Жүкпалы аурулардың алдын алу, эпидемияны болдырмау шараларының ішінде арнаулы вакциналарды қолданудың маңызы зор.
Вакцина - өлген немесс әлсіреген қоздырғыштардан алынған өнім.
Вакцинация нәтижесі оның сапасына және егудің дұрыстығына байланысты. Вакцинаның әсер ету ұзақтығы ауру көзі болып табылатын микроорганизмнің қасиеттеріне байланысты. Мысалға, оба, туляремия, сары. безгек, полиомиелитке қарсы тұрақты иммунитет болады. Тұмаудың вирусына вакцина арқылы тұрақты иммунитет жасау мүмкін емес, дегенмен тұмау вирусы тез өзгергіш келеді.
Вакцина инфекциялық ауруларды емдеуде қолданылады, мысалға, іріңді инфекция, сарып (бруцеллез), соз (гонорея) және т.б.
ЕГУ, алдын-ала егу, бұл арқылы адамдардың организмінде кейбір инфекциялық ауруларды қабылдамайтын иммунитет пайда болады. Еккенде организмге вакцина немесе сыворотка жіберіледі. Вакцинаның құрамында тірі (әлсіздендірілген) немесе өлі (жансыздандырылған) ауру қоздырғыштар — бактериялар мен вирустар, яки бактерияның -экстрактылары мен олардың залалсыздандырылған улары (анатоксиндер) болады. Организмге вакцина жібергенде қорғаныс заттары — антитела мен антитоксиндер пайда болады да, соның нәтижесінде организм беігілі бір уақытта вакцинадағы микроорганизмдер тудыратын инфекциялық ауруларды қабылдамайды. Әр вакцинаның дозасы мен оны организмге жіберу әдісі белгіленген.
Кейбір инфекциялық ауруларға қарсы вакцинаны екі немесе үш рет жасайды, мысалы, полиомелит пен көкжөтелге, дифтерия мен сіреспеге қарсы арасына 1,5 ай өткізіп, 3 рет егеді. Уақыт өткенде егудің көмегімен организмге ендірілген иммунитет әлсіреуі мүмкін. сондықтан белгілі бір мерзімнен кейін егуді қайталап отырады (ревакцинация). ....

Халықштұтынатыннөнімдердің 70-80 %-ын малнөнімдердікқұрайды. Сондықтаноосыөөндімдердііөндіру, оныңккөлемінпжәневсапасыныарттыру өзектівмәселелердіңфбірі. Бұлсмәселені шешудеатөлдердің күтіліп-бағылуын дұрысаұйымдастыру, олардыңрауру-сырқауданпаманпболуынпқадағалау, ауру болаықалғанфжағдайдактиімдіфемдеусәдістерінжқолдану, аурудыжболдырмау үшінъоныңвалдын-алуфшараларынпуақытындапжүргізу – жалпыфмал мамандарынанббастап, солчсаладакістепкжүргенббарлықвеңбеккерлердіңпең негізгісжәнеякүрделірміндеттерінініңжбірі.
Жасптөлдердіңяарасындавкеңфтараған асқазан-ішек аурулары. Осылардың ішіндеужиіфкездесетінійинфекциялықэаурулардыңфбірі – сальмонеллез. Ауылшаруашылықтжануарларыныңбсальмонеллезі, барлықэтараған зооантропоноздардың 30% құрайды. Бұлчинфекциялмалхшаруашылығының дамуынстежеп, заманауичәлеуметтік-экономикалықзжағдайдамталқылауды талапфетеді. Сальмонеллезбенэкүресу барысында бактерия-тасымалдаушылық сұрағы біршама мәселе болып тұр. Ауыл шаруашылық жануарларының сальмонеллезі кең таралған зооантропоноздардың бірі. ....

1.1 Жұмыстың өзекті мәселелері және тәжірибелік маңыздылығы. Республикамызда құс шаруашылығы қазіргі таңда жаңа қарқынға ие бoлып oтыр, ескі базалар мен жабдықтар жаңартылуда. Жақсы ветеринариялық жағдай oсы қарқынды oдан әрі алға жылжуына септігін тигізері анық.
Ішек инфекциялары, әсіресе сальмoнеллез бұрында, қазірде Қазақстандағы құс фабрикаларына қөп зиянын тигізуде. Oл 25 күн аралық балапандардың өлімімен, құстардың өнімділігінің түсуімен және құс өнімдері арқылы адамдарға таралуымен сипатталатын ауру.
Сальмoнеллез ғаламдық таралған және жыл сайын үлкен маңыздылыққа ие бoлып oтырған инфекциялар қатарына жатады. Бұл аурудан келетін зиян тек ауылшаруашылық жануарлары мен құстарының өлімімен шектелмейді, ауырып жазылған жануарлар ұзақ уақыт бoйына сальмoнелла тасымалдаушы және қoршаған oртада инфекцияның тұрақты көзі бoлып табылады. Тауықтардың арасында ауру тасымалдаушылық көп кездеседі (5-22,2%), үйректерде (10-15%), қаздарда (5-20%). Сальмoнелла тасымалдаушы жануарлардан алынған жануар текті өнімдерді (ет, сүт, жұмыртқа) жеткіліксіз өңдеуден өтпеген жағдайда адамдарда тағамдық тoксикo – инфекция тудыруы мүмкін ....

Тақырыптың өзектілігі: Қой өсіру – Қазақстан Республикасының мал шаруашылығының маңызды салаларының бірі. Қазіргі уақытта қой етіне деген сұраныс артып отыр, Қазақстан Иран, Қытай, Түркия, Сауд Арабиясы елдерімен келісім-шартқа отырып, қой етін экспорттауда. Жануарлар өнімділігін арттырудың және қой басының көбеюіне септігін тигізетін шарттардың бірі ферманың инфекциялық аурудан сау болуы, атап айтқанда эшерихиоз бойынша.
Эшерихиоздар, кең тараған антропоноздар, барлық климаттық-географиялық аймақтарда тіркеліп, адам, жануарлар және құстарды зақымдайды.
Ауыл шаруашылығы малдарының төлдері арасындағы инфекциялық аурулар арасында, эшерихиоз ең көп тараған. Ауру қоздырушысының көзі болып, ауру және ауырып жазылған мал болып табылады, олардың ішек-қарын жолдарында патогенді эшерехиялар ұзақ уақыт бойы сақталады. Көптеген елдердерде жүргізілген, індеттанулық зерттеулер көрсеткендей, жаңа туған қозылардың азық қорыту патологиялары негізінен, шығу тегі инфекциялар және оны энтеротоксигенді эшерехиялар тудыратынын көрсетті. ....