Көшпелі және рулық - тайпалық негізде құрылған халықтарда туыстық байланыстар қоғамдық қарым-қатынастың негізін қалайды. Рулас ағайын, туыс, аталас, бір ата баласы, бір әке баласы туыстық байланыстан туындайтын парыз бен қарыз міндеттер өте көп. Олар қазақтың ғұрыптық заң- салттарымен бекітілген.

Ханның ісі қараға түседі,
Бидің ісі параға түседі.

Басыңа іс түссе:
Бекке барма, көпке бар,
Бек беліңді сындырады,
Көп ісіңді тындырады.

Хан халықтан үлкен емес.

Аты, тоны сай кісі,
Жиын, тойға барысар,
Ұлы, қызы бар кісі,
Құдалыққа барысар.

Шақырусыз тойға барғанша,
Шарығыңды ки де, қойға бар.

Асқар тау алыстан көрінеді.

Асқар таудай алып бол,
Әппақ күндей жарық бол.

Асқар таудың айбыны қарыменен

(Орынбай ақын).

Бұлбұлға бау жақсы,
Кекілікке тау жақсы.

Тыста ұзақ жүргенің –
Ұзақ өмір сүргенің.

Өліспеген көріседі.

Өлімнен басқаның бәріне асық.

Мысықтың өлімі – тышқанға той.

Құдалының малы бір,
Анық достың жаны бір.

Құда — мың жылдық,
Күйеу — жүз жылдық.

Құданы құдай қосады,
Құдай ұрғанды құмар қосады.

Күшік күйеу болғанша
иттің күшігі бол.

Кайындағы күйеуден қарғылаған тазы артық.

Қалындығына өкпелеген күйеу
қайнысына сәлем бермейді.

Келін жаксы болса
үйіңе көп кісі келеді.
Келін жаман болса
Келген кісі кеткісі келеді.
Ас құй десең төккісі келеді,
"Төкпей құй" десең сөккісі келеді (Шал ақьн).

Баламен жолдас болсаң,
Бала боларсың,
Қариямен жолдас болсаң,
Дана боларсың.

Жолың болмайын десе
Алдыңнан өр кездеседі.
Атың құлап,
Арылмас сор кездеседі.