География | Жезқазған кен орнын ашу
КІРІСПЕ
Халық шаруашылығының кез-келген саласының тау-кен өндірісінің өнімімен жеткілікті қамтамасыз етілмеген жерде үдей дамып, өркендей өсіп кету мүмкін емес. Сондықтан да,өскелең өнер кәсібіміз тау-кен өндірісінде жеделдете дамытып, ондағы еңбек өнімділігін арттыруды талап етеді.Минералдық шикізат өнімінің деңгейін өсіре түсу, тау-кен өндірісін ғылыммен техника талапы тұрғысында кен қазудың озық технологиясың үнемі іздестіруде, өндірістік негізгі процестерге пәрменділігі жоғары еңбек өнімділігін арттырып, ауыр жұмысты жеңілдететін маркшейдерлік құралдарда әрдайым жетілдіріп, өндіріске енгізіп отыуды талап етеді. Кен қазу жүйелерінің конструкциялық элементтерін өзгертуге себепкер болатын негізгі технологиялық процестерге пайдаланатын жабдықтардың артықшылығы техника-экономикалық тұрғыдан есептеліп, сараптану нәтижелерінде қабылайтын инженерлік бірден-бір дұрыс шешімге негіз болмақ. Жобаланатын кеніш, ”Қазақмыс корпорациясы” акционерлік қоғамның қарамағында және кең байтақ республикамыздың мыс өндірісінің шикізатпен жабдықтаушысы болып табылады.
1 ГЕОЛОГИЯ
1.1Географиялық жағдайлар
Жезқазған Кен орны Орталық Қазақстанның оңтүстік батысында Қарағанды облысының Жезқазған қаласынан батысқа қарай 20 км қашықтықта орналасқан. Кен орнының аумағы 20 км2 және 67°22 - 67°32 шығыстық байлық және 47°50 - 47°55 солтүстік ендікте жатыр.
Жезқазған кен орны темір жолдармен Жарық, Жезқазған, Сәтбаев, Жезді қалашығымен байланысқан.Ауданының климаты континенттік шөлейтті және құрғақ далаға тән. Қаңтар-ақпан айларының төменгі температурасы –41 –42, шілде-тамыз айларында +38 +48 С. Орташа жылдық ылғалдылық 120 - 200 мм болады. Топырақтың мұздау тереңдігі 2 м-ге жетеді. Шығыс, солтүстік-шығыс, солтүстік бағыттағы жел басым. Желдің жылдық орташа жылдамдығы 4,3 м/с-ке тең.Гидрографиялық торабы нашар дамыған, кішірек өзендерінің режимі жыл мезгілімен тығыз байланысты. Сейсмикалық жағынан тұрақты, жер сілкіну 6 баллға дейін болуы мүмкін. Кен орын орналасқан жерде өсімдік қабаты өт жұқа.АҚ “Қазақмыс” кәсіпорындары екі негізгі алаңда орналасқан:
1) жер асты және ашық әдіспен кеніштер, қызмет көрсетуші кәсіп орындар, №3 байыту фабрикасы орналасқан алаң;
2) кеніш алаңынан 20 км қашықтықта орналасқан Жезқазған қаласы. Алаңда №1 және №2 байыту фабрикалары, мыс қорыту зауыты, ЖЭО, қоймалар, базалар және басқа қызмет көрсетуші кәсіп орындар бар. Жезқазған және кеніш алаңдары өзара темір жол және автомобиль жолдарымен байланысқан.
1.2 Кен орның сипаттамасы
Жезқазған кен орнының геологиялық құрамында жасы және литологиялық құрылымында алуан түрлі жыныстар кездеседі. Бұларға қоса көптеген кенді және кенсіз пайдалы кендерде кездеседі. Қуаты 630-680м. Жезқазғандық біріккен жыныстар бөлімі бірі-бірімен араласып келген қызыл және сұр түсті құм тастармен алевролиттерден тұрады.Жезқазған бөлімінде төменде көрсетілген нөкерлер жоғарыдан төменге қарай бөлінеді:
1. Жиделісай қуаты 360м., көлбеу қатарлары қызыл құм тастармен алевролиттерден тұрады(Р1gd);
2. Жезқазғандық қызыл және сұр құмтастармен жеке бағынышты болып келген алевролиттер мен конгломераттрдан тұрады (С3dz)
3.Тасқұдың қызыл құмтастармен алевролиттермен қатпарлы келген ізбестастардан тұрады.
Өнеркәсіптік кеннің барлық кен сілемі. Жезқазған сұр құмтастар қатпарлы жалғасады. Жезқазған 9 кенді горизонт қабатының жетілуі осы шахта алабының құрамында кездеседі. Әр кендік қабаттың өзіндік ерекшеліктері бар. Әр кендік қабат екі және оданда көп қыртысты қызыл және сұр құмтастармен, алевролиттерден тұрады.
Ақшилік горизонта (С3ақ). Крестовскийлік(С3кг). Жоғары раймунд (С3rm). Орташалық раимунд және кендік өркен,қуаты 30-40м. Жеті қабаттың қуаты 100 м. Шамасында әркендік қабат екі және оданда көп қыртысты қызыл және сұр құмтастармен алевролиттерден тұрады .
Жезқазған кен сілемі үш структуралық алыптың қиылысында орналасқан. Кенгір, Жаңасай және жыланды. Жезказғанның мұнда жынысты кен сілемі екі бөлінеді: төменгі тас құдық және жоғарғы Жезқазған. Төменгі тас құдық 257м. және ол 16 қызыл және сұр құмтас қатпарларынан тұрады.....
Халық шаруашылығының кез-келген саласының тау-кен өндірісінің өнімімен жеткілікті қамтамасыз етілмеген жерде үдей дамып, өркендей өсіп кету мүмкін емес. Сондықтан да,өскелең өнер кәсібіміз тау-кен өндірісінде жеделдете дамытып, ондағы еңбек өнімділігін арттыруды талап етеді.Минералдық шикізат өнімінің деңгейін өсіре түсу, тау-кен өндірісін ғылыммен техника талапы тұрғысында кен қазудың озық технологиясың үнемі іздестіруде, өндірістік негізгі процестерге пәрменділігі жоғары еңбек өнімділігін арттырып, ауыр жұмысты жеңілдететін маркшейдерлік құралдарда әрдайым жетілдіріп, өндіріске енгізіп отыуды талап етеді. Кен қазу жүйелерінің конструкциялық элементтерін өзгертуге себепкер болатын негізгі технологиялық процестерге пайдаланатын жабдықтардың артықшылығы техника-экономикалық тұрғыдан есептеліп, сараптану нәтижелерінде қабылайтын инженерлік бірден-бір дұрыс шешімге негіз болмақ. Жобаланатын кеніш, ”Қазақмыс корпорациясы” акционерлік қоғамның қарамағында және кең байтақ республикамыздың мыс өндірісінің шикізатпен жабдықтаушысы болып табылады.
1 ГЕОЛОГИЯ
1.1Географиялық жағдайлар
Жезқазған Кен орны Орталық Қазақстанның оңтүстік батысында Қарағанды облысының Жезқазған қаласынан батысқа қарай 20 км қашықтықта орналасқан. Кен орнының аумағы 20 км2 және 67°22 - 67°32 шығыстық байлық және 47°50 - 47°55 солтүстік ендікте жатыр.
Жезқазған кен орны темір жолдармен Жарық, Жезқазған, Сәтбаев, Жезді қалашығымен байланысқан.Ауданының климаты континенттік шөлейтті және құрғақ далаға тән. Қаңтар-ақпан айларының төменгі температурасы –41 –42, шілде-тамыз айларында +38 +48 С. Орташа жылдық ылғалдылық 120 - 200 мм болады. Топырақтың мұздау тереңдігі 2 м-ге жетеді. Шығыс, солтүстік-шығыс, солтүстік бағыттағы жел басым. Желдің жылдық орташа жылдамдығы 4,3 м/с-ке тең.Гидрографиялық торабы нашар дамыған, кішірек өзендерінің режимі жыл мезгілімен тығыз байланысты. Сейсмикалық жағынан тұрақты, жер сілкіну 6 баллға дейін болуы мүмкін. Кен орын орналасқан жерде өсімдік қабаты өт жұқа.АҚ “Қазақмыс” кәсіпорындары екі негізгі алаңда орналасқан:
1) жер асты және ашық әдіспен кеніштер, қызмет көрсетуші кәсіп орындар, №3 байыту фабрикасы орналасқан алаң;
2) кеніш алаңынан 20 км қашықтықта орналасқан Жезқазған қаласы. Алаңда №1 және №2 байыту фабрикалары, мыс қорыту зауыты, ЖЭО, қоймалар, базалар және басқа қызмет көрсетуші кәсіп орындар бар. Жезқазған және кеніш алаңдары өзара темір жол және автомобиль жолдарымен байланысқан.
1.2 Кен орның сипаттамасы
Жезқазған кен орнының геологиялық құрамында жасы және литологиялық құрылымында алуан түрлі жыныстар кездеседі. Бұларға қоса көптеген кенді және кенсіз пайдалы кендерде кездеседі. Қуаты 630-680м. Жезқазғандық біріккен жыныстар бөлімі бірі-бірімен араласып келген қызыл және сұр түсті құм тастармен алевролиттерден тұрады.Жезқазған бөлімінде төменде көрсетілген нөкерлер жоғарыдан төменге қарай бөлінеді:
1. Жиделісай қуаты 360м., көлбеу қатарлары қызыл құм тастармен алевролиттерден тұрады(Р1gd);
2. Жезқазғандық қызыл және сұр құмтастармен жеке бағынышты болып келген алевролиттер мен конгломераттрдан тұрады (С3dz)
3.Тасқұдың қызыл құмтастармен алевролиттермен қатпарлы келген ізбестастардан тұрады.
Өнеркәсіптік кеннің барлық кен сілемі. Жезқазған сұр құмтастар қатпарлы жалғасады. Жезқазған 9 кенді горизонт қабатының жетілуі осы шахта алабының құрамында кездеседі. Әр кендік қабаттың өзіндік ерекшеліктері бар. Әр кендік қабат екі және оданда көп қыртысты қызыл және сұр құмтастармен, алевролиттерден тұрады.
Ақшилік горизонта (С3ақ). Крестовскийлік(С3кг). Жоғары раймунд (С3rm). Орташалық раимунд және кендік өркен,қуаты 30-40м. Жеті қабаттың қуаты 100 м. Шамасында әркендік қабат екі және оданда көп қыртысты қызыл және сұр құмтастармен алевролиттерден тұрады .
Жезқазған кен сілемі үш структуралық алыптың қиылысында орналасқан. Кенгір, Жаңасай және жыланды. Жезказғанның мұнда жынысты кен сілемі екі бөлінеді: төменгі тас құдық және жоғарғы Жезқазған. Төменгі тас құдық 257м. және ол 16 қызыл және сұр құмтас қатпарларынан тұрады.....
Дипломдық жұмыстар