Өлеңдер

(Жаралы партизан кезімде үйіне жасырып, ажалдан құтқарған Украина қызы)
Бірінші жыр

Сені ойласам тербеледі жүрегім,
Сені ойласам келер көзден ыстық жас,
Сені өмірімнің тәңірісі деп білемін,
Саған мәңгі борыштымын, қарындас.
Тар кезеңде қара түнді жамылып
Әлсіз ғана соққан кезде жүрегім,
Іздеген қан жауды тырнақ сабылып
Сан панаңда сақтағансың...білемін.
Ажал жетіп көз жұмылар күн болса,
Суық көрге сен деп қане енермін.
Жүрегімді жарып шығар жыр болса,
Сені көктің жұлдызына теңермін......

Бұрқанып, тулап жаттың сен.
Ақ көбігің жарқылдап.
Оқтар ұшты үстіңнен,
Мылтық даусы саңқылдап.
Долдана қақты таңдайын,
Ысылдап сол күн жел - дағы.
Қанды кегің бар дайын
Қатуландың сен - дағы.
Жар қабағың шыңылдап
Кешті мөлдір суыңды оқ,
Ашулы ерінің қыбырлап:
«Жоқ, жоқ!— дедің.—
Өткел жоқ!».....

Жайланып, қару-жарақсыз,
Жатырмын, мұнда мен неге?
Өр жүрегім тағатсыз,
Жабырқау тарттың сен неге?
Майдандас достан айырып,
«Жан сауға ма» мені алған.
Сәулетсіз қара тіршілік,
Еттім қашан сені арман!
Төсекке тарттың тән - дене,
Қалды жорық... қалды ду...
Жалынбас ғұмыр пендеге,
Жалынды жүрек, болдың у...
Босат мені, қарағым,
Украина қызы, қарындас......

(Сибирь қазақтарының өлеңі)

Жиналайық, жас қазақтар,
Бір араға топталып.
Қызыл гүлді қыз туралы
Жіберейік ән салып.
Шіркін, жастық, сен тұрақсыз,
Соқ қап желдей ағылған.
Шіркін, сұлу қара қас қыз
Жібек шәлі жамылған.
Келеді әне аппақ сұлу,
Тал шыбықтай бұралады,
Әшекейлі орамалдың
Шеті жерге шұбалады......

(Жаудың оғынан қаза тапқан партизандары Әбдеш Ғабдолов пен Василий Шербаковқа ескерткіш)

I
Ауыр бір минут басталды,
Айта алмас.адам тіл жетіп,
Ат қойдық фашист қолына,
Күн аңдысқан түн бекіп.
Дірілдеп кетті жер мен көк,
Дүмпуге ұлы шыдамай.
Дүниеге қайран еттім мен,
Қалайша тұр деп құламай.
Жер бауырлай жөңкіле
Танкі ұмтылды, қызды айқас.
Салмағына шыдамай,
Қақ жарылды қара тас.
Сүзгіледі көк темір,
Жекпе-жекте екі дай,
Дірілдеп жер құйқасы,
Жарқылдады нажағай!.....

I
Біздер жаттық шеру тартып
Украинаның даласында,
Кременнойдың ағашында,
Ұлы Донец жағасында.
Мұнда жатқан партизандар*
Ақжүректер, ұлы жандар,
Адамдығын сақтағандар,
Ана сүтін ақтағандар.
Мен де бірге болдым сонда,
Бәрі кәзір көз алдымда,
Міне Яша отряды,
Бізге серік ұзақ жолда!
Әне! Изотов, Патеряйло,
Өз қолымен олар жатыр,
Әне олардың оң жағында,
Агафонов құрған «шатыр».
Одан әрі екі отряд
Жақын қонған бізге қарай,.....

Сағындым сені, достарым,
Жапанды кезген партизан,
Жолбарыстай жортқан түн,
Жер астында жанған шам:.ч
Арқырай ұшқан алаурап
Пулеметтен атқан оқ,
Жабықсам, жалғыз сырласын
Жадыратар сен де жоқ.
Жапанда жалғыз бір қала
Жаныма менің «тас қорған».
Жақында еді ол мана,
Жан досыма не болған?..
Жатырмын мұнда мен неге,
Жарағым қайда бес қару?!
Жалынбас ғұмыр пендеге.....

(Мәлік Ғабдуллинге)

Қасқая қара тон киіп,
Қаусыра түйме тағынған,
Қаңтарда кірпік қақпаған,
Қанды айқаста сабылған.
Қалтырамас ажалдан
Қиядан тілеп өзі ұшқан,
Қырғында Отан атымен
Қамалға шауып отқа ұшқан.
Қыран бүркіт сипатты
Қияғы болат қайрылмас,
Құрыштан сомдап суарған
Құзға шапсаң майрылмас,
Қайратына көркі сай,
Қапысы жоқ сөзінде......

Қаңтар күйі қарт боран
Жынданады айғай сап,
Аш арыстан сымбатты
Азу тісі сақылдап.
Абыржымай, ақырын.
Теңселеді қара орман,
Мұздай темір құрсанып
Түн қатады партизан.
Түн қатады партизан,
Қар құшады, мұз жайлап,
Қалтырамас біреуі,
Көр қылсаң да ойбайлап.
Қатал, қайсар жүрегі
Қайтпас боран кәрінен,
Қымбат елдің намысы
Партизанға бәрінен......

Ақиқат ерге ар қымбат
Андыздап өрген малдан да,
Ақ елім болар мінәжат
Аһ ұрып шығар жаннан да.

Жаутаң жоқ, көзде жалын бар,
Жанары күндей жайнаған.
Жарқырап туған жұлдызды
Жақсы деп айтпас қай надан?.....