Майлықожа Сұлтанқожаұлы (1835–1898) — қазақтың халық ақыны (суырып салма ақын). Қазiргi Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар ауданының Қожатоғай ауылында дүниеге келген.

Ауыл молласынан сауат ашып, ескіше хат таныған. 14 жасында әкесiнен.......

Өмірге басып қадамым,
Алыстап, елім, барамын.
Қонақ боп келген қыз едім,
Қиылған қасым-қаламым.
Қош аман енді, Ата-Анам,
Жолыңды тілеп бата алам.
Қыз тілекші қайғырсаң
Қалайша мен де жата алам.
Қош аман жүрші....

Шашыңыз түсіп, көңіл-күйіңізді қоса түсіріп жүр ме? Ұзын өрілген бұрым қыпша белде бұлғаң қағып жатқанға не жетсін?

Шашыңыздың түсуін тоқтатып, өсуін тездеткіңіз келсе, біз ұсынар кеңеске назар аударыңыз.

Шашқа арналған тұнба жасау үшін керек заттар.....

Майлық пен сулық бірге өсті,
Бірде жаңа, бірде ескі.
Болып жүрген байғұстар,
Бір күндері тілдесті.

— Майлық! — деді сулық,
Сөзінде жоқ қулық, —
— Мен ылғи.....

Қазіргі заманда қыздың жасауына үлкен мән беріледі. Заман өзгергенімен де салт-дәстүріміз сол күйінде сақталып келеді. Қазіргі күні салт-дәстүрге көп мән беріліп келеді. Егемендік алғалы өз салт-дәстүрімізді қайтадан ұстанып келеміз. Ұзатылар қыздың ең басты көрсеткіші ол — жасауы. Сондықтан есі бар қыз әрқашанда өз жасауын өзі жинақтауы керек.

Себебі, жасау 1- ден қыздың көрсеткіші, 2- ден көп шығынды талап ететін басты мәселе. Қазақта айтады: «6 жастан жинасаң артылады, 7 жастан жинасаң жетеді» деп, сондықтан мен үйленгенше қайда....

Қазақ әдебиетінің классик жазушысы, көркем сөздің хас шебері атанған Ғабиден Мұстафин 1902 жылы 29 қарашада Қарағанды облысындағы осы күнгі Теміртау қаласына жақын Жауыртау – Нұра өзені бойындағы Сартөбе деген ауылында кедей отбасында туған. Болашақ жазушының әкесі мал бағумен айналысқан, сондықтан да оның балалық шағы қарасаң, көз жетпейтін кең далада, Сарыжайлауда өтті. Ол бұл кездерде әкесіне көмектесіп, мал бағумен қатар, ауыл модасынан арапша сауатын да ашты. Ал орыс тіліне оны сол кезде Спасск мыс балқыту заутында табельші болып жұмыс істейтін Жүсіп Мауқымов деген азамат үйретті, үлкен қамқорлық жасады. Соған орай Ғабиден осы зауыт жанындағы орысша-қазақ екі жылдық мектепті бітіріп шықты. Бұдан әрі оқуға мүмкіндігі болмай, туған ауылына.....

Ертең бірінші қыркүйек... Сары күздің ең алғашқы күнінде мектептердің есігі миллиондаған оқушылар үшін айқара ашылмақ. Он бір жыл бойы дәл осы мерекені атап өтіп жүріп, «Білім күні» неге бірінші қыркүйекте аталып өтетіндігін ойланып көрдіңіз бе? Әй, қайдам?! Ендеше бүгін осы сауалдың жауабын бірге іздейтін боламыз.

Бір жігіт пен қыз қыдырып жүрсе керек. Бір кезде қыз:
- Мен тоңып қалдым, -депті. Жігіт костюмін шешіп береді.
Біраздан соң қыз:
- Тағы да тоңып барамын,-дейді. Жігіт дереу көйлегін шешіп береді. Тағы біраздан соң қыз:
- Білесің бе, бала кезімде өстіп тоңып қалсам....

Осыдан жиырма жыл бұрын адамдар «Желі ұстамай тұр», «Менің телефоныма ақша салшы», «Саған жаңа ғана телефонмен хат жібердім, алдың ба?» немесе «Телефонымды үйге қалдырып кетіппін, хабарласа алмадым» дегенді естісе, ақыл-есі ауысқан деп ойлауы мүмкін еді. Қазір ұялы телефонсыз өзімізді жалаңаш қалғандай сезінеміз. Почтаны тексеріп, чатқа шығып, баратын мекен-жайымыз туралы білуді смартфонсыз елестете алмаймыз.

Алайда, мұндай «ғажайып құрылғы» әрқашан арзан болмаған, қазіргі «трубкалар» да қымбат. Біз ұялы байланыс пен қосымша қызметтер мен қосымшаларына өзіміз байқамастан әжептәуір қаражат жұмсаймыз. Өзіміз бен айналамыздағы.....

Ей өмiр, бүгiн сырласым болшы сен менiң,
Сыр шертiп бiраз тарқасын iште мұң шерiм.
Жолықпай кеттiң сұрауым бар едi өзiңнен,
Ақсың ба әлде, қара ма сенiң өлшемiң?

Адал ма ойың?Шындық па сенiң бiлгенiң?
Қай сының едi кейде алдап жалған күлгенiң?
Жырақтамысың? Хабарың....