Пән: Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық биология Сабақтың тақырыбы: Практикалық жұмыс «Әртүрлі жағдайлардың нәруыз құрылымына әсерін зерттеу» Оқыту мақсаты (оқу багдарламасына сілтеме): 10.4.1.5. Әртүрлі жағдайлардың нәруыз құрылымына әсерін зерттеу Сабақ мақсаты: ● Нәруыздарға әртүрлі жағдайлармен әсер етіп өзгерісіне бақылау жүргізу ● Практикалық дағдыларын дамыту ● Практикалық жұмыс қорытындысын жасай білуге үйрету Барлық оқушылар нәруыздардың өзгерісін бақылай алады Көпшілік оқушылар жұмыста өз бетінше орындай алады Кейбір оқушылар практикалық жұмыс қорытындысын химиялық реакциялар бойынша тұжырымдай алады. ........
Пән: Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық биология және биохимия Сабақ тақырыбы: Түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.4.1.6 түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу тәсілдерін білу және зерттеу. Сабақ мақсаттары: Оқушы: • Температураның нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу біледі; • рН-тың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу біледі; • Әр түрлі жағдайлардың әсерінен нәруыздардың құрылымын өзгеруінің себептерін түсіндіре алады;......
Пән: Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қоректену Сабақ тақырыбы: Әр түрлі жағдайлардың (температура, рН) ферменттердің белсенділігіне әсері Оқу мақсаттары: 9.1.2.3 Әр түрлі жағдайлардың (температура, рН) ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттеу. Сабақтың мақсаты: Оқушылар әр түрлі жағдайлардың ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттеу арқылы зертханалық жұмыста білімдерін кеңейтеді......
Рамазан оразасы – Исламдағы бес парыздың біреуі. Оған Құран мен сүннет дәлел. Құранда Алла Тағала былай дейді: «Ей, иман еткендер! Сендерге бұрынғыларға парыз етілгендей ораза парыз етілді»[1].
Пән: Қазақ тілі Т2 Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:«Менің мектебім» Сабақ тақырыбы:Мектептегі түрлі жағдайлар туралы жазу Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау 2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
Пән: Қазақ тілі Т2 Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Менің мектебім» Сабақ тақырыбы:Мектептегі түрлі жағдайлар туралы оқу №2 Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау 2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, төрт түлік туралы жырлар, әңгіме) ажырату 3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру 2.3.4.1 мәтін мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған толық жауап беру Сабақ мақсаттары:Барлық оқушылар: мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, төрт түлік туралы жырлар, әңгіме) ажыратады. Мәтін мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар құрастырады. Көптеген оқушылар: мұғалімнің бағытымен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, төрт түлік туралы жырлар, әңгіме) ажыратады. Мәтін мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар құрастырады және оған жауап береді. Кейбір оқушылар: өз бетінше мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, төрт түлік туралы жырлар, әңгіме) ажыратады. Мәтін мазмұны немесе иллюстрация/постер бойынша қарапайым сұрақтар құрастырады және оған толық жауап береді.....
Пән: Қазақ тілі Т2 Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:«Менің мектебім» Сабақ тақырыбы:Мектептегі түрлі жағдайлар туралы әңгімелеу №1 Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)3.1 Оқу түрлерін қолдану 1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу 2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау 2.2.4.1 суретті жоспар және тірек сөздер/сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндау. Сабақ мақсаттары:Барлық оқушылар: Мұғалім көмегімен таныс сөздерді тұтас оқиды. Сұрақтар негізінде шағын мәтінді мазмұндайды. Көптеген оқушылар: Өз бетінше таныс сөздерді тұтас оқиды. Тірек сөздер негізінде шағын мәтінді мазмұндайды Кейбір оқушылар: Таныс сөздерді тұтас оқиды және мағынасын түсінеді. Тыңдаған шағын мәтінді өздері мазмұндайды.....
Төтенше жағдай дегеніміз – табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен, қаражатпен жоюға мүмкіндік бермейтін, ол үшін әдейі материалдық, техникалық, ақша қаражатын және адам күшін талап ететін жағдай. Қазақстан мемлекетінің орналасқан жері – орасан зор, кең байтақ. Ол жерлерде табиғат апатының неше түрі: жер сілкіну, қар тасқыны, қатты жел, су тасқыны сияқты құбылыстар жиі болып жатады. Зілзала – бұл кенеттен пайда болатын, халықтың қалыпты тірлігін күрт бұзатын, материалдық құндылықтарды үлкен шығынға ұшырататын, сондай – ақ адамдар мен хайуанаттардың өлім – жітімі болатын табиғат құбылысы. Әрбір зілзаланың өзіне тән физикалық қасиеті, пайда болу себебі, қозғаушы күші, сипаты мен даму сатысы, қоршаған ортаға өзіндік ықпал ету ерекшелігі бар. Зілзала кез – келген мемлекет үшін үлкен ауыртпашылық, келтірер залалы мол төтенше оқиға. Қазақстан Республикасы аумағында мынадай зілзалалар болуы мүмкін: жер сілкінісі, сел, қар көшкіні, сырғыма, дауыл, су тасқыны, буырқасын, өрт. Дүние жүзінде су тасқынына бүкіл зілзаланың 40 пайызы келеді екен, 20% - тропикалық циклондары, 15% - жер сілкінісіне, ал қалған 25% - зілзаланың басқа түрлері. Каспий теңізі деңгейінің өзгеруіне, Арал теңізінің құруына, Балқаш көлінің таяздануына байланысты құбылыстар табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар арасында ерекше орын алады.
Жер сілкінісі. Жер сілкінісі кенеттен пайда болады және қас қағымда өтеді. Жер сілкінісі – бұл жер қыртысында немесе мантияның үстіңгі бөлігінде кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс нәтижесінде пайда болған, елеулі ауытқу түрінде, үлкен қашықтыққа таралатын жер асты дүмпуі мен жер астының қозғалысы. Бұл құбылыс жер асты дүмпулерінен, тербелістен болады. Әзірге ғалымдар жер сілкінісі қашан, қайда, қанша уақыт болатынын және қандай зардап әкелетінін тура басып айта алмай отыр. Сейсмикалық станциялардың көрсетулері – дәл емес. Жыл сайын жер бетінде 100 – ден аса жер сілкіністері болып тұрады. Жер қыртысының тектоникалық қозғалысын тудыратын жер сілкінісі өте жойқын болып келеді. Жер сілкінісінің барысында адамдар қаза болады, үйлер, жолдар, көпірлер, каналдар, тоғандар мен басқа да инженерлік ғимараттар, су құбырлары, канализация, электр беру жүйесі қирайды, байланыс желісі бұзылады, қар көшкіні, сел, сырғыма мен қопарылыс пайда болады. Тау жыныстарынан тастар құлайды, адамдарда үрей болады. Су асты және су жағалауындағы жер сілкінісі кезінде, теңіз түбінің қозғалыс нәтижесінде теңіздің гравитациялық толқындарынан цунами пайда болып, құрылыста үлкен бүлінушілік жасайды. Жер сілкінісінің жойқын күші оның әсерінен болатын апаттар көпшілікке мәлім. Өйткені Қазақстанның 450 мың шаршы километр аумағында жер сілкіну қауіпі бар. Бұл аймақта 6 милионнан астам халық тұрады, 27 қала, 400 – ден астам елді мекендер бар. Еліміздің 40 пайызға жуық өндірістік әлеуеті осы аймақта шоғырланған. Шығыс Қазақстан, Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда, Маңғыстау облыстары мен Алматы қаласы сейсмикалық қауіпті аймақта орналасқан. Онда өнеркәсіптің негізгі қорының 30% - ы шоғырланып, тұрғын үй қорының 35% - на жуығы орналасқан, Республика халқының 40% - ы тұрады. ....
Алыс замандарда өткен бабаларымыздың өмір –тіршілігі жайлы қазіргі түсінігіміз олар тұрған үңгірлер мен үңгіме қуыстарды зерттеп білуге негізделген,сол үңгірлер мен қуыстарда адам еңбегінің белгісі-тас құралдар,соларды дайындаудан қалған қоқыстар тамақ қалдықтары –жануарлардың сүйектері сақталған.Қазіргі заманның артта қалған халықтары дейтін жұрттар өмірінен алынған этнографиялық мәліметтердің де маңызы аз емес.Мұндай мәліметтер ежелгі адамзаттың материалдық және рухани мәдениетінің біраз қырлары мен сырларын анығырақ түсіндруге мүмкіндік жасайды.Алайда ең басты хабарды алғашқы қауымның бәрінен де көбірек кездесетін материалы-еңбектің тас құралдары береді. Белгілі бір әлеументтік экономикалық формацияның дамуына байланысты адамзат тарихы ұзақ-ұзақ кезеңдерге бөлінеді. Археологияда кезеңдендірудің өзіндік әдісі жасалған,оған сәйкес адамзат тарихы тас,қола мен темір және орта ғасырлар дәуірлеріне бөлінеді.Ал,өзінің рет-ретімен жоғарыда айтылған дәуірлер кезеңдер мен мәдениеттерге-палеолит,мезолит,неолит кезеңдеріне бөледі. Көне тас ғасыры дәуірі адамзат және оның шаруашылығының қалыптасу кезі-өндіргіш күштердің төмен деңгейінде болуымен сипатталады. Арнайы шаруашылық қам-харекеті табиғаттың дайын тұрған өнімдерін пайдаланумен ғана шкетелген. Әуелгі адам жабайы өсетін дәндерді,жемістер мен жидектерді жинап,жануарларды аулаған.Адамдардың өзара қарым-қатынасы,мүшелерінің экономикалық теңдестігіне,еңбек бейнеті жынысы сипаты жағынан үжымдық қатынастар болды. Адамдардың қоғамдық ұйымы палеолит дәуірінде дамудың күрделі де ұзақ жолына өтеді.Оның бастапқы кезі алғашқытабыр тобы-бас қосып қорғану және бассалу үшін,аң аулау,жиын-терін үшін бірлесу болды.Осынау рулық қатынасқа дейінгі әлеументтік құрылымдық қоғамдық қарым қатынасы мүлде дамымаған ,қауымдық үйшілік шаруашылығы болмаған,дегенмен де оларда некелік байланыстардың біраз реттелгені байқалады. Алғашқы тобыр төменгі полеолиттің ертеректегі екі басқышына-шелльге дейінгі және шелль кезеңдеріне сәйкес келеді.Ашель заманында жаңа әлеументтік организм –алғашқы қауымға қажетті алғы шарттар біртіндеп толысып жетіле бастайды. Мустье дәуірінде отырықшылық ,еңбекті жынысы мен жасына қарап ,табиғи түрде бөлу жүзеге асады,қауымның бастапқы түрі пайда болады.кейінгі полеолитадами ұжымы әлеументтік жағынан жаңа бір қырынан сипатталады-оларда алғашқы рулық қауымның толысқан түрлері құрылады. Көптеген зертеушілердің пікірінше,осы бір сапалық секіріс неандерталдардың дене бітімі кәзіргі адаммен бірдей саналы жанға айналуына сай келеді.....
Төтенше жағдай дегеніміз-табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен,қаражатпен жоюға мүмкіндік беретін,ол үшін әдейі материалдық,техникалық,ақша қаражатын және адам күшін талап ететін жағдай.Қазақстан мемлекетінің орналасқан жері-орасан зор,кең байтақ.Олжерлерде табиғат апатының неше түрі;жер сілкіну,қар тасқыны,қатты жел,су тасқыны сияқты құбылыстар жиі болып жатады. Зілзала-бұл кенеттен пайда болатын,халықтың қалыпты тірлігін күрт бұзатын,материалдық құндылықтарды үлкен шығынға ұшырататын,сондай-ақ адамдар мен хайуанаттардың өлім-жетімі болатын табиғат құблысы. Әрбір зілзаланың өзіне тән физикалық қасиеті,пайда болу себебі,қозғаушы күші,сипаты мен даму сатысы,қоршаған ортаға өзіндік ықпал ету ерекшелігі бар. Зілзала кез келген мемлекет үшін үлкен ауыртпашылық,келтірер залалы мол төтенше оқиға. Қазақстан Республикасы аумағында мынадай зілзалалар болуы мүмкін:жер сілкінісі,сел,қар көшкіні,сырғыма,дауыл,су тасқыны,буырқасын,өрт. Дүние жүзінде су тасқынына бүкіл зілзаланың 40пайызы келеді екен,20 %-тропикалық циклондары,15% жер сілкінісі ал қалған 20 %-зілзаланың басқа түрлері. Каспий теңізі деңгейінің өзгеруіне,Арал теңізінің құруына,Балқаш көлінің таяздауына байланысты құбылыстар табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар арасында ерекше орын алады. Жер сілкінісі. Жер сілкінісі кенеттен пайда болады және қас қағымда өтеді.Жер cілкінісі-бұл жер қыртысында немесе мантияның үстінгі бөлігінде кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс нәтижесінде пайда болған,елеулі ауытқу түрінде,үлкен қашықтыққа таралатын жер асты дүмпуі мен жер астының қозғалысы.Бұл құбылыс жер асты дүмпулерінен,тербелістен болады.Әзірге ғылымдар жер сілкінісі қашан,қайда,қанша уақыт болатынын және қандай зардап әкелетінін тура басып айта алмай отыр.Сейсмикалық станциялардың көрсетулері- дәл емес.Жыл сайын жер бетінде 100 ден аса жер сілкіністері болып тұрады. Жер қыртысының тектоникалық қозғалысын тудыратын жер сілкінісі өте жойқын болып келеді.
Жер сілкінісінің барысында адамдар қаза болады, үйлер, жолдар, көпірлер, каналдар, тоғаңдар мен басқа да инженерлік ғимараттар, су құбырлары, канализатция, электор беру жүйесі қирайды, байланыс желісі бұзылады, қар көшкіні, сел, сырғыма мен қопарлыс пайда болады. Тау жыныстарынан тастар құлайды, адамдарда үрей болады. Су асты және су жағалауындағы жер сілкінісі кезінде, теңіз түбінің қозғалыс нәтижесінде теңізде гравитациялық толқындарынан цунами пайда болып, құрлыста үлкен бүлінушілік жасайды. Жер сілкінісінің жойқын күші оның әсерінен болатын апаттар көпшілікке мәлім. Өйткені Қазақстанның 450 мың шаршы километр аумағында жер сілкіну қауіпі бар. Бұл аймақта 6 милионнан астам халық тұрады,27 қала 400-ден астам елді мекендер бар.Еліміздің 40 пайызға жуық өндірістік әлеуметтік осы аймақта жоғарыланған. Шығыс Қазақстан, Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда,Маңғыстау обылыстары мен Алматы қаласы сейсмикалық қауіпті аймақта орналасқан.Онда өнеркәсіптің негізгі қорының 30% -ы шоғырланып,түрғын үй қорының 35%-на жуығы орналасқан,Республика халқының 40 % -ы тұрады. Жер сілкінісі қауіпі бар аймақтарда ірі қалалар мен елді мекендер,гидротехникалық ғимараттар мен зиянды өнеркәсіп орындары,жасанды және су қоймалары,жарылғыш және улы материялдар қоймалары орналасқан.Түрғын үй алқабының бұзылуымен қатар тізбеленген объектілерді кейбіреуінің бұзылуы,оңалмайтын экологиялық өзгеріске алып келіуі мүмкін.Инженерлік желілер мен комуникациялардың жер сілкінудің салдарынан бұзылуы аса қауіпті. Жер сілкінісі кезіндегі қондырғы мен ғимаратты зақымдалыуынан шегілген залал ғимараттың өзінің зақымдалуынан шнккен шығыннан біршама есе асып түседі.....
