Өлеңдер ✍️

Елена, Елена қыз, Еленажан,
Аттандық бір сапарға елең-алаң.
Талықсып таң алдында қалғығанда,
Тербетсін бесігіңді өлең-анаң.

Қолтаңба.
Дала-мұхитта кемедей желкені берік,
Пойыздың жолы бір күйді шертеді келіп.
Сол күйдің сазын тек қана мен түсінемін,
Аңызбен ауызданған соң, ертегіні еміп.
Сан түрлі сиқыр көрсетіп қара балаға,
Жауынгерсіз бір жұмақтай аламаны ада.
Сол күйді тыңдап отырып сыртқа қарасам,
Арулар көшіп баратады Баба далада.
Ұйқылы көзбен қарасаң өлі даланың,
Неліктен маған шағады желі ғана мұң.
Ақ шәйі бұлттан орамал бұлғайды келіп,
Бір шетте қалған бейіті Бегім-Ананың.
Имани әнмен баурап ап пенде баласын,
Аруақтарымның жалғайсың елмен арасын.
Маңдайда- бағы, таңдайда әні боп, қалқам,
Сол көштің сәнін келтіріп сен де барасың.
Салтанат-сәнің көрмидың теседі құлқын,
Тұлпарлар мүсін танытып, есегі тұрқын.
Жел жұлып кеткен қолыңнан орамал болып,
Көшеді дәурен сенен де, көшеді бұлтың.
Сен болсаң, мынау өмірді,
Өрт деп кіргенсің,
Көшіңнің сөзін айтуды серт деп білгенсің.
Фариза апаңның артынан еңіреп туып,
Тұмар қыздардың тұлпарын ерттеп мінгенсің.
Маңдайымызды бір жаққа бұрғызған мұрат,
Жолыңнан сенің қашады ұл-қыздар жырақ.
Тылсым аспанның шетінен әндерің жетсе,
Көкірегіме жатады жұлдыздар құлап.
Жоғалтып алып жақсысын жоқтайды зарлы,
Содан соң өртеп жөнелмек от-қайғы қарды.
Сен Сырдың сұлу сазысың. Сазы тоқтаса
Қазақтың күре тамыры соқпайды мәңгі.
Құлақта неге Қорқыттың жылаған жыры?
Бұрғы боп жанын шайырдың бұраған мұңы.
Менің де демім тоқтайды, сенің де,
Елім, Арулар әні аспаннан құлаған күні.
Ән әзір көшіп бара жатыр Баба далада,
Тоқтамас сол көш деп сенем (Жорамал о да)
Арулар әнін өкшелер өлтіріп жатыр,
Ібіліс ұрқы билеген Қара Қалада.
16.06.2000 ж. Кызылорда.

Бес қаруды іздеу
Бабауратпас кімді арман,
Тыңда, Дала, тыңда Орман!
Мен қамшымды жоғалттым,
Айғыр нардың мойнағынан.
Тінді алған, өзегінде сүр қорғасын, мір қалған,
Сабы мыспен шырмалған,
Дырау еді кездеспейтін бұл маңнан.
Бауырдағы жез еді,
Кертартардың өзі еді,
Шерілер де қырланған мысық құсап,
Жымушы еді ұрғаннан.
Кім айтса да дерегін,
Сүйіншіге беремін,
Қоймамызда қалса мысқал қазына
Ел билеген құлдардан.
Тыңда, мола,
Құм қорған.
Аман шыққан зымыран,
Зындан жылдардан,
Мен қылышымды да жоғалтқам,
Жазылы алтын балдағы,
Дандан болат шардағы.
Бодауына жүре алмас,
Жаһангердің жүз жыл жиған жармағы.
Нарды шапса ыңқ етіп,
Білді шапса бүлк етіп.
Түтін тілген ақ жалын,
Шықса қыннан қылп етіп,
Адыра ғып арманы,
Еділімнен еңіреумен қашатын,
Алакөлден аңыраумен асатын,
Марқакөлден маңыраумен босатын,
Өрдің - орыс, қырдың - қытай, қалмағы.
Тонап тынды сұм жалған,
Сұрау салдым қырлардан.
Сүрен салдым құмдардан,
Ұран шалдым шыңдардан,
Бірі көрдік демейді,
Жан таппадым құлданған.
Сала құлаш садағым да бар еді,
Адырнасы зар еді Ала өгіздей мөңіресе.
Қара басты ақ құспен тез,
Талқыға сап пішкен қорамсағы сай жебе,
Әндігені еңіресе,
Шың қырпуын жаңғырық боп оятқан,
Құмның тілін кәрлі бұлт боп оятқан.
Бесін ауа cap сағымға ілдірсең,
Кежідегі дұшпанның,
Қанды ымырт боп бетін жасқа боятқан.
Дыбысы оның бабам айтқан ән еді,
Жұлдызы ағып, жайы атқан.
Елеңдеймін ызыңы естілер деп қаяқтан?
Қайран, менің, Ақ Найзам!
Қобылап бір соқты дерсің қандай жан?!
Болған күні нән майдан, 
Сүңгісі мен тұрағын,
Суарып ем қас дұшпанның қанына.
Топтап барқыт орап едім сабына.
Ұлы көштің сүргінінде,
Ұлы дауыл үргінінде,
Қалыпты ұмыт бір жұртта
Ит Кәуірдің бағына.
Жоғымды іздеп шыға қалсам,
Құрық іліп қарыма,
Жалбарынып жарыма,
Хабары жоқ сыртқы өмірден,
Өзек, діңін құрт кемірген,
Бейіттегі сайғақ қана қосылады зарыма.
Артамын деп кіл зілді,
Айтамын кеп бір жырды.
Болғанмен зор тілегім,
Көтермес деп менің талған білегім,
Тоқтамай тұр жүрегім.
Қамалаған көп,
Жоғым бір жігерді жүн қылды.
Әділ жаннан түңілтіп,
Жат үрейін мұздатқан,
Қасіреті он,
Қасиеті жүз батпан іздемей-ақ қояйыншы, гүрзімді.
Дулығам жоқ,
Сауытта да бүтіндік қалмапты түк.
Кетіпті әбден түтіп жұт.
Қалқан сынған,
Қалған жалғыз бұтырлық.
Оған-дағы шүкірлік.
Бұрымдымды тұқыл ғып,
Тұлымдымды тықыр ғып, 
Ылымдымды күпір ғып,
Ырымдымды жұтыр ғып,
Жұлын дінді алды кеулеп,
Тұқым құрт.
Өзің айтшы, Көк Тәңір!
Ол аз десең,
Жан Алла!
Адам - Сафи,
Нұх - Нәби!
Не боп кетті бұ тірлік?!
Қолды болған тектінің
Ізін іздеп өтті күн.
Білгеннен соң,
Бес қаруым жоқтығын,
Ауызынан ауына атып боқтығын,
Теуіп ашып есікті,
Жынойнақ қып Мешітті.
Қымызды ішіп,
Қызды құшып,
Жар таңдап,
Мендік барлық шекараны талқандап,
Қазып біліп көрдегімді,
Азық қылып төрдегімді,
Жат текелер жерімде жүр талтаңдап.
Мен жыласам күледі олар аң-таң ғап,
Арыстарым түсік болды қара бақ,
Барыстарым мысық болды балалап,
Арыстаным күшік болды абалап.
Балтырымды жүрген анау жаралап,
Қандендерге бер, Құдайым, қанағат.
Қара қуым ақ айдында,
Қан қанатын сабалап,
Шақырардай жаманат.  
Қарғалармен қызылдас боп шағала ақ,
Есекпенен бір арбаға,
Жегіліп жүр қазанат.
Медет күтсем Алладан,
Шығады өріп жалма-жан.
Шөрәлі мен Шимұрындар табалап.
Қандай ауыр еске алу,
Таптырмайды Бес Қару.
Пері иелеп,
Көзді шайтан тағалап.
Кімге сенім артады қара тулы қағанат?
Не күтемін ақылы азған ағадан?
Ақиқатты қапы жазған данадан.
Қазынасын жаты қазған даладан,
Ері міскін,
Қатыны азбан қаладан.
Тек, әйтеуір, аман болса Ел-Анам,
Күдер үзбен,
Шідер үзген Санадан.
Бес Қаруын тауып ілер беліне,
Өзі отырып төріне,
Ақырып кеп теңдік сұрар еліне.
Кекілін күн жалаған,
Кемел ұлдар туады деп жаңадан.
Айдарын ай тараған,
Өрен ұлдар шығады деп арадан.
Тұлымын түн талаған,
Терең ұлдар тұнады деп сағадан.
Келеді олар бір күні,
Асыл сойдың ұрғыны.
Бабакүлдік мекенімнің,
Бағзы жұрнақ тұрғыны.  
Қағанағын жарып жатыр,
Хақ дидарлы шаранам!
Менің барлық жиғаным мен иманым,
Кетсін сенің садағаң!
Ал әзірге мен көрген,
Жеті өлікке жан берген,
Жеті Пірге қол берген,
Жеті Ықылым ғаламда,
Жетпіс ілім меңгерген.
Қайыр жоқ-дүр
Ұста менен зергерден.
Қаруымды таба алмадым ақтарып,
Жұртта қалған теңдерден.
Сұрап көрдім жел желген,
Қоңыраулы анау құба дөңдерден,
Таппадым. Бос сенделгем.
Таппаған соң жырлаймын,
Жырлаймын да тыңдаймын,
Бес Қарудың дауысын,
Домбыра мен Қобыздың көмейіне жерленген. 
Өлер болсам түнде емес, күндіз өлем.