Азамат

Ер-азамат белгісі:
түзде - мырза, үйде - құл.

Арғымақ аттың құйрығы -
әрі жібек, әрі қыл.
Ер жігіттің белгісі -
әрі мырза, әрі құл.

Ер жігіт сегіз қырлы, бір сырлы болсын.
Мақал-мәтелдер
Толық

Ақымақтық

Ақымақтың ақылы көзінде.

Ақымақтың ала-құласы болмайды.

Ақымаққа арнап заң жазылмас.

Ақымақ атқа мінсе, атасын танымас.
Мақал-мәтелдер
Толық

Замана

Дүние - үлкен көл,
Замана – соққан жел.

Заман – ұзақ сұрыпталған дәуір.

Замана айнасы - замандас.

Заманына қарай адамы.

Мақал-мәтелдер
Толық

Жол, сапар

Жолаушы пірі - баба Қайып.

Жол ақысы - жүру,
Кісі ақысы - беру.

Жол анасы - із.

Жолға шықсаң сайлан,
Бес қаруыңды байлан.

Мақал-мәтелдер
Толық

Жылан

Жылан иреңдеп жүреді, сүйреңдеп күледі.

Жыланның сырты жылтыр, іші у.

Жылан иір-иір жүрсе де,
Ініне түзу кіреді.
Мақал-мәтелдер
Толық

Адалдық, игілік

Игілікке - сүйгілік.

Игіліктің ерте, кеші жоқ.

Жайылымы болмаса, мал азады,
Қайырымы болмаса, жан азады.

Жайылымын тапса, мал семіреді,
Қайырымын тапса, жан семіреді.

Қайраңы жок көлден без,
Қайырымы жоқ ерден без.
Мақал-мәтелдер
Толық

Мақал-мәтел: Шындық, ақиқат

Шындық - сегіз, бақыт - егіз.

Шындық қамал бұзар.
Шындық - бір сөз, өтірік - мың сөз.
Шындық жоқ жерде сұмдық көп.
Шындық бар жерде,
Өтірік байқап жүреді.
Шындық жоқ жерде
Шіреніп, шайқап жүреді.
Шынға жерік - сырға берік.
Шындықтың шырағы сөнбейді.

Мақал-мәтелдер
Толық

Үнемшілдік, үнемсіздік

Соға берсең, еселеп табағыңа,
Уға айналар құдайдың тамағы да.
Қомағай құрсақтың қуысы толмайды.

Тас құмыра тамшыдан толады.

Теңге тиыннан өсер,
Жылқы құлыннан өсер.

Есепсіз дүние жоқ.

Алтын тапсаң, санап ал.

Қолда барда алтынның қадірі жоқ.

Қасықтап жинағанды, шөміштеп төкпе.

Дария басы – бұлақ.

Шашу – оңай, жинау - қиын.

Қолдағының құны жоқ.

Үзіп жеген үнемге жатпайды.
Мақал-мәтелдер
Толық

Есек

Есек қодығымен, шеңгел собығымен.

Жүгі жеңіл есек жатаған.

Есектің күші адал да, еті арам.
Мақал-мәтелдер
Толық