Шамалар - информацияны өңдеу кезінде қолданылатын объектілер. Яғни, шамаларға алғашқы деректер (алғашқы информациялар) және нәтиже деректер (өңдегеннен кейінгі информация) жатады. Бұл жағдайда информацияның хабары маманың есімі ретінде, ал информацияның мазмұны шамаңың мәні ретінде қарастырылады.
Шамалар, өздерінің есімдеріне мәндер беру тәсіліне байланысты тұрақты шама және айнымалы шама болып екіге бөлінеді.
Егер шаманың мәні қолданып отырған қатынас тілінің жалпы интерпретациялау (түсіну) ережесін құрған кезде анықталса, онд мұндай шамаларды тұрақты дейміз. Демек, тұрақты шамаға атау берген кезде оның мәні бірге анықталады. Мәнімен бірге оның тип де белгілі болады. Мысалы, 1, 3 және 5 цифрларынан құрылған 135 тізбегін тұрақты шаманың атауы деп қарастырсақ, онда бұл шаманың мәні "бір жүз отыз бес" деген бүтін сан болады. Ал осы цифрлардан басқа тізбек 315 құрастырсақ, онда ол мәні "үш жүз он бес" деген бүтін сан болатын басқа тұрақты шаманың атауы болады. Осылардан мынадай тұжырым шығады:
Тұрақты шаманың есімі, мәні және типі өзгермейді, олардың барлығы бір мезгілде анықталады.
Енді айнымалы шамаға анықтама берейік. Егер шаманың атауына берілген мән өңдеу кезінде өзгеретін; болса, онда мұндай шаманы айнымалы шама дейміз.[1]
Әдетте, айнымалы шаманың мәнінің типі өзгермеуі тиіс. Ал олай болмаған жағдайда, осы шаманы өңдеу кезінде көп, мүмкін болатын шешуі қате шығатын, қиындықтар пайда болады.
Информатикада айнымалы шамаға атау беру үшін идентификатор деген ұғымды пайдаланады.Идентификатор - әріптен басталатын және әріптер мен цифрлардан құралған ұзындығы шектелген тізбекті айтады ....