РАБАТ - араб тілінен алынған рафоат — ұлылық, биіктік, жоғары дәреже.

РАЗАҚ - араб тілінен алынған раззақ — өмір сүруге, тіршілік етуге ризық беруші.

РАЙ – араб тілінен - жағдай, көзқарас, пікір; адамның көңіл-күйі, сезімі.

РАЙБАЙ - дүниеге өз көзқарасы, пікірі бар, саналы адам.

РАЙБЕК - араб тілінен - райы қатты, бір бет бала.

РАЙНҰР - араб тілінен - жарық өмір.

РАЙЫМБЕК - араб тілінен алынған раим - рақымды, мейірімді + бек — мықты, мығым; берік, яғни мейірімді, қайырымды; бет алысынан қайтпайтын қайсар батыл, берік адам.

ПАЗЫЛ - (қараңыз: Фазыл).

ПАЛУАН - араб тілінен алынған пахлаван — күшті күрескер.

ПАЛУАНҒАЛИ - аса күшті палуан.

ПАНАБЕК - иран тілінен алынған панаһ — қорғаныш, тірек + бек. Мықты қорғаныш, тірек.

ПАРАСАТ - араб тілінен алынған ақыл-ой.

ПЕРДЕБЕК - араб тілінен алынған парда — күш; яғни күшті, мықты.

ПІРӘЛІ - араб тілінен алынған пир — ауыспалы мағынасы мықты, күшті. Біріккен тұлғалы есім – Пірімғұл.

ӨЖЕТ - -ткір, батыл, табанды.

ӨЗБЕК - өзбек халқы атынан қойылған есім. Біріккен тұлғалы есімдер — Өзбекбай, Өзбекәлі.

ӨЗЕНБАЙ - өзенге, суға бай болсын деген тілекпен қойылған есім.

ӨКТЕМ - өктем, үстем, басым, өмірлі.

ӨКІМ - араб тілінен алынған окм — үстемдік; өкімет, билік; шешім, үкім; пікір, түсінік.

ТЕМІР - бала өмірі темірдей берік, мықты болсын деп қойылған есім. Синонимі — Тимур.

ТЕМІРБОЛАТ - бала темірдей мықты, берік болады деген сеніммен қойылған есім.

ТЕМІРБЕК - (қараңыз: Бектемір).

ТЕМІРҒАЛИ, ТЕМІРӘЛІ – қазақтың сөзі темір + араб тілінен алынған ғали; мықты Ғали.

ТЕМІРҚАН - темір сияқты мықты хан. Синонимі — Хантемір.

САБАЗ - иран тілінен алынған шаһбаз — ер, азамат, батыл; сұңқар. Біріккен тұлғалы есім — Сабазбек.

САБАНШЫ - көне түркі соқашы, егінші, дихан, көктемде егін айдау кезінде туған балаға қойылған есім.

САБАТАЙ – қазақ сөзі саба — қымыз ашыту, сақтау үшін жылқы терісінен істелген кен ыдыс; ауыспалы мағынасы бір нәрсенің мөлшері, шегі яғни баланың ой-өрісі, білім дәрежесі кең, болсын деп қойылған есім.

САБИҒАТ - араб тілінен — жаңа, жас; сұлулық, әдемілік. Фонетикалық түрі. — Сәбиғат.

ДАБЫЛ – ұран, даңқ

ДАБЫС – атақ, даңқ, дауыс, үн.

ДАДАБАЙ - иран тілінен алынған дадо – ата, әке + қазақ тілінен алынған бай. Еркелете қысқартып айтылатын тұлғалары — Дадай, Дадеш.

ДАЙРАБАЙ - дайра қазіргі тіліміздегі дария сөзінің диалектілік формасы. Синонимі — Тенізбай.

ДАЙЫН - әрқашан әзір. Біріккен тұлғалы есім — Дайынбай.

ҒАББАС - (қараңыз: Аббас).

ҒАБДІҒАЗИЗ – араб тілінен - қадірлі, құрметті.

ҒАБИТ – араб тілінен - қызмет етуші. Біріккен тұлғалы есімдер — Ғабитхан, Ғабитжан, Ғабитбек, Ғабитан және т. б. Дыбыстық өзгерген түрі — Қабден.

ҒАЗИЗ - (қараңыз: Әзіз).

КАМАЛ - араб тілінен алынған камал - толықтық, жетіктік, тұтас. Түрлері — Кемел, Камал, Камил.

КӘДІР - араб тілінен алынған кадр - күшті, құдіретті; қабілетті; кұрметті, лайықты, құнды, беделді. Диалектілік түрлері — Қадыр, Хадир.

КӘДІРБАЙ - араб тілінен алынған кадр + қазақ сөзі бай. Күшті, құдіретті, бай деген мағынаны білдіреді.

КӘДІРБЕК - араб тілінен алынған кадр + қазақ сөзі бек. Қадірі жоғары, кәдірлі кісі. Еркелете айтылу түрі — Кәдіртай.

КӘДІРЖАН - кәдірлі кісі, кәдірі жоғары адам.

Адам болатын бала алысқа қарайды.

Адам болатын бала — ағайыншыл,
Бай болатын бала — айырбасшыл.

Ат болар тай саяққа үйір,
Адам болар бала қонаққа үйір.