Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Өсімдіктер мен жануарлар
Сабақтың тақырыбы: Жануарлардың төлдері
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (ОБ сілтеме): 3. Жануарлар.Жануарлардың мінез-құлқы, тіршілік процестері
Сабақтың мақсаттары: 2.3.2.3 Кейбір жануарлар дүниеге тірі төл әкелсе, кейбірі
жұмыртқалайтынын білу
2.3.3.1 Жануарларды себепсіз өлтіруге болмайтынын түсіну
2.1.1.2 Бақылау жүргізген кезде сұрақтарға жауап беру үшін жеке тәжірибені қолдану (мысалы, жануарлардың әдеттерін бақылау)
2.1.4.1 Бақылауларды салыстыру және олардың арасындағы айырмашылықты түсіндіру, (мысалы, үй жануарлары мен жабайы аңдар арасындағы айырмашылықтар)........

Оқу іс-әрекетінің мақсаты: Балалардың үй жануарлары туралы түсініктерін кеңейту. Төрт түлік мал төлдерінің аталуын және оларды ажырата білуге үйрету. Төлдерге қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдер: Сұрақ-жауап, әңгімелеу, көрсету.
Сөздік жүмыс: Төрт түлік, төл.
Оқу іс-әрекетінің көрнекіліктері: Үй жануарлары және төлдерінің
суреттері.......

Пән: Қазақ тілі Т2
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жанды табиғат
Сабақ тақырыбы: Төлдер №5 сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау
3.3.3.1 мәтіннің жанрын (әңгіме, тұрмыс-салт жырлары, бата, мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипат тау мәтінін анықтау
2.5 Оқыған/тыңдаған материал бойынша пікірін білдіру
3.2.5.1 оқыған/тыңдаған материал бойынша өз пікірін (менің ойымша ..., менің көзқарасым бойынша ..., себебі ...) дәлелдеу
Сабақ мақсаттары:
• Оқыған мәтіннің жанрын, түрін анықтау
• Оқыған мәтін бойынша пікір айту.
Оқушылардың барлығы: оқыған мәтіннің мазмұнын түсінеді, қолдау арқылы мәтін түрін анықтайды.
Оқушылардың көпшілігі: оқыған мәтіннің түрін, жанрын ажыратады, қолдау арқылы мәтін бойынша пікірін айтады.
Оқушылардың кейбірі:оқыған мәтіндегі кейіпкерлердің сөздеріне қатысты пікірін айтады,жанрылқ ерекшеліктерді ажыратады....

Бөлімдері: Тіл дамыту
Тақырыбы: Төлдердің айтысы
Мақсаты: Балалардың білім, білік дағдыларын қалыптастыру, үй жануарлары туралы білімдерін дамыту. Үй жануарларының пайдасы, әрі қайсысының орыны, төлі, ерекшеліктері жөнінде білімдерін кеңейту. Жануарлар жөнінде өлеңдер, тақпақтар, жаңылтпаштарды мәнерлеп жатқа айту арқылы тілдерін дамыту.
Көрнекілік: Төлдердің суреттері және бетперделері

Сөздік жұмыс:
сиыр - корова,
жылқы - лошадь,
түйе - верблюд .....

Мақсаты: Балалардың білім, білік дағдыларын қалыптастыру, үй жануарлары туралы білімдерін дамыту. Үй жануарларының пайдасы, әрі қайсысының орыны, төлі, ерекшеліктері жөнінде білімдерін кеңейту. Жануарлар жөнінде өлеңдер, тақпақтар, жаңылтпаштарды мәнерлеп жатқа айту арқылы тілдерін дамыту.
Көрнекілік: Төлдердің суреттері және бетперделері

Сөздік жұмыс:
сиыр - корова,
жылқы - лошадь,
түйе - верблюд.....

Оқу іс әрекетінің мақсаты: Балалардың үй жануарлары туралы түсініктерін кеңейту. Ертегі мазмұнын түсіну, төрт түлік мал төлдерінің аталуын және оларды ажырата білуге үйрету. Төлдерге қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.
Әдіс тәсілдер: Сұрақ - жауап, әңгімелеу, көрсету.
Сөздік жұмыс: төрт түлік, төл.
Оқу іс - әрекетінің көрнекіліктері: Үй жануарлары және төлдерінің суреттері, аудиожазба.
Оқу іс әрекетінің барысы: Балалар шаттық шеңберіне тұрады.

Ұйымдастыру кезеңі.
Сергіту сәті
Кел балалар күлейік,
Күлкіменен түлейік
Қабақ түйген не керек
Көңілді боп жүрейік.
Тәрбиеші: - Балалар, ал аналарың сендерді қалай еркелетеді?
(Балалар аналарының өздерін қалай еркелететінін айтады.)
- Менің атым Гүлбағым, мені анам «қошақаным» деп еркелетеді.
- Менің атым Қайрат, мені атам «ботақаным» дейді.
- Менің атым Салтанат, маған анам «құлыншағым» дейді......

Білімділік: Балаларға жабайы аңдар және олардың төлдерін таныстырып түсінік беру.
Дамытушылық: Түзету жаттығулары арқылы сөйлеу тілін дамыту. Жабайы аңдарды атап, оларды ажырату, сипаттау, төлдерін және азықтарын табу. Есте сақтау, зейін, қабылдауын және ұсақ қол моторикаларын дамыту.
Тәрбиелік: Ауызбіршілікте болу, адамгершілік қасиеттерге баулып, қамқорлық жасауға тәрбиелеу.

Амандасу.
- Балалар бүгін бізде АҰОҚ болғалы тұр, оны бастамас бұрын біз артикуляциялық жаттығуларды жасап жіберейік, өйткені жаттығу жасау арқылы тілімізді дұрыс сөйлеуге жаттықтырамыз солай ма?
- Иә
- Айтпақшы балалар тоқтай тұрыңдар жаңа мен келе жатсам алдымда мына бір үлкен хат жатыр екен. Оның ішінде не бар екенін білгілерің келе ме?
- Иә, білгіміз келеді
- Олай болса хатты ашайын. Ой балалар мұнда хат жатыр ғой қане оқиын!
- Сәлеметсіңдер ме балалар? Біз орман тұрғындарымыз, бізге сендердің көмектерің керек. Жалмауыз кемпір бізді торға қамап қойды, біздің қарнымыз аш, балаларымыз орманда адасып жүрген болар, бізге сендерден басқа көмектесетін ешкім жоқ! Бізге көмектесіңдерші!
- Балалар бұл орман тұрғындары нелер екен? Қане суреттен қарайық. Нелерді көріп тұрмыз? Мынау не?
- Аю, қасқыр, түлкі, тиін, қоян
- Дұрыс ақ балалар бұларды бір сөзбен жабайы аңдар деп атаймыз. Олар орманда мекендейді. Өз азықтарын өздері тауып жейтіндіктен оларды жабайы аңдар деп атайды екен. Ал балалар біздер жабайы аңдарға көмектесеміз бе?.....

Кіріспе
Ветеринария Ғылымының «Құсдың жұқпалы емес ішкі аурулары» бөлімі жұқпалы емес ішкі аурулардың пайда болу себептерін, өту ерекшеліктерін зерттеп анықтау әдістерін, ем-әрекеттерін және сақтандыру шараларын дамытып жетілдіретін пән.
Бұл, жалпы биологиялық, аурутану, зооинженерлік, агрономиялық және қоғамдық-экономикалық ғылым салаларымен пәнаралық тығыз байланысын үзбей мамандықты қалыптастыратын пән. Маңызды-маңызды қоғамдық және арнайы клиникалық пәндерді міндетті түрде және терең игертудің, шаруашылықтарда ем-әрекеттерін және Құсды аурулардан сақтау шараларын белсене ұйымдастырып, тиянақты орындай алатын мағлұматты Құс дәрігері мамандарын дайындаудағы маңызы зор. Арнайы бағыттандырылған ауыл шаруашылық кәсіпорындар мен Құс шаруашылығы өнімдерін /сүт, ет, жүн және жұмыртқа/ өнеркәсіптік технологиясы бойынша өндіретін кешендерді нәтижелі пайдалануды тек қана аурулардан сақтандыру бағытындағы теориялық, методологиялық және ұйымдастырушылық салаларының жеткен жетістіктерін түгелдей дерлік есепке ала отырып, сонымен қатар ауру Құсды дара және топтап емдеуді ары қарай дамытып-жетілдіру арқылы іс жүзіне асыруға болады. Соған байланысты Құсды, түрлі жағдайларда аурулардан сақтап қалу үшін жоспардың негізгісі ретінде диспансеризация жүргізу ұсынылады.....

Жануарлардың көне атаулары

Жануарлардың көне атаулары — жануарлардың сирек қолданылатын не ұмытылған атаулары. Қазақ халқының көшпелі өмір салты сан ғасырлар бойы табиғатпен етене танысуына мүмкіндік берді. Осының нәтижесінде жабайы жануарлардың тіршілік тынысын, олардың бір-бірінен айырмашылығын, мекен орнын, пайдасы мен зиянын ажырата білді. “Түз тағысы табиғатпен тілдес” екендігін айқын аңғарып, олардың аталық, аналық және ұрпақтарын жеке атаумен атап, әрқайсысына ерекше мән берген. Кейбір жануарларды киелі, қасиетті деп санаған, немесе кесірі тиеді, не киесі ұрады деп есептеген. Мыс., жыланды — қыбыр, ұзынқұрт, түймебас, т.б. деп, ал қасқырды — итқұс, бөрі, ұлыма, т.б. деп атаған. Ежелден қазақ аңшылары мен саяткерлері арасында аңдар төлдеген кезде, құстар жұмыртқалап жатқанда, балықтар уылдырық шашқанда оларды ауламайтын салт-дәстүр қалыптасқан. Мұның өзі түз тағыларына деген үлкен қамқорлықты көрсетеді. Жабайы жануарларды кең байтақ еліміздің әрбір облыстарында жергілікті атаумен атай беру де кездеседі. Мыс., аққуды — ақ шандоз, жираф — керік, мысықтың баласы — шаған, т.б. Бұдан 5 ғ. бұрын жазылған Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының “Шипагерлік баян” атты шығармасында кездесетін жануар атаулары да қазіргіден өзгеше. Мыс., тышқан — сумақы, сиыр — маңғаз, барыс — айбар, жылқы — тұлпар, т.б. Қазіргі кезде жануарлардың көне атаулары мүлде ұмытыла бастаған (мыс., жұпар жылан, таутайлақ, маңқұс, құртқа, мәлике, т.б.). Жануарлардың көне атаулары ұлттық фольклорда, ауыз әдебиетінде, мақал-мәтелдерде жақсы сақталған. Мыс., “Борақты ұрсаң тұмсықтан, тез өледі шымшықтан”, “Таутанның алма аланын, кесіріне жолығарсың балаңның”, т.б. Мұндай ұмытылған атауларды пайдалану — тіл байлығымызды молайта түспек.