Психикалық таным үрдістерінің ішінде зейін және ес ерекше орын алады. Зейін дегеніміз адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуын көрсететін құбылысты айтады, дәлірек айтқанда зейін – айналадағы объектілердің ішінен керектісін бөліп алып, соған психикалық әрекетімізді тұрақтата алу. Ал ес дегеніміз бұрын қабылдаған нәрселері мен құбылыс бейнелерінің, көңіл күйлерінің мида сақталып, қажет кезінде қайта жаңғырту процесі. Бұл екі процесс бір біріне ықпал ете оқу іс әрекетінің бағдарламасын игеруге көмектесетініне байланысты зерттеуімізді психоло-гиядағы өзекті мәселелердің бағыты деп есептедік.
Жұмысымыздың мақсаты зейін мен ес процестерінің психологиялық мазмұнын зерттеу.
Міндеттері:
- зейін және ес туралы ұғымдарды теориялық талдау (әдебиеттерге шолу);
- зейіннің қасиеттерін зерттейтін әдістемелерді қазақ тіліне бейімдеу;
- ес процестерін зерттейтін әдістемелерді қазақ тіліне бейімдеу;
- эксперименталды зерттеулердің нәтижелерін талдау;
- қорытынды құрастыру.
Объектісі зейіннің қасиеттерін және естің процестерін талдап, оларды зерттейтін әдістерді қазақ тіліне бейімдеу.
Болжамы: Зерттеу жұмысы зейін және ес туралы теориялық білімнің өрісін тереңдетіп, болашақ психолог-педагогтың практикалық іс әрекет атқаруына ықпал етеді. ....

Зерттеудің өзектілігі: Мектепке дейінгі жастағы балалар, кездескен қиыншылықтарды шешуге және алдарына қойған мақсаттарына жетуге тырысады. Мұндай жағдайлар, өздерін дұрыс ұстай білуге, ішкі және сыртқы жағдайларды бағалауға және мінез-құлқы мен танымдық өрістерін дамытып, қалытастырады. Зейін-барлық психикалық таным процестерімен байланысты және соның көмегімен анықталады. Егер адамда зейін болмаса, ой еңбегін де, дене еңбегінің де мәні, нәтижесі болмас еді.
Зерттеудің мақсаты: Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың психикалық дамуы барысында зейіннің қай дәрежеде тиянақтылығын бағалау және оны дамыту.
Зерттеудің міндеті:
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінін бағалау;
- Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінін дамыту және шоғырландыру;
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балаларда зейінді зерттеу әдістемелерін пайдалану;
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейіннің қалыптасу деңгейін бағалау;
Зерттеудің әдісі: Зейінді дамытудың мәнін, мазмұнын, көлемін анықтауға байланысты психологиялық және әдістемелерді талдау.
-мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінің анықтауда қазіргі қолданылып жүрген психологиялық оқу құралдары мен психологтар тәжірибесін зерттеу;
-зерттеу жұмысы барысында, балаларда қолданған әдістемелік тесттердің жауаптарын талдау пайдалынады.....

Психикалық іс- әрекеттің мақсат бағдарлы және нәтижелі болуы үшін адам ең алдымен өзінің ой- санасын істеп жатқан әрекеті сол әрекет нысана тоқтата білуі қажет. Әдемі сурет салуға бекінген баланы көз алдыңызға келтіріңіз. Сурет затын, оның түр- түсі мен қағазға қалай орналасуын ойластырамын деп, жас суретшінің жұмысқа шомғаны сонша, тіпті ата- аналарының оған айтқан сөздерін мүлде аңғарар емес. Мұндайда бала зейінін істеп жатқан әрекетіне шоғырлады, назарын қажетті заттарына аударды, басқа заттардың бәріне алаңдамастан, өз керегімен шұғылданды дейміз.
Келтірілген мысал адамның бір мезгілде әрқандай заттар туралы ойлап, әртүрлі іспен бірдей шұғылдана алмайтынының дәлелі. Сондықтан да оның санасы белгілі мезеттің әрбір бөлігінде өзіне қажет болған заттар мен құбылыстардың маңызды да мәнді тараптарына бағытталады.
Ой- сананың бағытталуы деп, ең алдымен психикалық әрекеттің таңдамалылылқ сипатын, нақты объектті күні бұрын ниетті іріктеуін не оған мән бермеуін айтамыз. Зейінді болу үшін қандай да бір істің түрін таңдап алу жеткіліксіз, сол таңдауды тұрақтатып, сақтап қалу қажет.
Зейін сөзі сонымен бірге біздің ой- санамыздың белгілі іс- әрекетке шоғырлануы немесе шому мағынасын да білдіреді. Зейін әдетте, адамның бет- дене қалпы мен қозғалыстарында көрінеді. Сырттай- ақ зейінді тыңдап отырған оқушыны зейінсізінен айыруға болады. Зейін табиғатын түсіндіруде Н. Н. Ланге ғылымда қалыптасқан келесі тұжырымдар тобын алға тартады:
1. Зейін қимылдық икемделудің нәтижесі. Мұндай пікір келесі негізде туындаған: зейіннің бір заттаг екінші затқа ауысуы бұлшық ет қозғалыстарынсыз мүмкін емес, қимыл нәтижесінде ғана сезім ағзалары қабылдау үшін тиімді жағдайларға икемдемеді.
2. Зейін сана аумағының шектеулі болуынан туындайды. Сана аумағы мен ауқымының қандай мәнге ие екенін түсіндіріп жатпастан, И. Герберт пен У. Гамильтон күшті елестердің әлсіз елестерді тежейтінін алға тартады. ....

Мектепке дейінгі жастағы балалар, кездескен қиыншылықтарды шешуге және алдарына қойған мақсаттарына жетуге тырысады. Мұндай жағдайлар, өздерін дұрыс ұстай білуге, ішкі және сыртқы жағдайларды бағалауға және мінез-құлқы мен танымдық өрістерін дамытып, қалытастырады. Зейін-барлық психикалық таным процестерімен байланысты және соның көмегімен анықталады. Егер адамда зейін болмаса, ой еңбегін де, дене еңбегінің де мәні, нәтижесі болмас еді.
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінін бағалау;
- Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінін дамыту және шоғырландыру;
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балаларда зейінді зерттеу әдістемелерін пайдалану;
-Мектеп жасына дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейіннің қалыптасу деңгейін бағалау;
Зейінді дамытудың мәнін, мазмұнын, көлемін анықтауға байланысты психологиялық және әдістемелерді талдау.
-мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалардың зейінің анықтауда қазіргі қолданылып жүрген психологиялық оқу құралдары мен психологтар тәжірибесін зерттеу;
-зерттеу жұмысы барысында, балаларда қолданған әдістемелік тесттердің жауаптарын талдау пайдалынады.
Зейін анықтаудың тиімді үлгілерін табуды және ұйымдатыруды жалпы зейін әрекетін анықтауды жүзеге асыру. ....

Зерттеудің көкейкестілігі.
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақсатан» атты Қазақсатан халқына жолдауында еліміз дамуының жаңа кезеңінің келесі он жылға арналған бағыт-бағдарын айқындап берген болатын. Осыған орай, бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру – отбасының, балабақшаның, барша халықтың міндеті. Замана алға қойған бұл міндеттерді өз мәнінде шешу үшін мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту көзделуде. Қазіргі өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңашылдыққа жаршы болу үздіксіз тәрбие негізінің бастау бұлағы мектепке дейінгі ұйымдардан басталғаны орынды. Бала тәрбиесі отбасынан бастау алады десек те, ғылымға негізделген әдіс-тәсілмен берілетін тәлім-тәрбие ісі көбінесе балабақшадан басталып, мектепте жан-жақты педагогикалық өрісін табады. Әсіресе, балабақшадағы тәрбие бала табиғатына ерекше әсер етіп, оған өмір бойы өшпестей із қалдырады.
Қазақсатан Республикасының 2010 жылға дейінгі білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында үздіксіз білім берудің бастапқы деңгейі мектепке дейінгі тәрбие және оқытуда баланың бойында оқу қызметін меңгеруге қажетті жеке қасиеттері тәрбиелеуге, яғни мектепалды дайындыққа ерекше көңіл бөліп отыр.
Зерттеудің мақсаты. Балабақшада балаларды затпен әрекет ету арқылы баланың сана-сезімін дамыту
Зерттеудің міндеті:
- Балалар бақшасында затпен әрекет етудің әдістері мен тәсілдерін қолдану
- Балалардың затпен әрекет ету арқылы сана-сезімін дамыту жолдары
- Мектепке дейінгі мекемеде балалардың затпен әрекет арқылы тіл байлығын жетілдірудің жолдары
Зерттеудің теориялық қолданымы.
Мектеп алды топтағы балалардың заттарды қабылдауы бойынша, олармен әрекет етуі арқылы сана-сезімінің дамуы, заттық әрекет туралы ұғым, сананың пайда болуы.
Зерттеудің практикалық қолданымы.
Баланың қабылдаудың жаңа іс-әрекеттерін игеруі заттық қимылды орындай отырып, көзбен байқап, бағдарлауға көшуінен көрінеді. Ол керек заттар мен оның бөлшектерін көзбен іріктеп, қажетті іс-әрекетті алдын – ала байқап қарамай-ақ бірден жүзеге асырады. Затты басқа нәрсемен салыстыра зерттеу неғұрлым жан-жақты болады, бала көзіне түскен әлдебір жеке белгілермен қанағаттанып қалмайды. Баланың қабылдаудың жаңа түрін игеру заттарды бұрын картиналарға, фотографияларға қарап, жеке белгілерін салыстыра тануы оның сана-сезімінің дамуына себеп болады. ....

Соңғы жылдары кеңестік психологияның әр түрлі салалары мен қолданбалы зерттеулерінің қарқынды дамуы байқалып отыр. Осылай бола тұрса да, жалпы психоло-гияның теориялық мәселелеріне әлдеқайда аз назар аударылуда. Сонымен бірге кеңестік психология маркстік-лениндік философияның негізінде қалыптаса отырып, психиканы танудың негізінде жаңа тәсілін ұсынып, алғаш рет психологияға жете зерттеуді қажет ететін бірқатар маңызды дәрежелерді (категорияларды) енгізген болатын.
Осы дәрежелердің ішінен маңызды мәнге ие болатыны — іс-әрекет дәрежесі. К.Маркстың Фейербах жайлы айтқан әйгілі тезистерін еске түсірсек, бұрынғы мета-физикалық материализмнің басты кемшілігі оның сезгіштікті адам іс-әрекеті, тәжірибесі ретінде емес, сырттай байқап қарау формасы ретінде қарастыруы; әрекеттік жақ материализмге қарама-қарсы идеалистік түрғыда дамыды, дегенмен адамның шынайы сезгіштік іс-әрекеті ретінде емес, оны дерексіз ұғынды.
Бүкіл маркстік психологияға дейінгі хал-жай нақ осылай болатын. Алайда марксизмнен тыс дамып келген қазіргі заман психологиясында жағдай бұрынғы қалпында қалған. Онда да іс-әрекетке идеалистік тұжырымдама тұрғысында, өзінің жалпы бағытында материалистік, табиғи ғылыми тұжырымдамасында туған дене құрылысы икемделген және үйретілген енжар субъективтің сыртқы әсерге жауабы ретінде қарастырылады. Бірақ нақ осы жағдай психологияны табиги-ғылыми психологияга, жан туралы гылым психологиясына, бихевиористік психологияга және де (менталисгік) психологиясына бөлінуге әкеліп отыр. Осыған байланысты психологияда пайда болған дагдарысты құбылыстар өлі күйге дейін сақталып, олар енді туңғиыққа кетіп, айқындығы аз түрлерде көрінуде. Психологияны нейрофизиологиямен, кибсрнетика және логикалық-математикалық пәндермен, әлеуметтанумен және мәдениет тарихымен байланыстыратын пәнаралық зерттеулердің қарқынды дамуы бүгінгі таңдағы психология ғылымының іргелі әдіснамалық мәселелерін өзінен-өзі шешпейді. Осы мәселелердің шешілмеуі физиологиялық, кибернетикалық, логикалық немесе әлеуметтік қауіпті ығыстырып, алға басу бағытын күшейтіп, психологияның өз пәні мен өзінің ерекшелігін жоғалту қаупін төндіреді. Сонымен бірге әр түрлі психологиялық бағыттардың қақтығыс жағдайын теориялық алға басудың айғағы бола алмайды. Мәселен, бүгінде қаймықпайтын бихевиоризм өз орнын ымырашыл жаңа биховиоризмге (немесе кейбір авторлардың айтуы бойынша, "субъективті бихевиоризмге"), гештальдық — жаңа гоштальттыққа, фрейдизм — жаңа фрейдизмге және мәдени антропологияға беріп отыр. Америкалық авторлардың қарама-қайшы көзқарастарының бірігуі ("эклектикалық") ұғымның мотивн асыра мадақтаумен болған эклектикәльтқ көзқарастар ешқашан да табысқа жетпеген. Психологиялық фактілердің табылуы мен жалпы қорытындылай әр текті жинақтарды ғылыми топтастыруға болады, әрине, оған жалпы түрде түптеу арқылы оларды жай ғана біріктіру жолымен жатқызу мүмкін емес. Психология ғылымы иық тұруы үшін ол психологиялық тұжырымдамалық құрылыстық әрі қарай жете зерттелуін, жаңа ғылыми теорияларды іздестіруді талап етеді. ....

Адамның психикалық өмірінің жан-жақты дамуы белгілі әрекетпен айналысуына байланысты болады. Адам өмір сүру барысында өз психикасын түрлі жолмен жарыққа шығарады. Мәселен, мектеп жасына дейінгі бала өз психологиясын ойын арқылы білдірсе, ересек адам өзіне тән ерекшеліктерін еңбек процесінің сан алуан салаларында көрсетеді. Әрекет дегеніміз түрлі қажеттіліктерді өтеуге байланысты белгілі мақсатқа жетуге бағытталған процесс.
Адам үшін іс-әрекетінің қашан да қоғамдық әлеуметтік мәні зор. Іс-әрекеттің саналылығы мен мақсаттылығы, жоспарлылығы мен жүйелілігі оның ең басты белгілері болса, алда тұрған міндетті шешу, яғни ойлаған істен бір нәтиже шығару- оның екінші бір басты белгісі болып табылады. Адам психикасының дамуында іс-әрекеттің шешуші орнымен қатар, біз сананың да күрделене түсуіне ықпал жасайтынын еске алуымыз қажет. Сөйтіп санамен іс-әрекеттің бірлігі, психиканың іс-әрекет үстінде дамитындары жайлы мәселе психологияның басты принциптері болып табылады. Адам әрекеті сан алуан. Оның негізгі түрлері: ойын, оқу, еңбек әр уақытта белгілі бір мақсат, міндеттерге бағытталып огтырады. Бұлардың барлығына тән ортақ қасиет белгілі қажетке байланысты туып отыратындығы. Сондай-ақ жас мөлшерінің әр кезеңінде түрліше көрінетіндігінде.
Ойын- өмірдің керемет құбылыстарының бірі. Пайдасыз болып көрінетін қажетті іс-әрекет. Психология үшін ойын өте қиын әрі маңызды проблема болды. Бала ойынының әр түрлі теориялары бар. Ойын іс-әрекет ретінде тұлғаның қоршаған шындыққа нақтылы бір қатынасын көрсету болып табылады. Әлемді бейнелей отырып, оны түрлендіру қабілеттілігі- адам ойының мәні. Адамның бұл қабілеттілігі бірінші рет ойында пайда болады және ойында қалыптасады. Еңбекпен байланыса отырып, ойын одан өзгеше болады. Адам еңбек ету кезінде өзіне қажетті әрекетпен бірге істегісі келмейтін әрекетті де жасайды. Ал ойын кезінде мұндай жағдай болмайды. Ойын әрекеті бұл тікелей қызығушылық тудыратын әрекет. Ойында мақсаттары маңызды әрекеттер ғана жасалады. Ойын әрекеттері түрткідегі, мотивтегі әрекет мағынасын көрсетуі керек. Осы өзінің ерекшелігіне байланысты ойын, қажеттіліктердің кездесуі, оның әрекетінің мотивін білдіретін сұраулары және оның мүмкіншілігінің шектеулілігі арасындағы қайшылығы бар іс-әрекет болып табылады.
Оқу - іс-әрекеттің негізгі саласы еңбек процесін нәтижелі орындауға қажетті білімді, дағды мен икемді жүйелі түрде меңгеру. Мектеп жасындағы балалардың негізгі әрекеті - оқу. Оқу арқылы балаға қоғам өзінің ғасырлар бойы жинаған асыл мұрасын, дағды, тәжірибесін береді. Сонымен бірге жаңа буын оқу арқылы өзінен бұрынғылардың практикалық әрекетін, ғылым - білім жүйелерін меңгереді, сөйтіп, өзін практикалық әрекетке дайындайды. Білім жүйесін меңгеру арқылы ғана адам ой және дене еңбегінің тетіктерін жақсы түсінеді. Оларды жан-жақты білуге мүмкіндік алады. Білім меңгеру - ұзақ уақытты керек ететін күрделі процесс. Баланың білім меңгеруі, мұғалімнің сабақ оқытуы екеуіде "инемен құдық қазғандай" аса қиын нәрсе. Мәселен, мұғалім балаға бұрыннан таныс нәрсені ығыр қылып айта берсе, онда ақыл-ой жиренушілігін туғызуы мүмкін. Сондықтан ұстаз әр уақытта оқушының рухани тілектерін ұдайы қанағаттандырып, оның табиғатты, өмірді, адамдар еңбегін білуге құштарлығын дамытуы қажет.
Бала психикасын қалыптастыруда шешуші роль атқаратын әрекеттің бірі - еңбек. Еңбек адам тіршілігінің арқауы, оның өмір сүруінің басты шарты. Еңбектің адам сана-сезімінің қалыптасуына қалайша әсер ететіндігі жөнінде К.У.Ушинский: "Еңбек тән мен рухани адам жаратылысының және жер бетіндегі адамның тіршілігінің күрделі заңына айналады, ол адам тәнінің, адамгершілігі мен ақыл ойының жетілуінің жағдайы, оның адамгершілік ар-ұяты, бостандығы және ақыр аяғында қуанышы мен бақыты болып табылады." - дейді. Еңбек процесі қызметкерде арнаулы білім жүйесі, дағды, икемділіктердің болуын, зейінділікті, белгілі еңбек тәртібін қажет етеді. ....

Курстық жұмыстың өзектілігі: Адамның психикалық өмірінің жан-жақты дамуы белгілі әрекетпен айналысуына байланысты болады. Адам өмір сүру барысында өз психикасын түрлі жолмен жарыққа шығарады. Мәселен, мектеп жасына дейінгі бала өз психологиясын ойын арқылы білдірсе, ересек адам өзіне тән ерекшеліктерін еңбек процесінің сан алуан салаларында көрсетеді. Әрекет дегеніміз түрлі қажеттіліктерді өтеуге байланысты белгілі мақсатқа жетуге бағытталған процесс.
Адам үшін іс-әрекетінің қашан да қоғамдық әлеуметтік мәні зор. Іс-әрекеттің саналылығы мен мақсаттылығы, жоспарлылығы мен жүйелілігі оның ең басты белгілері болса, алда тұрған міндетті шешу, яғни ойлаған істен бір нәтиже шығару- оның екінші бір басты белгісі болып табылады. Адам психикасының дамуында іс-әрекеттің шешуші орнымен қатар, біз сананың да күрделене түсуіне ықпал жасайтынын еске алуымыз қажет. Сөйтіп санамен іс-әрекеттің бірлігі, психиканың іс-әрекет үстінде дамитындары жайлы мәселе психологияның басты принциптері болып табылады. Адам әрекеті сан алуан. Оның негізгі түрлері: ойын, оқу, еңбек әр уақытта белгілі бір мақсат, міндеттерге бағытталып огтырады. Бұлардың барлығына тән ортақ қасиет белгілі қажетке байланысты туып отыратындығы. Сондай-ақ жас мөлшерінің әр кезеңінде түрліше көрінетіндігінде.

Курстық жұмыстың мақсаты – Іс -әрекет психологиясын қалыптастыруға қажетті негіз және қазіргі заман талабына сай әсер ететін дамытушылық факторларды анықтау.

Зерттеу жұмысының объектісі – Іс -әрекет психологиясын қалыптастырудағы қажетті қазіргі әлеуметтік қоғамның мәнін ашу. ....

Ата-баба культі жөнінде М. Бұлұтай атақұлдық деп қарастырады. Ата-баба культі жөнінде көптеген ой-пікірлер бар. Қазіргі күннің өзінде көп азаматтар ата-баба жолы дегенді дұрыс түсінбеуде, оған ат үсті қарауда. Халық арасында ата-бабаны дәріптеу, олардың аруағына ас беру, олардың мүсінін жасау, ескерткішер орнату етек алған уақиға. Білсін-білмесін әркімнің аузында ата-бабамыздың жолы еді дейтін сөз тіркестері кезлеседі. Кейбіреу өзінің іс-әрекетіне негіз табу үшін "ата-бабам үшін" немесе "ата-баба жолы" дей салады. Бір қысым адам ата-баба жолы деп езінің ақсүйектігін қайтадан қалпына келтіріп жатса, енді біреулер дайын ата-бабасы арқылы әулиелік, ишандық, батырлық сипаттар алуға тырысуда. Енді біреулер ата-бабам үшін немесе ата-баба жолы деп бұрын жерге сіңіп, жоғалған отқақұлдықты, бұтқақұлдықты қайтадан жаңғыртқысы келеді. Олар өзінің басқа мақсаттан туындаған бұл әрекетін ата-бабамыздың діні яки жолы еді деп түсіндіріуге тырысады. Олар ата-бабасынан ондай есиет болып-болмағаныиа қарамайды, істеп жатқанының дұрыстығына-терістігіне ес шаршатпайды. Олар дегеыіміз кейбір шет жақтан келіп, елдің сиқын бүзуға әрекеттеніп жатқан бүлікшілер мен өзіміздің ішіміздегі, ғалым Р. Бердібай, айтқандай, көзқамсидарымыз. Мәселенің Исламият тұрғысынан
Ата-баба культі жөніндегі танымдық мәліметтер. Ата-баба культі (атақұлдық) дегеніміз олген адамдардың аруағы мен тірілердің арасында қатынас болатұғыны, олардың бір-біріне тәсір ететұғыны, туыстық байланыстың сақталатұғыны туралы сенімнің нәтижесінде пайда болған нанымдар мен рәсімдер комплексі. Аруақтарға жақындау немесе олардан қорқу сықылды мәзиеттері бар ата-бабаға табынудың формалары дүние жүзінің барлық мекендерінде кездеседі, мәселен, Африка, Азия және Тынық мұхит аумағындағы бейсауат немесе сауаттылықтың қарсаңындағы қоғамдарда, Ақтеңізді (Жерорта теңізі) жағалаған кене мемлекеттерде, ежелгі Еуропа мен бүгінгі Үндістан, Қытай һәм Жапон қоғамдарында (сарқыншағы).1367 Ата-бабаға табыну (атақұлдық) ешқашанда өз алдына жеке дін болған емес, ол өзге нанымдардың, әсіресе, көптәңірлі сенімдердің комплекстік құрамы болды. ....

Сынып жетекшісінің қызметі. Мұғалім, белгілі бір сыныпқа балалар ұжымының жетекшісі ретінде тағайындалып, жұмысқа кіріскен жағдайда, өзінің қызметін сынып ұжымына әрі жекелеген оқушыға қатысты жүзеге асырады.Соған сәйкес оның қызметін 3 бағытта қарастыруға болады.
1. Педагогикалық және әлеуметтік – гуманитарлық. Оның бұл қызметі балаға барлық бағытта көмектесу: оның әлеуметтік қалыптасуы мен дамуына жағдай тудыруға, баланың тұлғалық өзекті мәселесін шешуге, оны әлеуметтік өмірге араластыру және өз бетінше өмір суре білуіне көмектесуге бағытталған. Баланың отбасымен, тәрбиенің басқада мекемелерімен тығыз байланыс орнату. Рухани – адамгершілік және рухани – эстетикалық мәдениетін қалыптастыру.
2. Ұйымдастырушылық қызметі. Тәрбие процесін ұйымдастыру.Балалардың орынды талап – тілектерін қолдай отыра, ынтымағы жарасқан, саналы да белсенді әрі іскер сынып ұжымын қалыптастыру.Олардың танымдық, еңбек, эстетикалық әрекеттерін және демалысы мен еркін қарым – қатынасын ұйымдастыру.Сыныптағы өзін - өзін басқаруды дамыту.
3. Оқушылардың жалпы әрекетін асқару. Оған: диагностикалық,мақсат қоюшылық (целеполагания), жоспарлау, болжам жасау немесе жобалау (проектировать), бақылау және түзету (коррекция) енгізіп отыру қызметін жатқызуға болад ....