Петропавлдың іргесі 1752 жылы патшалық Ресейдің қазақ жерін отарлау саясатына сәйкес Петр І-нің әскери бекінісі ретінде қаланған. Алғашында әскери форпост, кейіннен сібір татарларының (түркілердің) қаласы атанып, Ресейдің Солтүстік және Орталық Қазақстанды отарлау кезіндегі негізгі тірек пунктіне айналды. 1868 жылдан кейін Петропавл Сібір мен Түркістан сауда жолының бойында орналасуына байланысты Ресей мен Орта......

Баяғыда жас бала едiң сен‚
Ойың бұзылмаған, көңiл!
Перiштеден таза едiң сен‚
Қиянат қылмаған көңiл!

Ата-анаңа махаббатың,
Бояусыз нұр....

Қырықтан соңғы иманым,
Отыз жылдай жиғаным,
Көп ғалымның сөзiнiң
Ақылға алдым сыйғанын.

Молдалардың әдiсiн,
Пайғамбардан хадисiн,
Әулиелiк....

Жапанда жалғыз жаттым елден безiп,
Жалықсам, аң қараймын тауды кезiп.
Оңашада жатқанды ұнатамын,
Елiмдi ел қылмасын....

Бостандық таңы атты, қазағым, көріңдер,
Арға ие басшының соңынан еріңдер.
Таң артынан хақиқат күн шығады,
Еріншек, жалқаулық әдеттен безіңдер.

Арамдық, аразды түбімен жойыңдар
Өтірік, өсекті біржола....

Шын ақыл,
Бiр мақұл,
Түсiрдi ой маған.
Мақсұтың,
Ындының
Еркiн ғой саған.
Жаралыстың....

Ақылдан ойға сыр тарап,
Үмiттiң шамы жанған күн,
Жар есiркеп берi қарап,
Нұрына жүрек қанған күн.
Ескi иманды отқа өртеп,
Асыл иман алған....

Ақыл құсы адаспай аспандаса,
Әлемде нәрсе болмас оған таса,
Жетi көк жерден оңай басқыш болып,
Ғарышқа қол жетедi қармаласа.
Жанның бәрi мендей жар табар едi,
Терең ой, сау ақылмен шамаласа,
Өлiм маған өмiрден....