Көтеш Райымбекұлы (1745 - 1818)

Көтеш Райымбекұлы (1745, қазіргі Павлодар облысы Баянауыл ауданы – 1818, сонда) – халық ақыны. Алғаш рет 17 жасында Абылай ханға қарсы бас көтерген Мейрам руын мадақтаған өлеңі арқылы аты шығады. Оның өлеңдерінің көпшілігі шешендік, нақыл, жұмбақ түрінде халыққа көбірек тараған. Ақынның өлеңдерін зерттеп-жинаушылар: Мәшһүр-Жүсіп Көпеев, Бозтай Жақыпбаев, Ғалымжан Мұқатов. Көтештің шығармалары көркемдік құндылығы жоғары, идеясы терең, мазмұнды болып келеді. “Абылай, Ботақанды сен өлтірдің”, “Күркелінің бауыры күнде дауыл”, “Сексен ерікке қоймады-ау, қалжыратып”, “Қартайғанда қатының дұшпан болады”, “Кәрілік, жылы-жұмсақ ас жарай ма”, “Қыз бен Көтеш”, “Көтештің Кіпіне қызбен айтысы”, “Көтештің Зағипамен айтысы” деген айтыс өлеңдерінде көшпелі халық өмірінің шындығы көрінсе, екіншіден, тоғышарлықты келекелеп, астарлы сөзбен әжуалап отырғаны байқалады. Ақынның бірқатар өлеңдері мен айтыстары “Ертедегі әдебиет нұсқалары” (1961), “Алдаспан” (1971), “Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасы” (1985) атты жинақтарда жарияланды.

Өмірбаян
Көтеш — ХVІІІ ғ. өмір сүрген ақын. Қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданында туып-өскен. Арғы атасы — Тұрлыбек. Ол ақындықпен жас кезінен шұғылданған. Әуелі елдегі айтыс дәстүрі бойынша танылып, арнау өлеңдер айтып жүрген. Кейін әлеуметтік мәселелерге үн қосып, елінің тарихын, жауға қарсы жорықтарын, өз дәуірінің келелі мәселелерін көтеріп отырған....
Өмірбаяндар (биография)
Толық

Ішектің қалыпты қызметі үшін қажет 10 ереже

Ішек құрылысы адам үшін ең маңызды ағазалардың бірі болып табылады. Оның саулығы адам денсаулығының саулығын білдіреді. Сондықтан төмендегі ішек құрылысы әрдайым қызметі оң болу.....
Денсаулыққа пайдалы кеңестер
Толық

Сәбит Дөнентаев (Менің жайым)

Кез келіп арыстанның арбауына,
Тап болдым қу түлкінің алдауына.
Бірі ойнап, бірі шындап итермелеп,
Тақсырды жердің биік жарлауына.
Бірі айдап, бірі....
Өлеңдер
Толық

Саят Әбенов (Торғайлықтарды қайрау)

Қорықпайтын жау шапса да дұшпаннан,
Сол мекенді бір көруге құштар жан.
"Торғай" дейтін құтты жерден боламыз
Үкіметтің назарынан тыс қалған.
Көпшілікке жетсе деймін қайрауым,
Күнə болар қызыл.....
Өлеңдер
Толық

Ас үйге қатысты пайдалы кеңестер

- Шай демдейтін құманға қайнаған су құймай тұрып, бір шақпақ қант салсаңыз, шайыңыз хош иісті әрі қою болады.

- Егер ұн тұрған сөреде ылғал барын байқасаңыз, бірнеше құрғақ лавр жапырағын салыңыз. Олар ылғалды жақсы сорып алады.

- Ыдыс түбінде пайда болатын шай мен кофе дақтарын.....
Қыздарға (бойжеткен) пайдалы кеңестер | Аналарға және әйелдерге кеңестер
Толық

Көпшіл қауым

Көп түкірсе, көл болады,
Көп біріксе, ел болады.

Көп қорқытады, терең батырады.

Көп ісінде береке.

Көп алғыс көгертер.
Мақал-мәтелдер
Толық

Жүсіпбек Аймауытов (Шұбар тайым табылды)

Көкем алып келген қамыс құлақ шұбар тайым болатын. Шаң тиместің тұқымы. Өзі қойдай жуас. Күнде үсті-басын сипап, кешке өзім суарып тұрамын.

Асқар байдың ауылында «бәдік» бар екен, біздің ауылдың бозбалаларын шақырған. Тайымды суарып мен де бәдікке бармақпын.

Қап-қараңғы. Көзге түртсе, білмейсің. Тек аспанда жұлдыздар моншақтай жылтырайды, тым-тырыс. Құздың етегінде бұлақ сылдырайды. Бұлаққа қиялап түсетін тар соқпақпен келе жатырмын. Екі жағым......
Әңгімелер
Толық