ~ контакта contact fault

біріктірудің ~-ы / ~ соединений joint distortion

жұмыс қабілеттілігінің ~-ы / ~ работоспособности malfunction қалыпты жұмыстың ~-ы / ~ нормальной работы disturbance of opera-v.:r. құрылымдық ~ структурное ~ structural failure

қыртыстың пайдаланушылық сапасының ~-ы / ~ эксплуатационных ка- честв пласта formation damage

радиобайланыстың ~-ы / ~ радиосвязи blackout

сұйықтың немесе газдың біртектілігінің ~-ы / ~ однородности жидкости или газа fluctuation

тепе-теңдіктің ~-ы / ~ равновесия bias, unbalance

тұрақты режимнің ~-ы / ~ стационарного режима steady-state disturbance

ұңғыманы ұстап тұру бағанасындағы тұтастықтың ~-ы / ~ целостности

обсадной колонны casing integrity damage

үздіксіздіктің ~-ы / ~ непрерывности discontinuity

цементті сақинаның ~-ы / ~ цементного кольца breakdown of cement column

ыдыстың ауа кірместей бекітушілігінің ~-ы / ~ герметичности сосуда

vessel sealing failure

іліктірудің ~-ы / ~ сцепления debonding

БҰЗЫЛУ ІІ (БҰЗЫЛҒАН ЖЕР) повреждение damage, fault, failure

кабелдің ~-ы / ~ кабеля cable fault

құбыр желісінің ~-ы / ~ трубопровода pipeline damage

өнімді қыртыстың ~-ы / ~ продуктивного пласта damaging of producing formation

пайдалану барысында ~ / ~ в процессе эксплуатации operating failure ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-ы / ~ обсадной колонны casing failure үстіңгі беттің механикалық ~-ы / механическое ~ поверхности galling БҰЗЫП ӨТУ (ЖАРЫП ӨТУ) прорыв outburst, break(through)

газдардың ~-і / ~ газов gas breakthrough

жұмыс агентінің ~-і / ~ рабочего агента breakthrough of working agent

судың (ұңғымадағы) ~-і / ~ воды (в скважину) water breakthrough, water inrush

ұңғымадағы суландыру конусының ~-і / ~ конуса обводнения в скважину

water coning into the well

БҰҚТЫРМА заглушк/а blank [blind] flange, choke, closer, end cap

~-мен бекіту / перекрывать ~ой blank off

бұрандалы ~ резьбовая ~ screw(ed) plug

құбыр желісінің ~-сы / ~ трубопрвода bullnose

БҰЛАҚ, КӨЗ источник 1. source 2. (минеральный) spring ақпараттың ~-і / ~ информации information source артезиандық ~ артезианский ~ artesian spring

ауытқу ~-і / ~ возмущения perturbation source

газ беретін ~ газоотдающий ~ gas discharging source газ шығару ~-і / ~ газовыделения gas emission source газдалған ~ газированный ~ aerated spring

газды жарылыс дыбысының ~-і / ~ газовзрывного звука combustible gas sound source

жану ~-і / ~ загорания ignition source

жанудың жоғары температуралық ~-і / высокотемпературный ~ горения

high-temperature combustion source

жерді суландыру ~-і / ~ обводнения source of water encroachment жылдық үздіксіз ~ годовой непрерывный ~ perennial spring жылудың ~-і / ~ тепла heat source

иондалудың ~-і / ~ ионизации ionization source

иондардың ~-і / ~ ионов ion source

көлемді ~ объемный ~ volume source

қуат алу ~-і эл./ ~ питания эл. power supply (source)

қыртыстық энергия ~-і / ~ пластовой энергии field [reservoir] energy source мұнайдың пайда болу ~-і / ~ происхождения нефти source of oil origin мұнайлы ~ нефтяной ~ (mineral) oil spring

өріс ~-і / ~ поля field source

радиоактивті каротажды зондылаудың сəулелену ~-і / ~ излучения радио- активного каротажного зонда radiation source of radioactivity logging device

радиоактивтілік ~-і / ~ радиоактивности radioactive source рентгендік сəулелену ~-і / ~ рентгеновского излучения X-ray source сəулелену ~-і / ~ излучения radiation source

сейсмикалық дабылдар ~-і / ~ сейсмических сигналов seismic signal source

стационарлы емес ~ нестационарный ~ transient source сумен жабдықтау ~-і / ~ водоснабжения water supply source тереңдік ~-і / глубинный ~ deep spring

тұрақты қуат ~-і эл. / ~ постоянного напряжения эл.         constant-voltage source

уақытша ~ временный ~ intermittent spring шексіз ~ бесконечный ~ infinite source шудың ~-і / ~ шума noise source

ыстық ~ горячий ~ hot spring

энергияның ~-і / ~ энергии energy [power] source БҰЛҒАУ взбалтывать agitate, shake (up) БҰЛҒАУЫШ (ҚАЛАҚ) месилка mixer БҰЛТЫҚ (ҰРА) нарост:

қожды ~ шлаковый ~ slag crust БҰРАМАШЕГЕ шуруп screw БҰРАНДА резьба thread

американың құбырлық ~-сы / американская трубная ~ American National [American standard] pipe thread

арынды ~ упорная ~ buttress thread бекітетін ~ крепежная ~ fastening thread бекітпелік ~ замковая ~ tool-joint thread

британияның стандартты құбырлық ~-сы / британская стандартная трубная ~ British standard pipe thread

бір рет кіретін ~ однозаходная ~ single(-start) [step] thread

біріктірмелі ~ соединительная ~ connecting thread

газ құбырларына арналған ~ / ~ для газовых труб gas pipe thread

дөңгелек ~ круглая ~ round(ed) thread

дюймдік ~ дюймовая ~ inch thread

екі жерден кіретін ~ двухзаходная ~ double(-start) thread

жалған ~ фальшивая ~ false thread

жұлынған ~ сорванная ~ stripped thread зақымданған ~ поврежденная ~ damaged thread конустық ~ коническая ~ tapered thread

конустық құбырлық ~ коническая трубная ~ tapered pipe thread

көп рет кіретін ~ многозаходная ~ multiple(-start) thread

қалыпты құбырлық ~ нормальная трубная ~ full-length pipe thread

құбырлық ~ трубная ~ pipe thread

қысқа ~ короткая ~ short thread

майысқан бұранда ~ смятая ~ galled thread метрлеуші ~ метрическая ~ metric thread муфтаның ~-сы / ~ муфты box thread ниппелдің ~-сы / ~ ниппеля pin thread

оң жақ ~ правая ~ right-hand(ed) thread

сол жақ ~ левая ~ left-hand(ed) thread

сорғы штангасының ~-сы / ~ насосных штанг sucker-rod thread

сорғы-ауа сығымдайтын құбыр ~-сы / ~ насосно-компрессорных труб

tubing thread

стандартты құбырлық ~ стандартная трубная ~ standard pipe thread

сыртқы ~ наружная ~ external [male] thread

толық бағыттық ~ / ~ полного профиля perfect thread трапеция түріндегі ~ трапецеидальная ~ trapezoidal thread тік бұрышты ~ прямоугольная ~ square thread

ұңғыманы ұстап тұру бағанасының ~-сы / ~ обсадной трубы casing thread

ұсақ ~ мелкая ~ fine (pitch) thread

үш бұрышты ~ треугольная ~ triangular thread

үш рет кіретін ~ трехзаходная ~ triple thread цилиндрлік ~ цилиндрическая ~ straight [parallel] thread штампталған ~ штампованная ~ stamped thread шылаушын тəрізді (ирек) ~ червячная ~ worm thread ірі ~ крупная ~ coarse thread

ішкі ~ внутренняя ~ internal [female] thread БҰРАНДА БҰДЫРЫНСЫЗ безрезьбовой threadless БҰРАНДА ӨЛШЕУІШ резьбомер thread gage

БҰРАНДАМАЛАНҒАН (бұрандамалармен біріктірілген) сболченный

(соединенный болтами) bolted

БҰРАНДАНЫ КЕСУ нарезать резьбу screw

БҰРАҢДАҒАН извилистый sinuous, flexuous, tortuous, winding

БҰРАП БЕКІТУ завинчивать:

тоқтағанға дейін ~ / ~ до отказа screw down, screw home БҰРАП БӨЛШЕКТЕУ развинчивание unscrewing құбырларды ~ / ~ труб uscrewing [uncoupling] of pipes

құбырларды өздігінен жүзеге асырып ~ / самопроизвольное ~ труб self- unscrewing of pipes

БҰРАП КИГІЗУ навинчивание screwing-on

бұрғылау бекітпесін ~ / ~ бурового замка tool joint screwing-on

кілтпен ~ / ~ ключами tonging-on

қолдан ~ / ~ от руки screwing-on finger-tight

қолмен ~ / ~ вручную hand screwing-on

муфтаны (ұңғыманы ұстап тұру құбырлары) ~ / ~ муфт (обсадных труб)

coupling screwing-on

нықтап ~ плотное ~ screwing-on tightly

ыстық күйінде ~ / ~ в горячем состоянии shrinking-on

БҰРАП КІРГІЗУ І ввинчивать screw (in)

БҰРАП КІРГІЗУ ІІ навинчивать screw on, screw up

БҰРАП ШЫҒАРУ І отвинчивание unscrewing

бұрандалық біріктірулерді ~ / ~ резьбовых соединений unscrewing of threaded connections

бұрғылау қашауын ~ / ~ бурового долота breakout of a drilling bit өздігінен жүзеге асатын ~ самопроизвольное ~ self-unscrewing сорғы штангасын ~ / ~ насосной штанги unscrewing of sucker rod БҰРАП ШЫҒАРУ ІІ развинчивать uncouple, unscrew

БҰРАП ШЫҒАРЫП АЛУ отвинчивать uncouple, screw off, unscrew бір құбырды екіншісінен ~ / ~ одну трубу от другой back off БҰРАУЫШ (АШҚЫШ) отвертка screwdriver

БҰРҒЫ І бур auger; bore, borer; cutter; drill

айқыш тəрізді ~ крестообразный ~ cross-edged drill айналып тұратын ~ вращательный ~ rotary drill акустикалық ~ акустический ~ sonic drill

алмасты ~ алмазный ~ diamond drill

алмасты жыныстың ~-сы / алмазный керновый ~ diamond core drill

бытыралық ~ дробовой ~ shot drill

екі турбиналы ~ двухтурбинный ~ double-turbine drill

жарылысты ~ взрывной ~ explosive drill

жарылысты орайтын қабықты ~ взрывокапсульный ~ explosive capsule drill

жоғары жиілікті ~ высокочастотный       электрический ~ high-frequency electric drill

имплозионды ~ имплозионный ~ implosion drill

импульсты шарикті ~ импульсный шариковый ~ pellet impact drill

индукционды ~ индукционный ~ induction drill колонкалы ~ колонковый ~ column drill көлденең ~ горизонтальный ~ lateral drill қасықты ~ ложечный ~ gouge auger, spoon bit

қашаулы ~ долотчатый ~ chisel [bull] bit, chisel jumper

қолмен басқарылатын ~ ручной ~ jumper drill

қолмен басқарылатын пневматикалық ~ ручной пневматический ~ plugger drill

лазерлі ~ лазерный ~ laser drill

магнит стрикционды ~ магнитострикционный ~ magnetostrictive drill

мұқалып қалған ~ затупленный ~ blunt drill мүжіліп кеткен ~ эрозионный ~ erosion drill отты ~ огневой ~ flame drill

отты шапшып ағатын ~ огнеструйный ~ jet-piercing drill

пенетрационды ~ пенетрационный ~ continuous penetrator

плазмалы ~ плазменный ~ plasma drill

пневматикалық    балғалы ~ пневматический     молотковый ~ air-driven hammer drill

разрядты-соққылы ~ разрядно-ударный ~ spark percussion drill

сақиналы ~ кольцевой ~ annular borer

соққылы ~ ударный ~ anvil type percussion drill

соққылы-толқынды ~ ударно-волновой ~ shock-wave drill

тау жынысты ~ керновый ~ core drill, core bit

темір арқанды ~ канатный ~ churn [cable] drill термиялық ~ термический ~ thermal borer, thermic drill термо соққылы ~ термоударный ~ terra-jetter

төрт бұрышты ~ квадратный ~ square bit

тісті қаптамасы бар цилиндр түріндегі ~ цилиндрический ~ с зубчатой коронкой calix drill

тісі қаптама ~ корончатый ~ crown drill

ультра дыбысты ~ ультразвуковой ~ ultrasonic drill химиялық ~ химический ~ chemical drill шиыршықты ~ спиральный ~ twist drill, worm auger шнекті ~ шнековый ~ auger drill

шөмішті ~ ковшовый ~ bucket auger

штангты ~ штанговый ~ pole drill, rod bore

электрдезинтеграциялы ~ электродезинтеграционный ~ electric disin- tegration drill

электрдоғалы ~ электродуговой ~ (electric) arc drill

электрогидравликалық ~ электрогидравлический ~ electrohydraulic rock splitter

электронды-сəулелі ~ электронно-лучевой ~ electron beam drill

электроразрядты тангенциалды ~ электроразрядный тангенциальный ~ tangential [radial] spark drill

электртермиялық ~ электротермический ~ electric heater drill

ядролық ~ ядерный ~ nuclear drill

БҰРҒЫ ІІ (ұңғыманы бұрғылау орны) буровая (место бурения скважи- ны) drilling site; (ұңғыманың орналасқан орны – место расположения сква- жины) well site

БҰРҒЫ ЖАРЫЛЫСТЫ буровзрывной blasthole drilling

БҰРҒЫ ҚҰЛЫПТАРЫН НЫҒАЙТЫП БЕКІТУ докреплять бурильные замки make up [torque up] tool joints

БҰРҒЫ ТОПЫРАҚ бурозем brown soil

БҰРҒЫ ҰСТАУШЫ буродержатель drill chuck БҰРҒЫЛАНҒАН пробуренный drilled БҰРҒЫЛАП КЕҢЕЙТУ рассверливать drill out БҰРҒЫЛАП ТЕСУ выбуривание drilling out БҰРҒЫЛАУ І бурение drilling, boring, sinking

айналысты жоғалтып ~ / ~ с потерей циркуляции blind drilling айналып тұратын ~ вращательное ~ rotary drilling, rotary boring айналып тұратын бытыралы ~ вращательное дробовое ~ shot boring акустикалық ~ акустическое ~ sonic drilling

алдын ала геофизикалық барлау жасаусыз ұңғымаларды ~ / ~ скважин без предварительной геофизической разведки random drilling

алмаспен ~ алмазное ~ diamond drilling

алмастық бағаналық ~ алмазное колонковое ~ diamond core drilling

алмастық карталау, картаға түсіру ~ картировочное алмазное ~ diamond drilling for structure

артезиан ұңғымасын ~ / ~ артезианских скважин water well drilling, boring for water

ауамен немесе газбен үрлеу арқылы ~ / ~ с продувкой воздухом или газом

air or gas drilling

ауырлатылған бұрғылау ерітіндісімен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой утя- желенным буровым раствором heavy weight drilling

ауытқытқышты ~ / ~ отклонителя drilling off the whipstock

ашық оқпанда қалдырылған құралды айналып өтіп ~ / ~ в обход оставлен- ного в открытом стволе инструмента open-hole side-tracking around the lost tool

ашық теңіздегі ~ / ~ в открытом море offshore drilling

аэрацияланған ерітіндімен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой аэрированными растворами aeration drilling

бағаналы ~ колонковое ~ core drilling, coring

бағытталған ~ направленное ~ directional [directed, con-trolled-angle] drilling

бақылау ~ контрольное ~ check boring

баржадан ~ / ~ с баржи barge drilling

барлау ұңғымаларын ~ / ~ разведочных скважин exploration [exploratory] (well) drilling

барлаушылық ~ разведочное ~ test boring, exploratory drilling

бастапқы ~ первоначальное ~ original drilling

белгіленген бұрышпен ~ / ~ под заданным углом controlled angle drilling

бермеден ~ / ~ с бермы berm drilling

бұрғылау бағаны арқылы бұрғылау ерітіндісінің қысымымен жыныс үлгісін қайта жуу жəне жеткізу арқылы жынысты ~ керновое ~ с обратной промывкой и доставкой керна давлением бурового раствора через бурильную колонну continuous [reverse-circulation] coring

бұрғылау ерітіндісімен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой буровым раствором

drilling with mud

бытыралы ~ дробовое ~ shot drilling

бір қатарлы ~ однорядное ~ single row drilling

бір сызыққа орналасқан ұңғымаларды ~ / ~ скважин по одной линии line drilling

бірлестікпен ~ кустовое ~ cluster [multiple] drilling

бірыңғай кенді ұңғымамен ~ / ~ сплошным забоем full diameter drilling

вакууммен тазалап ~ / ~ с вакуумной очисткой vacuum drilling

газды ұңғыманы ~ / ~ газовых скважин gas well drilling

гидравликалық (жынысты жоғары қысымдағы сұйықтың қатты ағынымен жуу тəсілімен) ~ гидравлическое ~ (способом размыва породы сильной струей жидкости высокого давления) (water) jet [hydraulic] drilling, jetting

гидродинамикалық ~ гидродинамическое ~ hydrodynamic drilling гидромониторлық ~ гидромониторное ~ wash boring гидросоққылы ~ гидроударное ~ hydropercussion drilling дайындық ~ подготовительное ~ rough drilling

ерітілген эмульсиямен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой обращенной эмульси- ей inverted oil emulsion drilling

жағалаудан недəуір қашықтықта ~ / ~ на некотором расстоянии от берега

offshore drilling

жарылысты ~ взрывное ~ explosion drilling

жарылысты ұңғыманы ~ /~ взрывных скважин shothole drilling

жер асты ~ подземное ~ underground drilling

жерде ~ наземное ~ on-land drilling

жеткілікті түрде барланбаған кеніштегі ұңғымаларды ~ / ~ скважин на не- достаточно разведанном месторождении wildcatting

жобалық тереңдікке дейін ~ / ~ до проектной глубины drilling to completion

жоғары арынды сұйық ағысының көмегі арқылы ~ / ~ с помощью высоко- напорных струй жидкости high-velocity jet drilling

жоғары қысымды аймақтағы ~ / ~ в зоне высокого давления drilling into an abnormal pressure zone

жорамалдап негізі қаланған ұңғымаларды ~ / ~ скважин, заложенных на- угад random drilling

жуылмайтын ~ / ~ без промывки dry (hole) drilling

жүзбелі ~ / ~ на плаву drilling afloat, floating drilliing

жыл он екі ай бойы ~ круглогодичное ~ year-round drilling жыныс үлгісін іріктеу арқылы ~ / ~ с отбором керна coring жынысты ~ керновое ~ core drilling, coring

жыныстың үлгісінсіз ~ бескерновое ~ full-hole [noncore] drilling

индукциялы ~ индукционное ~ induction drilling картиралы ~ картировочное ~ structure drilling келісімшарт бойынша ~ / ~ по контракту contract drilling

кеменің бортынан шығарылған бұрғылау алаңқайынан ~ / ~ с буровой пло- щадки, вынесенной за борт судна over-ship-side drilling

кемерде ~ / ~ на уступе bench drilling

кенді ұңғымадағы айналып жүру арқылы ~ / ~ с призабойной циркуляцией

bottom-hole circulation drilling

кенді ұңғыманы ауамен тазалау арқылы ~ / ~ с очисткой забоя воздухом air

арқылы ~ / ~ с очисткой забоя воздухом и введением туманообразующих аген- тов mist drilling

кенді ұңғыманы жоғары қысымды табиғи газбен үрлеу арқылы ~ / ~ с про- дувкой забоя природным газом высокого давления gas drilling

көлбеу ~ наклонное ~ slant drilling

көлбеу бағытталған ұңғыманы ~ / ~ наклонно направленных скважин slant hole directional drilling, directional drilling of slant holes

көлбеу ұңғыманы ~ / ~ наклонных скважин slant hole drilling

көлденең ~ горизонтальное ~ horizontal drilling

көмірсутекті негіздегі ерітіндімен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой раство- ром на углеводородной основе drilling with oil

көмірсутекті негіздегі эмульсиялық ерітіндімен жуу арқылы ~ / ~ с про- мывкой эмульсионным раствором на углеводородной основе oil-emulsion drill- ing

көп кенді ұңғымалы ~ многозабойное ~ multihole [branched hole] drilling

көп оқпанды ~ многоствольное ~ simultaneous drilling

көпжылғы қатып қалған жынысты ~ / ~ в многолетнемерзлых породах

permafrost drilling

көрсетілген диаметрлі ұңғымаларды ~ / ~ скважин номинального диаме- тра calibration drilling

көтерілген ұңғыманы ~ / ~ восстающих скважин up-hole drilling

крелиусты ~ крелиусное ~ craelius core drilling

кіші диаметрлі қашаумен (ұңғыма оқпанында кемерді жасау үшін) ~ / ~ долотом меньшего диаметра (для образования уступа в стволе скважины) rat-holing

кіші диаметрлі ұңғымаларды ~ / ~ скважин малого диаметра slim-hole drilling

қаланың шегіндегі ~ / ~ в черте города town-lot drilling

қалқымалы төсемеден ~ / ~ с плавучих оснований floating drilling

қарсы жуып-шаю арқылы ~ / ~ с обратной промывкой drilling with coun- terflow, reverse circulation [counterflush] drilling

қарсы қысымның деңгей айырмасымен ~ / ~ с отрицательным перепадом давления underbalanced drilling

қатты жыныстағы ~ / ~ в твердых породах rough drilling

қатты жыныстар бойынша ~ / ~ по крепким породам hard drilling

қатты жынысты ~ / ~ в крепких породах tough drilling

қол бұрғысымен ~ / ~ ручным буром jumping

қос оқпанды ~ двухствольное ~ double-barreled simultaneous drilling

қос оқпанды бұталы ~ двухствольное кустовое ~ dual bore cluster drilling

құбырсыз ~ беструбное ~ pipeless drilling

құбырысыз электрбұрғылы ~ беструбным электробуром pipeless down- hole electric motor drilling

құрылымдық ~ структурное ~ structure drilling

құрылымдық-іздеушілік ~ структурно-поисковое ~ test drilling

қыртыстық сұйық немесе газдың қалдығын шығару арқылы ~ / ~ с выно- сом шлама пластовой жидкостью или газом self-cleaning drilling

қысымды ағыспен жуып-шаю арқылы ~ / ~ со струйной промывкой под давлением jet bit drilling

лазерлі ~ лазерное ~ laser drilling

магнитті стрикционды ~ магнитострикционное ~ magnetostriction drilling

машинамен ~ машинное ~ mechanized drilling мердігерлік ~ подрядное ~ contract drilling механикалық ~ механическое ~ mechanical drilling

мол су пайда болуы жағдайындағы ~ / ~ в условиях обильных водопрояв- лений wet drilling

мұнай кенішін игеру кезеңіндегі ~ / ~ на стадии освоения месторождения

developing drilling

мұнай ұңғымаларын ~ / ~ нефтяных скважин oil well drilling мұнайға ~ / ~ на нефть boring for oil, petroleum drilling мүжілушілік ~ эрозионное ~ erosion jet drilling

мүжілушілік-түйіршікті ~ эрозионно-шариковое ~ pellet impact drilling ойылып түскен жыныстар бойынша ~ / ~ по обрушенной породе plug drilling оқпанды көбікпен тазалау арқылы ~ / ~ с очисткой ствола пеной air and

stable foam drilling

оңтайландырылған ~ оптимизированное ~ optimized drilling

орташа қатты жынысты ~ пород средней твердости moderate drilling

отты ~ огневое ~ flame drilling

өндіру ұңғымаларын ~ / ~ эксплуатационных скважин development well drilling

өнімді қыртыстағы ~ / ~ в продуктивном пласте drilling the pay, drilling-in operation

пайдаланушылық ~ эксплуатационное ~ development drilling параметрлік ұңғыманы ~ / ~ параметрических скважин appraisal drilling пенетрациялық ~ пенетрационное ~ continuous penetration drilling плазмалық ~ плазменное ~ plasma drilling

пневматикалық ~ пневматическое ~ air drilling

пневматикалық соққылы-айналып тұратын ~ пневматическое ударно-вра- щательное ~ air hammer drilling

реактивті турбоагрегатпен ~ / ~ реактивным турбоагрегатом reactive tur- bine-unit drilling, reactive turbodrilling

реактивті-турбиналы ~ реактивно-турбинное ~ reactive turbodrilling

роторлы ~ роторное ~ rotary drilling

роторлы-гидросоққылы ~ роторно-гидроударное ~ hydropercussion rotary drilling

роторлы-магнитті стрикациялы ~ роторно-магнитострикционное ~ magnetostriction rotary drilling

роторлы-пневмосоққылы ~ роторно-пневмоударное ~ air-hammer rotary drilling

роторлы-соққылы ~ роторно-ударное ~ rotary-percussion drilling

роторлы-турбиналы ~ роторно-турбинное ~ rotary-turbine drilling

саяз тереңдікте (теңізде) ~ / ~ на малой глубине (в море) shallow drilling сейсмикалық ұңғымаларды ~ / ~ сейсмических скважин shothole drilling соққылы ~ ударное ~ percussion drilling

соққылы-айналып тұратын ~ ударно-вращательное ~ rotary percussion drilling

соққылы-жоғары жиілікті ~ ударное высокочастотное ~ high-frequency percussion drilling

соққылы-жуу арқылы ~ ударное ~ с промывкой hydraulic percussion drilling

соққылы-отты ~ ударно-огневое ~ churn flame drilling

соққылы-пневматикалық ~ ударно-пневматическое ~ percussion air drilling соққылы-темір арқанмен ~ ударно-канатное ~ cable-tool [rope] drilling соққылы-штангалық ~ ударно-штанговое       ~ rod-tool             [percussion-rod,

Canadian] drilling

су түбіне тірелу арқылы теңізде ~ морское ~ с опорой на дно bottom- supported offshore drilling

суасты сағасы бар ұңғымаларды ~ / ~ скважин с подводным устьем

submarine wells drilling

суасты ұңғыманы ~ / ~ подводных скважин drilling of submarine wells

суастында ~ подводное ~ underwater drilling

суда ~ / ~ на воду boring for water, water well drilling ~ на газ boring for gas

сумен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой водой water flush drilling сұғына орналасқан екі жақты кемежайдан ~ / ~ с пирса pier drilling тармақтанған ~ разветвленное ~ drainhole [branch(ed)-hole] drilling

тармақтанған-көлденең ~ разветвленно-горизонтальное ~ horizontal drainhole [branch-hole] drilling

таяз суда ~ / ~ на мелководье shelf drilling тəжірибелік ~ опытное ~ test drilling тəртіпсіз ~ беспорядочное ~ scattered drilling

темір арқанды ~ канатное ~ boring with line, churn drilling

темір арқанды созбақтау арқылы ~ / ~ с оттяжкой каната spudding

темір арқанды-айналып тұратын ~ канатно-вращательное ~ cable rotary drilling

теңізде ~ / ~ на море marine drilling

теңізде ~ морское ~ offshore drilling

тепе-тең салмақта ~ / ~ на равновесии balanced drilling

тербелісті ~ вибрационное ~ vibration drilling

тербелісті-айналып тұратын ~ вибрационно-вращательное ~ vibratory ro- tary drilling

тербелісті-соққылы ~ виброударное ~ vibratory-percussion drilling

терең ~ глубокое ~ deep drilling

терең су астында ~ глубоководное ~ deep-water drilling терең ұңғыманы ~ / ~ глубоких скважин deep(-well) drilling термиялық ~ термическое ~ drilling by flame

трасса бойынша ~ / ~ по трассе bench drilling

турбиналы ~ турбинное ~ turbodrilling

тұғыртас астын ~ / ~ под фундамент foundation drilling

тұзды сумен жуу арқылы ~ / ~ с промывкой соленой водой drilling with salt water

түйіршікті импульсты ~ шариковое импульсное ~ pellet impact drilling тығыздалған тор сым бойынша ~ / ~ по уплотненной сетке dense drilling тік ~ вертикальное ~ vertical drilling

тік бағытталған ~ вертикально направленное ~ straight hole directional drilling

тіректі-геологиялық ұңғыманы ~ / ~ опорно-геологических скважин strati- graphic well (prospect) drilling

тіректі-технологиялық ұңғыманы ~ / ~ опорно-технологических скважин

test [key] well drilling

ультрадыбысты ~ ультразвуковое ~ ultrasonic drilling

ұңғыма оқпанын топырақты бұрғылау ерітіндісімен тазалау арқылы ~ / ~

с очисткой ствола скважины глинистым буровым раствором clean drilling

ұңғыма оқпанында бұрғылау агентін толық жұтып алу арқылы ~ / ~ с пол- ным поглощением бурового агента в стволе скважины blind drilling

ұңғыма оқпанында жоғары гидростатикалық қысым кезінде ~ / ~ при повы- шенном гидростатическом давлении в стволе скважины overbalanced drilling ұңғыма оқпанында төменгі гидростатикалық қысым кезінде ~ / ~ при по- ниженном гидростатическом давлении в стволе скважины underbalanced

drilling

ұңғыма оқпанындағы – бұрғыланатын қыртыс жүйесінде қысымның нөлдік деңгей айырмасымен ~ / ~ с нулевым перепадом давления в системе разбуриваемый пласт – ствол скважины balanced drilling

ұңғыма оқпанының аралық бөлігінде ~ / ~ промежуточной части ствола скважины intermediate hole drilling

ұңғыма оқпанының кондукторлық бөлігін ~ / ~ кондукторной части ство- ла скважины surface hole drilling

ұңғыма торын тығыздау мақсатымен ~ / ~ с целью уплотнения сетки сква- жин infill drilling

ұңғымадағы гидродинамикалық қысымның теңгермелі өзгеруі кезінде ~ /

~ при сбалансированных изменениях гидродинамического давления в скважине

balanced drilling

ұңғымаларды ~ / ~ скважин well drilling, well boring, well sinking

ұңғымалардың желпуішті орналасуымен ~ / ~ с веерным расположением скважин fan drilling

ұңғыманы орналастырудың жобалық тор көзін қоюлатуға арналған ~ / ~

для загущения проектной сетки размещения скважин infill drilling

ұңғыманың жоғары бөлігінің оқпанын ~ / ~ верхней части ствола скважи- ны upper hole drilling

ұсақ ~ мелкое ~ shallow drilling

ұсақ калибрлі ~ мелкокалиберное ~ small-bore drilling

үлкен диаметрлі ұңғымаларды ~ / ~    скважин     большого    диаметра

largehole drilling

үрлеу арқылы ~ / ~ с продувкой pneumatic drilling

үстіңгі жақтан (құралды) мəжбүрлі түрде беру арқылы ~ / ~ с принудитель- ной подачей (инструмента) с поверхности pressure drilling

үстіңгі жақтан мəжбүрлеп берілмейтін ~ / ~ без принудительной подачи с поверхности nonpressure drilling

үш оқпанды ~ трехствольное ~ triple-hole simultaneous drilling

химиялық ~ химическое ~ chemical drilling

шағын қала учаскелерінде ұңғымаларды ~ / ~ скважин на небольших го- родских участках town-lot drilling

шамадан тыс терең ~ сверхглубокое ~ superdeep drilling

шахмат тəртібімен орналастырылған ұңғымаларды ~ / ~ скважин в шах- матном порядке checkerboard drilling

шахталар оқпанын ~ / ~ шахтных стволов shaft drilling, shaft sinking

шешіліп алынатын жыныс қабылдағышпен бірге жынысты ~ керновое ~ со съемным керноприемником ~ vireline [retrievable] coring

шлангкабелді ~ шлангокабельное ~ flexodrilling

шлангкабелді пайдаланып (теңіздегі геологиялық-барлау жұмыстары кезінде), жыныс үлгісін іріктеу арқылы ~ / ~ с отбором керна с использовани- ем шлангокабеля (при геолого-разведочных работах на море) flexible bottom coring system

шнекті ~ шнековое ~ auger drilling

шпинделді ~ шпиндельное ~ spindle feed drilling

штангты ~ штанговое ~ rod drilling

іздеушілік ~ поисковое ~ wild-cat [prospect] drilling

іргелі жыныстар бойынша ~ / ~ по коренным породам rock drilling

ішінара жүгі түсірілген бұрғылау бағанасы кезінде ~ / ~ при частично раз- груженной бурильной колонне tension drilling

электр гидравликалық ~ электрогидравлическое ~ electrohydraulic drilling

электр доғалық ~ электродуговое ~ electric arc drilling

электрмен айналатын кенді ұңғыма қозғалтқышымен ~ / ~ электровраща- тельным забойным двигателем downhole electric motor drilling

эстакадалы ~ эстакадное ~ pier drilling БҰРҒЫЛАУ ІІ бурильный boring, drilling БҰРҒЫЛАУ ІІІ бурить bore, drill, sink жанынан ~ / ~ мимо drill by

көрсетілген диаметрдегі ұңғыманың оқпанын ~ / ~ ствол скважины номи- нального диаметра drill (out) borehole to gage

қолмен ~ / ~ вручную dig, jump

қолмен атқару əдісімен ~ / ~ ручным способом jump, dig

құрғақ ~ / ~ всухую run dry

механикалық берілумен ~ / ~ с механической подачей drill with power feed

механикалық берілусіз ~ / ~ без механической подачи drill under the weight of the drilling string

өнімді қыртыста ~ / ~ в продуктивном пласте drill in, drill the pay

соққылау əдісімен ~ / ~ ударным способом jar

темір арқанды созбақтап ~ / ~ с оттяжкой каната spud

тереңдікке ~ / ~ на глубину drill to a depth of... ұңғыманы ~ / ~ скважину drill a well, drill a borehole ұңғыманың оқпанын ~ / ~ ствол скважины make hole БҰРҒЫЛАУ IV выбуривать bore [drill[ out БҰРҒЫЛАУ V забуривание spudding(-in)

діңгекті ~ / ~ свай drilling-in of piles

жағалатылған жиіліктен жаңа оқпанды ~ / ~ нового ствола из обсаженной скважины cased-hole side tracking

жағалатылмаған жиіліктен жаңа оқпанды ~ / ~ нового ствола из необса- женного интервала open-hole side tracking ~

жаңа оқпанды ~ / ~ нового ствола spudding(-in) of new bore hole

ұңғыманы ~ / ~ скважины spudding(-in) of well

БҰРҒЫЛАУ ҚАШАУЫН ЖАБДЫҚТАУ вооружение бурового долота

drilling bit cutting structure

БҰРҒЫЛАУШЫЛЫҚ буримость drillability

жынысты ~ / ~ породы drillability of formation, rock drill-ability, drillability index

БҰРҒЫМЕН ТЕСУ сверление boring, drilling

жұмыс істейтін құбыр желісімен біріктіруге арналған ~ мен бұранданы бүрлеу / ~ и нарезка резьбы для соединения с действующим трубопроводом pipeline tapping

БҰРҒЫНЫ ТАЗАЛАУ АСПАБЫ бур-желонка auger with valve

БҰРҒЫШЫ І бурильщик driller, borer, drill operator, drillman

~-ның көмекшісі / помощник ~ а assistant driller, driller(‘s) rotary helper

~-ның шəкірті / ученик ~а apprentice driller автоматты ~ автоматический ~ automatic driller БҰРҒЫШЫ ІІ буровик boring [drilling] technician

кен жынысының үлгісін ~ / ~ керна coring, drilling out of core

БҰРҚА/Қ (бұрғылау, цементтеу, ОЗЦ барысында) фонтан (в процессе бу- рения, цементирования, ОЗЦ) blowout; (ұңғыманы бітіргеннен кейін – после заканчивания скважины) flow(ing), spout

ашық газды ~ открытый газовый ~ uncontrolled [open] gas blowout, wild gas flowing

ашық мұнайлы ~ открытый нефтяной ~ oil spouter газдың ~-ғы / газовый ~ gas blowout, gas flowing жабық ~ закрытый ~ controlled blowout

кезеңдік ~ периодический ~ intermittent flowing

құбырдан тыс ~ затрубный ~ annulus blowout, annulus flowing нефтяной ~

oil flowing, (oil) gusher

табиғи ~ естественный ~ natural flowing ұңғыманың ~-ғы / ~ скважины flowing of a well БҰРМАЛАУ искажение distortion

амплитудалық ~ амплитудное ~ amplitude distortion бағытты ~ / ~ профиля shape distortion гармониялық ~ гармоническое ~ harmonic distortion жиілікті ~ частотное ~ frequency distortion импульсті ~ / ~ импульса pulse distortion

көлемді ~ / ~ масштаба distortion of scale

өтпелі барыс салдарынан ~ / ~ вследствие переходных процессов transient distortion

рұқсат етілетін ~ допустимое ~ tolerable distortion

ұңғыманың ықпалы тудырған, каротажды мəліметтерді ~ / ~ каротажных данных, вызванных влиянием скважины borehole effect

фазалық жиілікті ~ фазочастотное ~ phase-frequency distortion

БҰРУ (АЙНАЛДЫРУ, АУДАРУ) повернуть:

сағат тілі бойынша ~ / ~ по часовой стрелке turn clockwise

сағат тіліне қарсы ~ / ~ против часовой стрелки turn counterclockwise

БҰРЫЛУ (АЙНАЛУ) разворот turn

~-ды орындау / выполнять ~ (make a) turn

күрт ~ крутой ~ sharp [steep, tight, close] turn

БҰРЫЛЫС (БҰРЫЛМА, АЙНАЛМА) поворот:

роторлық столдың бос ~-ы / холостой ~ роторного стола backlash

БҰРЫП ЖІБЕРУ (АПАРУ) отвод:

əмбебап превенторды бүйірге ~ боковой ~ универсального превентора an- nular blowout preventer side outlet

газды ~ / ~ газа gas withdrawal

газометрді ~ / ~ газометра tap of gas meter

гидротығыздағышпен бірге ~ / ~ с гидроуплотнением hydrotap

гидротығыздағышпен бірге құбыр желісін ~ / ~ трубопровода с гидроу- плотнением pipeline hydrotap

ернемекті бұрандалы ~ резьбовой ~ с фланцем flanged outlet, flanged branch

ернемекті құймалы ~ литой фланцевый ~ cast flanged branch жылуды ~ / ~ тепла heat removal, heat withdrawal, heat extraction құбыр желісін ~ / ~ трубопровода pipeline branch, pipeline bend құбыр желісін негізгі ~ главный ~ трубопровода branch main (line) құбырларды ~ / ~ трубы pipe branch, pipe offset

құбырларды радиалды ~ радиальный ~ трубы radial pipe bend

құймалы ~ литой ~ cast branch, cast outlet

манометрге ~ / ~ к манометру pressure gage tap

муфталы ~ муфтовый ~ female thread(ed) branch, female thread(ed) outlet

прибордағы суды ~ / ~ воды в приборе overflow in instrument

суды ~ / ~ воды water drainage

сұйықты ~ / ~ жидкости liquid extraction, fluid removal; (құбыр желісі бой- ынша – no трубопроводу) tapping

сынаманы сұрыптау үшін ~ / ~ для отбора проб sample outlet

сыртқа тебуші ауа сығымдағышты ~ / ~ центробежного компрессора

diffuser

ұршықты ~ / ~ вертлюга swivel gooseneck

БҰРЫШ угол angle

алмасты орнату ~-ы / ~ установки алмаза diamond setting angle

ауытқу ~-ы / ~ отклонения angle of deviation, angle of inclination

ауытқытқышты орнату ~-ы / ~ установки отклонителя whipstock orienta- tion angle

белгі соғу ~-ы / ~ визирования angle of view, angle of sight

бұранда бағытының ~-ы / ~ профиля резьбы angle of thread

бұрғылап (ұңғыма оқпанын) кіргізу ~-ы / ~ забуривания (ствола скважи- ны) spudding angle

бұрылыс ~-ы / ~ поворота rotation angle, angle of rotation бүйір тербелісінің ~-ы / ~ боковой качки angle of pitch градусқа құлау ~-ы / ~ падения в градусах degree of dip дəнекерлену ~-ы / ~ спайности angle of cleavage

діңгектік мінбенің көлбеулік ~-ы / ~ наклона мачтовой вышки angle of mast lean, tilt of mast

еңістік ~-ы / ~ откоса angle of slope

ернеулеу ~-ы / ~ отбортовки angle of flange

жиектерін шабу ~-ы / ~ скоса кромки angle of preparation

иілу ~-ы / ~ изгиба angle of bend

келіспеушілік ~-ы / ~ несогласия angle of unconformity

кесу ~-ы / ~ резания cutting angle

конустану ~-ы / ~ конусности taper angle

көлбеулік ~-ы / ~ наклона angle of gradient, angle of lean, angle of pitch, angle of slope

көлбеулік ~-ы / ~ уклона angle of gradient

көтерілу ~-ы / ~ подъема angle of elevation, angle of gradient

күрекшенің (турбобұрғының) көлбеулік ~-ы / ~ наклона лопаток (турбо-

бура) blade angle

кіру (қыртысқа) ~-ы / ~ входа (в пласт) angle of entry, angle of incidence

қабаттаудың жазықтықтарының ~-ы / ~ плоскости напластования bedding plane angle

қалып қалу ~-ы / ~ отставания angle of lag

қамту ~-ы / ~ обхвата angle of wrap

қашау қалағын қайрау ~-ы / ~ заточки лопасти долота bit blade edge angle

қашау шабуылының ~-ы / ~ атаки долота angle of attack of a bit

қашаудың алмасын орнату ~-ы / ~ установки лезвия долота bit blade setting angle

қашаутастың бөлу конусының ~-ы / ~ делительного конуса шарошки pitch angle of roller cutter

қашаутастың бөлу конусының ~-ы / ~ заднего конуса шарошки back cone angle of roller cutter

қиғаштық ~-ы / ~ перекоса angularity

қия беттің ~-ы / ~ естественного откоса angle of repose

қыртыстардың көлбеулік ~-ы / ~ наклона пластов angle of bedding, angle of bed slope

қыртыстың құлау ~-ы / ~ падения пласта angle of dip; angle of incidence, degree of inclination, hade

магниттік төмен түсіру ~-ы / ~ магнитного склонения angle of dip

мұнара мінбесінің ~-ы / ~ башенной вышки derrick corner

озу ~-ы / ~ опережения angle of advance

созылып жату ~-ы / ~ простирания angle of bedding сынулар ~-ы / ~ преломления angle of refraction сырғанау ~-ы / ~ скольжения angle of slide, angle of slip тастау ~-ы / ~ сброса fault angle

темір арқанды құндақтау ~-ы / ~ свивки каната angle of rope twist, lay of rope

тепе-теңдік ~-ы / ~ равновесия equilibrium angle тойтару ~-ы / ~ отражения angle of reflection төбенің ~-ы / ~ возвышения angle [degree] of elevation

төмен түсіру ~-ы / ~ склонения angle of pitch, angle of declination

тіктен ауытқу ~-ы / ~ отклонения от вертикали angle of hade, angle of deflection

тісті ұштау ~-ы / ~ заострения зуба tooth wedge angle

ұңғыма оқпанының көлбеулік ~-ы / ~ наклона ствола скважины angle of borehole inclination, hole drift angle

шығу ~-ы / ~ выхода angle of emergence

ығысу ~-ы / ~ смещения angle of pitch, angle of slip

ыдыраулар ~-ы / ~ рассеивания angle of dispersion

ішкі үйкеліс ~-ы / ~ внутреннего трения angle of internal friction

БҮГІЛГЕН ЖЕР (ОРЫН) перегиб геол. turn, bend, kink

антиклиналды ~ антиклинальный ~ anticlinal bend, anticlinal turn, crest of anticline

беткейдің ~-і / ~ склона slope discontinuity

буынды ~ коленчатый ~ geniculation

бүрме күмбезінің ~-і / ~ свода складки saddle bend жеңнің ~-і / ~ рукава hose bend, hose kink кабелдің ~-і / ~ кабеля cable kink

күмбездің ~-і / ~ свода crest

күрт ~ резкий ~ kink

қисық ~ / ~ кривой curve knee, curve bend қыртыстардың ~-і / ~ пластов bend [turn] of strata мульданың ~-і / ~ мульды synclinal bend, synclinal turn

синклиналды ~ синклинальный ~ synclinal turn, synclinal bend

сымды темір арқандағы күрт ~ резкий ~ в проволочном канате dog-leg, wireline kink

БҮКТЕСІН І изгиб bend (ing), flexure

жайылуы бойынша қыртыстың ~-і / ~ пласта по простиранию drag strike

жер қабатының ~-і / ~ земной коры earth bend

қанығудың қисық ~-і / ~ кривой насыщения saturation bend

қисық ~ / ~ кривой knee of curve

құлауы бойынша қыртыстың ~-і / ~ пласта по падению drag dip

қыртыстың ~-і / ~ пласта bending of stratum

түйір ~-і / ~ зерна grain bend БҮКТЕСІН ІІ сгиб bend, flexure, fold БҮКТЕУ сгибание bending

құбырды ~ / ~ труб pipe bending

БҮЛІНБЕГЕН неповрежденный sound, undamaged БҮЛІНУ (ТҮР ӨЗГЕРУ) деформация deformation; strain кен жыныстарының ~-і / ~ горных пород rock deformation БҮРКЕНІШСІЗ обнаженный bare, exposed

БҮРКЕП ҚОЮ консервация conservation; preservation

кен шоғырын ~ / ~ залежи conservation of reservoir

құрғап кеткендіктен ~ / ~ обезвоживанием preservation by dehydration

ұзақ уақытқа ~ длительная ~ long-term preservation ұңғыманы ~ / ~ скважины conservation of well БҮРКУ І вбрызгивать inject, spray in, sprinkle in

БҮРКУ ІІ взброс jump, overfault; геол. reverse [thrust] fault, upthrust

БҮРІККІ форсунка atomizer, burner, nozzle қоспалауыш ~ смесительная ~ mixing nozzle мазут ~-сі / мазутная ~ fuel nozzle, fuel atomizer

мұнай ~-сі / нефтяная ~ (fuel) oil burner, oil atomizer пневматикалық ~ пневматическая ~ air-atomizing burner соққылы ~ ударная ~ impact nozzle

шапшыма ағыс ~-сі / струйная ~ spray injector, spray atomizer БҮРІККІШ (СЕПКІШ) пульверизатор atomizer, sprayer БЫТЫРА дробь shot

бұрғылау ~-сы / буровая ~ small shot

гидроажырау кезінде жарықтарды сыналауға арналған алюминий ~ / алю- миниевая ~ для расклинивания трещин при гидроразрыве aluminum frac shot

БЫТЫРАП КЕТУ разобщение segregation, isolation

қыртыстардың ~-і / ~ пластов formation isolation, formation segregation

тік күйінде ~ вертикальное ~ vertical separation

БЫТЫРАУ (ШАШЫРАУ) дисперсия dispersion

жіңішке ~ тонкая ~ fine dispersion

коллоидты-химиялық     ~      коллоидно-химическая    ~     colloidal-chemical dispersion

ішкі ~ внутренняя ~ intrinsic dispersion

БІЛТЕ І (ШЫРАҒДАН) свеч/а (бурильных труб) stand

бұрғылау құбырының ~-сі / ~ бурильных труб drill pipe stand

бұрғылау құбырының бірқұбырлы ~-сі / однотрубная ~ бурильных труб

single (stand)

бұрғылау құбырының екіқұбырлы ~-сі / двухтрубная ~ бурильных труб

double (stand)

бұрғылау құбырының төртқұбырлы ~-сі /~ четырехтрубная ~ бурильных труб fourble (stand)

бұрғылау құбырының үшқұбырлы ~-сі / трехтрубная ~ бурильных труб

thribble (stand)

екі екіқұбырдан тұратын ~ / ~, состоящая из двух двухтрубок fourble

оталдыру ~-сі / ~ зажигания spark plug

сұққыдан əрі орнатылған бұрғылау құбырының ~-сі / ~ ~и бурильных труб, установленные за палец pipe set back

БІЛТЕ ІІ фитиль fuse, wick

БІЛТЕ ҚАБЫЛДАҒЫШ свечеприемник mechanized pipe rack

БІЛТЕ ТӨСЕГІШ свечеукладчик pipe manipulator

БІЛІ/К І вал 1. shaft, spindle, arbor 2. (насыпь) bar(rier), rampart, embankment

айналып тұратын ~ / вращающийся ~ torsion shaft

аралық ~ / промежуточный ~ intermediate shaft, countershaft

басқаратын ~ / ведущий ~ drive [driving] shaft басқару ~-і / ~ управления control shaft бастапқы ~ / первичный ~ primary shaft бастаушы ~ / ведомый ~ driven shaft

беріліс ~-і (трансмиссиялық) / передаточный ~ (трансмиссионный) con- necting shaft; (аралық – промежуточный) gear shaft

беріліс қорабының ~-і /~ коробки передач transmission [gear] shaft

бөліп тұратын ~ / распределительный ~ distributing shaft

буынды ~ / коленчатый ~ crankshaft

буынды құрамдас ~ / коленчатый составной ~ built-up crankshaft

буынды ізаралық ~ / коленчатый одноколейный ~ single throw crankshaft

бұрғылаудың айналып тұратын [роторлық] жүкшығырының қосымша

~-і / дополнительный ~ лебедки вращательного [роторного] бурения jack shaft

бұрғылаудың айналып тұратын жүкшығырының трансмиссиялық ~-і /

трансмиссионный ~ лебедки вращательного бурения drawworks line shaft

бұрғылаудың темірарқанды станогының трансмиссиялық ~-і / трансмис- сионный ~ станка канатного бурения band wheel shaft

бүйір ~-і / боковой ~ marginal rampart

біртұтас ~ сплошной ~ solid shaft

гидротрансформаторда басқаратын ~ / ведущий ~ в гидротрансформаторе

input shaft

гидротурбиналы кенді ұңғыма қозғалтқышының ~-і / ~ гидротурбинного

забойного двигателя hydroturbine downhole motor shaft

ернемектік ~ фланцевый ~ flanged shaft

жағалау ~-і / береговой ~ beach ridge, offshore [beach] bar (rier) жетекті ~ / приводной ~ drive [driving] shaft; power shaft жетектің негізгі ~-і / главный ~ привода main drive shaft

жоғары жылдамдықтағы жүкшығыр барабанының аралық ~-і / промежу- точный ~ барабана лебедки высокой скорости high-speed drum countershaft

жұдырықты ~ / кулачковый ~ camshaft

жүкшығыр барабанының ~-і / ~ барабана лебедки drawworks drum shaft

жүкшығыр барабанының аралық ~-і / промежуточный ~ барабана лебедки

dram countershaft

жүкшығыр барабанының негізгі ~-і / главный ~ барабана лебедки main drum shaft

жүріс ~-і / ходовой ~ feed shaft

жылдам жүрісті ~ / быстроходный ~ high-speed shaft жылжымайтын ~ / неподвижный ~ fixed spindle жылжытқыш бұрама ~-і / ~ шнека auger shaft

икемді ~ / гибкий ~ flexible shaft

кардан ~-і / карданный ~ cardan shaft

кардандық аралық ~ / карданный промежуточный ~ intermediate cardan shaft

кардандық телескоптық ~ / карданный телескопический   ~     telescopic cardan shaft

катушкалық ~ / катушечный ~ cathead shaft көтерілетін ~ / подъемный ~ lifting [hoisting] shaft кілтекті ~ шпоночный ~ splined [fluted] shaft

кіру ~-і / входной ~ intake [input] shaft қайта қосу ~-і / ~ переключения shifter shaft қалақты ~ / лопастной ~ blade shaft

қатты ~ / жесткий ~ stiff [rigid] shaft қозғалтқыш ~-і / ~ двигателя engine shaft қос иінді ~ / кривошипный ~ crankshaft

қосалқы ~ / вторичный ~ main (output) [secondary] shaftt қуатты іріктеу ~-і / ~ отбора мощности power take-off shaft құмды ~ / песчаный ~ sand bar

құрал-сайманды барабан ~-і / ~ инструментального барабана bull-wheel shaft

қысып тұратын~ / прижимной ~ pressure roller

мұнай ~-і (су толған кезде қыртыста) / нефтяной ~ (в пласте при заводне- нии) oil bank

оймакілтек ~-і / шлицевый ~ spline shaft

орталықтандыратын ~ центрирующий ~ (цапфа) spigot

пайдасыз ~ / холостой ~ idle shaft реверсті ~ реверсивный ~ reverse shaft редуктор ~-і / ~ редуктора gear box shaft ротор ~-і / ~ ротора rotary countershaft

сатылы ~ ступенчатый ~ multidiameter [stepped] shaft

себу ~-і / высевающий ~ drill shaft

су ~-і (су толған кезде қыртыста) / водяной ~ (в пласте при заводнении)

water bank

су түбінің ~-і / ~ грунта soil bank

сүйір ұшты ~ шпилевой ~ spinning shaft тегістегіш ~ шлифовальный ~ grinding shaft тектоникалық ~ тектонический ~ tectonic rampart темір арқанды ~ тросовый ~ cable shaft

термоөңделген ~ термообработанный ~ heat-treated shaft

топсалы~ шарнирный ~ articulated shaft

төмен жылдамдықтағы жүкшығыр барабанының аралық ~-і / промежу- точный ~ барабана лебедки малой скорости low-speed drum countershaft

трансмиссиялық ~ трансмиссионный ~ transmission [line] shaft

түтікті ~ трубчатый ~ tubular [quill] shaft тіректік ~ упорный ~ thrust shaft тістегеріш ~-і / ~ шестерни pinion shaft

ұштарында шетмойыны бар ~ / ~ с цапфами на концах double extended shaft

шайқалып тұратын ~ / качающийся ~ rocking shaft

шығу ~-і / выходной ~ output shaft шылаушынды ~ червячный ~ worm shaft шынжырлы ~ цепной ~ chain pinion shaft ілінісу ~-і / ~ сцепления clutch [engaging] shaft

ілінісу муфтасының ~-і / ~ муфты сцепления clutch [engaging] shaft

іші қуыс ~ / полый ~ hollow shaft

эксцентрикті ~ эксцентриковый ~ eccentric shaft

БІЛІ/К ІІ (КІНДІК) ос/ь 1. axis 2. (машинаның бөлшегі – деталь машины)

axle, shaft, pin, pivot

~ пен координат / ~ и координат coordinate axes

абсцисс ~ / ~ абсцисс axis of abscissas

айналдыру ~-гі / ~ вращения axis of rotation, revolution axis

антиклинал ~-гі / ~ антиклинали anticlinal axis

базистік ~ базисная ~ reference axis

бойлық ~ продольная ~ longitudinal axis; (судна) fore-and-aft axis брахидиагоналды ~ брахидиагональная ~ brachidiagonal axis бүрмеліліктің ~-гі / ~ складчатости axis of folding

бүрменің ~-гі / ~ складки fold axis

буынды ~ коленчатая ~ crane axle

бұрамалы ~ винтовая ~ spiral [helical] axis

бұрғылау ұңғымасының ~ / ~ буровой скважины center of borehole

диагоналды ~ диагональная ~ diagonal axis

діңгектік мінбе тіреуішінің ~-гі / ~ опоры мачтовой вышки mast support pin

жалпы ~ общая ~ common axis, coaxis

жібитін шығырдың ~-гі / ~ талевого блока center pin of traveling block

іші қуыс бойлық ~ полая продольная ~ станка-качалки longi-tudial axle of beam pumping unit

қабаттасатын ~ сопряженная ~ associated axis қашаутастың ~-гі / ~ шарошки cone axis кілттің ~-гі / ~ ключа hinge pin

қос иіннің ~-гі / ~ кривошипа crane axle көлденең ~ поперечная ~ lateral axis құрылымдық ~ структурная ~ fabric axis

мачталық мінбенің айналу ~-гі / ~ вращения мачтовой вышки mast pivot axis

мульданың ~-гі / ~ мульды saddle [trough] axis негізгі ~ главная ~ principal [critical] axis сəйкес келетін ~ совпадающая ~ coincident axis синклинал ~-гі / ~ синклинали axis of syncline

суға бататын ~ погружающаяся ~ plunging [pitching] axis

тегершіктің ~-гі / ~ шкива sheave pin тежеуіштік ~ тормозная ~ brake axle тектоникалық ~ тектоническая ~ tectonic axis теңгергіш ~-гі / ~ балансира saddle pin

тесік ~-гі / ~ отверстия hole axis

тіректік ~ опорная ~ axial rod, supporting axle топсаның ~-гі / ~ шарнира pivot shaft, hinge pin ұңғыманың ~-гі / ~ скважины hole axis шайқалу ~-гі / ~ качания axis of oscillation БІЛІКШЕ валик roller; spindle, shaft бағыттаушы ~ направляющий ~ guide roller бақылау ~-сі / контрольный ~ bead

балқытылған ~ наплавленный ~ deposited [weld] bead

басқару ~-сі / ~ управления control shaft басу ~-сі / нажимной ~ pressure roller беріліс ~-сі / передаточный ~ jackshaft

бос жүріс ~-сі / ~ холостого хода idler shaft

дроссельді жапқыш ~-сі / ~ дроссельной заслонки throttle valve shaft

жүргізу ~-сі / ведущий ~ drive [driving] shaft

жылтыр тегіс ~ гладкий ~ pin

қорек беруші ~ / питающий ~ feed roller

қысатын ~ отжимной ~ squeeze roller

науа тəрізді ~ желобчатый ~ grooved [fluted] roller тежеуіш құлағының ~-сі / ~ тормозного кулака brake shaft тоқтатпа ~-сі / стопорный ~ locking [retaining] roller

түзелтуші ~ выравнивающий ~ aligning roller тіректі ~ опорный ~ bearing [supporting] roller БІЛІНУ (АҢҒАРЫЛУ) проскальзывание:

газдың ~-і / ~ газа gas bypassing

кенді ұңғыма бойынша қашаутастың ~-і / ~ шарошек по забою rolling cutter sliding on bottom

темір арқанның ~-і / ~ каната wireline slippage БІР АҒЫСТЫ однопоточный single-flow БІР АРНАЛЫ одноканальный single-channel БІР БАҒАНАЛЫ одноколонный single-casing

БІР БІЛІКТІ одноосный uniaxial, single-axle, single-pin

БІР БІЛІКТІЛІК одноосность uniaxiality

БІР ВАЛЕНТТІ одновалентный univalent, monovalent БІР ДӨҢГЕЛЕКТІ ҚОЛ АРБА тачка wheel barrow БІР ҚАБАТТЫ однослойный single-layer

БІР МИНЕРАЛДЫ одноминеральный monomineral, monogenic

БІР МОЛЕКУЛАЛЫ одномолекулярный monomolecular

БІР НЕГІЗДІ одноосновный monobasic

БІР САТЫЛЫ одноступенчатый single-stage

БІР СƏТІ ЖОҚ безмоментный no-torque, momentless

БІР ТАКТЫЛЫ однотактный single-cycle БІР ТАРМАҚТЫ однопроточный single-flow БІР ТЕКТІЛІ/К однородность consistency

гранулометриялық құрамның ~-гі / ~ гранулометрического состава

uniformity of grain size

коллектордың ~-гі / ~ коллектора reservoir homogeneity

БІР ТҮТІКШЕ однотрубка single (pipe)

БІР ФАЗАЛЫ однофазный single-phase

БІР ЦИЛИНДРЛІ одноцилиндровый single-cylinder БІРКЕЛКІЛІ/К (БІРҚАЛЫПТЫЛЫҚ) равномерность: көлемнің өзгеру ~-гі / ~ изменения объема soundness БІРЛЕСТІ/К куст cluster

діңгек қадаушы ~ свайный ~ pile cluster ұңғымалардың ~-гі / ~ скважин well cluster БІРЛІ/К единиц/а unit

абсолюттік ~ абсолютная ~ absolute unit

аумақ ~-гі / ~ площади unit of area

британиялық жылу ~-гі / ~ британская тепловая ~ British thermal unit геологиялық уақыт ~-гі / ~ геологического времени unit of geological time енушілік ~-гі / ~ проницаемости unit of permeability

еркін ~ произвольная ~ arbitrary [random] unit

жүктің ~-гі / ~ груза unit of cargo

жылу ~-гі / тепловая ~ heat [thermal] unit

заттың қоюлық ~-гі / ~ консистенции unit of consistency

келтірілген ~ приведенная ~ adjusted [reduced] unit

қосарлы ~ двоичная ~ binary unit

қуат ~-гі / ~ мощности power unit қысымның ~-гі / ~ давления pressure unit метрлік ~ метрические ~ы metric units мөлшер ~-гі / ~ объема unit of volume негізгі ~ основная ~ basic [fundamental] unit

өлшем ~-гі / ~ измерения unit of measurement

өлшемсіз ~ безразмерная ~ dimensionless unit

пайдалы қазбаларды байыту əдісінің ~-і /гравитационная ~ gravity unit

радиациялық ~ радиационная ~ radiation unit

салмақ ~-гі / ~ веса unit of weight

салмақ ~-гі / ~ массы mass unit

салмақтың атомдық ~-гі / атомная ~ массы atomic mass unit салыстырмалы ~ относительная ~ relative unit таксономиялық ~ таксономическая ~ taxonomic unit, taxon туынды ~ производная ~ derived unit

тұтқырлық ~-гі / ~ вязкости unit of viscosity

уақыт ~-гі / ~ времени unit of time

шартты ~ условная ~ arbitrary unit шаруашылық ~ хозяйственная ~ resident unity БІРТЕ-БІРТЕ ӨТУ просачивание seepage судың ~-і / ~ воды water seepage

БІРТЕКТІ БОЛМАУШЫЛЫ/Қ неоднородность discontinuity, non- uniformity, heterogeneity, inhomogeneity

аумағы бойынша коллектордың ~-ғы / ~ коллектора по площади lateral [areal] heterogeneity of reservoir

еніп кетушілігі бойынша коллектордың ~-ғы / ~ коллектора по проницае- мости permeable heterogeneity of reservoir

ерітіндінің ~-ғы / ~ раствора (mud) slurry heterogeneity

жыныстың ~-ғы / ~ пород heterogeneity of formation

кеуектігі бойынша коллектордың ~-ғы / ~ коллектора по пористости

porous heterogeneity of reservoir

коллектордың ~-ғы / ~ коллектора heterogeneity of reservoir

коллектордың аймақтық ~-ғы / зональная ~ коллектора lateral [areal] het- erogeneity of reservoir

коллектордың буып-түйетін ~-ғы / упаковочная ~ коллектора packing heterogeneity

коллектордың гранулометриялық ~-ғы / гранулометрическая ~ коллекто- ра granulomere heterogeneity of reservoir

коллектордың кеуектік ~-ғы / поровая ~ коллектора pore heterogeneity of reservoir

коллектордың көлемді ~-ғы / объемная ~ коллектора volumetric heteroge- neity of reservoir

коллектордың литологиялық ~-ғы / литологическая      ~      коллектора

lithological heterogeneity of reservoir

коллектордың петрофизикалық ~-ғы / петрофизическая ~ коллектора

petrophysi-cal heterogeneity of reservoir

коллектордың тік күйінде ~-ғы / вертикальная ~ коллектора vertical hetero- geneity of reservoir

коллектордың цементтелуде ~-ғы / цементационная      ~        коллектора

cementing heterogeneity of reservoir

қоспаның ~-ғы / ~ смеси mixture heterogeneity

қуаты бойынша коллектордың ~-ғы / ~ коллектора по мощности reservoir heterogeneity in thickness

магнитті ~ магнитная ~ magnetic inhomogeneity

мұнай коллекторының ~-ғы / ~ нефтяного коллектора heterogeneity of oil reservoir

БІРТЕКТІ ЕМЕС неоднородный      (құрамы бойынша – по составу)

heterogeneous, inhomogeneous; (пішімі бойынша – no форме) nonuniform БІРІЗДІЛІ/К (РЕТТІЛІК) последовательность procedure, sequence мұнайдың құралуының ~-гі / ~ образования нефти oil forming sequence операциялардың ~-гі / ~ операций operation procedure

пайдалануға берудің (ұңғыманы) ~-гі / ~ ввода в эксплуатацию (сква-

жин) sequence of putting on production

сынаудың ~-гі / ~ испытания test procedure

БІРІКТІРУ подсоединение making up, connecting

БІРІНШІ КӨМЕК КӨРСЕТУ оказание первой помощи first-aid treatment

БІТУ истечение efflux, outflow, discharge, escape

газдың ~-і / ~ газа gas escape, gas seepage