"Ғажайып тұз" Жоба
ЖОБА: «Ғажайып тұз»
Жоба түрі:Танымдық ,ақпараттық,,шығармашылық.
Жобаға қатысушылар: Тәрбиеші,ересектер тобының балалары,ата аналар.
Жоба мерзімі; қысқартылған 3-ай
Жобаның мақсаты:
Қоршаған ортаны тануға деген қызығушылықтарын қалыптастыру, білуге құштарлығын арттыру,тәжірибе жасап көру құлшыныстарын дамыту.Есте сактау,танымдық ойлау қабілеттерін дамыту.Сөздік қорларын молайту. Қоршаған ортаны құрметтеуге табиғатты аялауға,табиғат байлықтарына қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу
Жобаның міндеттері;
1. Пайдалы қазбаларды – тұзды, оның қасиеттері мен қасиеттерін, адамның пайдалану сипатын зерттеуге қызығушылық тудыру.
2. Ересектер топ балаларын қарапайым жасалатын эксперимент түрлерімен таныстыру. Балалардың жас ерекшеліктері мен жеке қабілеттеріне сәйкес әртүрлі таным әдістерін дамытуға және жетілдіруге ықпал ету.
3. Балаларды мақсат қоюға, оны жүзеге асыру үшін қажетті құралдарды таңдауға, іс-әрекеттердің реттілігін анықтауға, нәтижені болжауға, әрекеттерді бағалауға және түзетуге, процесс пен нәтижеге қуануға шақыру.
4. Балалардың бірлескен іс-әрекеттер туралы келіссөздер жүргізуге, бір-бірін тыңдауға деген ұмтылысын ынталандыру.
5. Балалардың ойлау және интеллектуалдық қабілеттері мен мүмкіндіктеріне деген сенімділігін қалыптастыруға ықпал ету.
6. Адамзат жинаған әлемді тану тәжірибесімен таныстыру арқылы ой-өрісті кеңейту.
7. Экологиялық мәдениет негіздерін дамыту арқылы жан жаққа деген ұқыпты көзқарасты ояту.Білім беру салаларының интеграциясы: әлеуметтік-коммуникативтік даму, танымдық даму, сөйлеуді дамыту, көркемдік-эстетикалық даму, физикалық дамуды жетілдіру.
Өзектілігі.
Бала табиғаты бойынша зерттеуші. Жаңа тәжірибеге деген шексіз қызығушылық, балалардың сәттілікпен байқауға және тәжірибе жасауға деген үнемі ұмтылысы іздеу іс-әрекетінде көрінеді. Мен балалардың іздеу қызметін ұйымдастырудың ең тиімді әдістерінің бірі – жобалау әдісі деп санаймын. Менің ойымша, жобалау әдісінің басты артықшылығы-мектеп жасына дейінгі балаға дербес немесе ересек адамның кішкене көмегі арқылы мүмкіндік беріледі: балаға қатысты мақсатты қабылдау және игеру; зерттелетін объектінің әртүрлі жақтары туралы нақты идеяларды анықтау орнату.
Мәселе:
Тұзды ештеңемен ауыстыра алмайтын ас,ол туралы біз ештеме білмейміз.
Болжамды нәтиже:
* Балалар тұз, оның қасиеттері, өндіру әдістері, тұз түрлері, оның пайдасы мен зияны туралы түсінік алады, ақпарат алу үшін әртүрлі әдістерді қолдануды үйренеді.
* Мектеп жасына дейінгі балалар қоршаған әлемді зерттеуге қызығушылық танытады.
* Балаларда тәжірибелік - зерттеу дағдылары қалыптасып, оларға танымдық қызығушылық дамуы керек.
* Ата-аналардың балалар эксперименті мәселелерінде құзыреттілігі артады.
Жобаны іске асыру кезеңдері:
Дайындық этап:
- Жобаның мәселесін, мақсатын қалыптастыру.
- Арнайы әдебиеттерді зерттеу.
- Тәжірибелер мен эксперименттер үшін материалдар мен жабдықтарды дайындау.
Негізгі этап:
- Тұз туралы жұмбақтар
- "Тұз бұрын қалай өндірілген" иллюстрацияларды қарау;
- Әңгімелер " тұз туралы не білесіз?»
— "Тұз — дос және жау", "тұзды — тұзды емес" дидактикалық ойындары
- Тәжірибелік-эксперименттік қызмет:
"тұздың таңғажайып қасиеттері".
"тұздан кристалды қалай өсіру керек?»
-Тұз туралы ертегілер,мақал-мәтелдер,жұмбақтар тыңдау.
-Түрлі түсті боялған тұздармен сурет салу.
-Презентация дайындау.
Қорытынды этап:
- "Біздің эксперименттер"фотоальбомы
- "Бұл сиқырлы әлем"тұз суреттерінің көрмесі
- кристалдардың фото көрмесі
Ата-аналармен өзара әрекеттесу:
1.Ата-аналар балаға тұз туралы әңгімелеу.
2.Балалармен бірігіп тұздың қасиеті туралы ақпараттар дайындау
3.Балалармен бірге көрмеге тұзбен жасалған суреттер дайындау
Жоба нәтижелері:
Осылайша, жобаны іске асыру барысында балалардың тұз туралы білімдерін зерттеуге, кеңейтуге және жалпылауға мүмкіндік беретін қолайлы жағдайлар жасалды. Мектеп жасына дейінгі балалар тұздың ерекшеліктері, оның қасиеттері , біздің ағзамызға зияны мен пайдасы туралы көп нәрсе білді. Көптеген қызықты тәжірибелер өз бетінше жүргізілді, тұз кристалдарын өсіру әдістерімен танысты. Балалар ақпаратты іздеуді және жинауды, алынған нәтижелерді талдауды, сұрақтарға жауап беруді, себеп–салдарлық байланыстарды орнатуды үйренді, ересектер мен құрдастарымен өзара көмек, қолдау және тығыз қарым-қатынас дағдылары пайда болды. Қоршаған әлемді тануға деген қызығушылық артты. Мұның бәрі әр баланың жеке басының өзін-өзі дамытуға, ондағы мақсат пен өзін-өзі бағалауға тәрбиелеуге ықпал етті.
Эксперимент құралдары:Лупа,шыны банка,стақандар,қасық,тұз,су,түрлі түсті гуашь,ұн.
Сурет салуға .Альбом сурет салатын,тұз,желім ПВА,боялған тұз.
Жобаның перспективтік жоспары
Өтілетін мерзімі | Тақырыбы: | Мақсаты: |
Қыркүйек айы | 1.«Тұз туралы не білесің?» (әңгімелесу) 2. "Тұз бұрын қалай өндірілген" иллюстрацияларды қарау 3.Көркем әдебиеттер дайындау.(ертегі,әңгіме,мақал-мәтелдер,жұмбақтар тұз туралы) 4. «Таңғажайып тұздың сипаты»(лупамен қарау) | Тұз туралы білімдерін кеңейту.Тұздың қандай пайдасы барын,зияны туралы әңгімелесу.(теңіз тұзы,йодталған тұз,ұсақ,ірі тұздар,ас тұзы) Адамзаттың жасаған тәжірибесімен таныстыру арқылы ой-өрісті кеңейту. Экологиялық мәдени негіздерін дамыту арқылы әлемге деген , жақсы көзқарасты ояту. Көркем әдебиеттер қарастыру арқылы,ой-өрістерін,есте сақтау дағдыларымен көру қабілеттерін дамыту.Сөздік қорларын молайту,тілдерін дамыту. Танымдық-зерттеу қызметі арқылы балалардың танымдық қызығушылықтары мен зияткерлік қабілеттерін дамыту |
Қазан айы | 1. «Тұзды бояу» 2.«Бұл сиқырлы әлем» 3.Тұз неге жылы суда тез ериді? 4. Тұзды суда жұмыртқа неге батпайды? | Танымдық зерттеулер арқылы тұздың түсін бояу арқылы іс-тәжірибе жасауға бейімдеу.Балалардың қызығушылығын арттыру.Тұздың түсі қалай өзгергенін түсінеді. Балаларды тұзбен сурет салу техникасымен таныстыру, сурет композициясын қалыптастыру қабілетін дамыту.(әр түрлі суреттер,гүл,стақан сыртын тұзбен безендіру) Балалармен бірге тұздың еруін бақылау арқылы ойларын дамыту.Екі ыдыста су,жылы,салқын су,ыдыстағы суларға бір қасық тұз салып қай ыдыстағы судың тез еритінін бақылау. Танымдық қызығушылықтарын арттыру.екі ыдыс алып біреуіне бір қасық тұз салып,екінші ыдыста су,екі жұмыртқаны алып ыдыстарға салып бақылау,батады батпайды,қорытындысын таңдайды. |
Қараша айы | 1.Тұзды қамырдан жасалған көкеністер. 2.Түрлі түсті тұздан жасалған қол өнер 3.Тұз өсімдіктердің өсуіне қалай әсер етеді. 4.Ата аналарға арналған кеңестер. | Балалардың шығармашылық ойларын дамыту.Алдын ала жасалған тұзды қамырдан көкеністер жасауды үйрету,жасаған көкеністерін бояумен бояу.Танымдық қабілеттерін жетілдіру. Балалардың шығармашылық қабілеттерін жетілдіру.Ойларын әрі қарай дамыту,түрлі түсті тұздардан қол өнер жасауды үйрету.(шыны құмыра ішін түрлі түсті тұзға толтыру,дайын салынған суретті түрлі түсті тұзбен безендіру) Балалардың тәжірибелер жасауға деген қызығушылықтарын арттыру.Екі ыдыста салынған топырақ біреуіне тұз сеуіп пиязды отырғызып бір ай көлемінде бақылау.Тұз салынбаған ыдыстағы пияз бүршігін жарып шыға бастайды.Тұз салынған ыдыстағы пияз сол қалпы тұрады . |
Жобаның басталған кезіндегі және жоба аяқталғаннан соң нені білдік
Тұз туралы не білеміз?
| Біз не білгіміз келді? | Біз не білдік? |
- Тұз-өткір, тұзды дәмі бар ақ кристалды зат. - Тұз тамақ дайындауда қолданылады
- Тұз суда ериді
- Тұз әртүрлі болуы мүмкін-ірі және ұсақ, түрлі-түсті.
- Тұз теңізде болады.
- Тұз адам денсаулығына зиянды.
| - тұз қайдан шығады?
- Тұз қайдан алынады?
- Теңіз неге тұзды?
- Тұз әлі де зиянды ма, әлде пайдалы ма? - Тұз қайда және қалай қолданылады? - Тұзсыз ас жасауға бола ма, ол не үшін қажет?
| -Тұз Қазақстанда Аралда Қызылорда облысында өндіріледі. - Тұз-медицинада кеңінен қолданылатын пайдалы қазба, өнеркәсіп пен тұрмыста тұз шаруашылықтағы көмекші - Тұз адамның өмірі мен денсаулығы үшін өте маңызды. - Тұз көп мөлшерде өте зиянды, ал аз мөлшерде пайдалы. - Тұз-тамақ және дәмдеуіш, консервант. Тұздың көмегімен денсаулықты емдеуге және қатайтуға болады. Тұз Өсімдіктердің өсуіне және дамуына теріс әсер етеді. Тұз теңіздерде, мұхиттарда, тұзды көлдерде, тұзды батпақтарда, сондай-ақ барлық тірі организмдерде кездеседі
|
Қорытынды :
Зерттеу жұмысы барысында балалар ас тұзының не екенін және оның біздің үстелге қалай келгенін анықтады. Тұздың ерекшеліктері, оның қасиеттері мен сипаттары туралы көп нәрсе білдік. Олар тұзбен көптеген қызықты тәжірибелер өткізді, кристалды өсіру әдісімен танысты. Кішкентай балалардан олар кішкентай зерттеушілерге айналды: олар нәтижелерді талдауды, сұрақтарға жауап беруді, себеп-салдар байланысын орнатуды үйренді. Олардың танымдық қызығушылығы едәуір өсті және ең бастысы, қызықты бірлескен жұмыс балаларды біріктірді, олар бір-біріне төзімді болды. Сондай-ақ, ең қарапайым және таныс нәрселер ерекше болуы мүмкін екеніне көз жеткізіңіз!
Тұзбен тәжірибе картотекасы
№ 1 тәжірибе: "тұз неден тұрады".
Біз бір табақ тұз алдық. Оның сыртқы түрі туралы не айтуға болады? (тұз ұнтақ сияқты). Тұзды қарастырайық үлкейткіш әйнек.(лупа) Не көре аламыз? (тұз ақ кристалдардан тұрады)
Қорытынды: тұз кішкентай кристалдардан тұрады.
№ 2 тәжірибе "тұз қытырлақ"
Балалар табаққа тұз құйып, оны құрғақ қасықпен баса бастады, содан кейін олар қытырлақ дыбыстарды естіді. Олар оларды аязды күні қарда жүрумен салыстырды.
Қорытынды: тұз, қар сияқты, кристалдардан тұрады. Сондықтан тұзға қасықпен басқан кезде оның кристалдары бір-біріне үйкеледі және Біз қытырлақ естиміз.
№ 3 тәжірибе"тұз суда ериді"
Тәжірибе үшін біз мөлдір стакан су алып, суға тұз құйып, байқай бастадық.
Қорытынды: сумен әрекеттескенде тұз ериді
№ 4 тәжірибе"суық және ыстық судағы тұз"
Екі мөлдір стакан алды: біреуі суық сумен, екіншісі ыстық стаканмен. Екі стаканға үш ас қасық тұз құйып, жақсылап араластырыңыз.
Қорытынды: біз мұны көрдік
№ 5 тәжірибе"Қалқымалы картоп және жұмыртқа"
Тәжірибе үшін 2 шикі жұмыртқа (картоп) және екі кружка (стакан) су алды. Біз суды кружкаларға құйдық, бір кружкаға 3 ас қасық тұз құйып, жақсылап араластырдық, ал екіншісінде жоқ. Олар екі кружкаға жұмыртқа (картоп) салды, онда тұзды су болды, жұмыртқа (картоп) пайда болды, ал жоқ жерде ол батып кетті. Екі ерітінді де араластырылған кезде-жұмыртқа (картоп) кружканың ортасында болды.
Қорытынды: тұзды су заттардың бетінде қалуына көмектеседі ("Өлі теңіз" әсері)
Тәжірибе № 6"тұздың адам тамырларына әсері"
Олар 3 банка алып, оларға бірдей мөлшерде су құйды.
Бірінші құмырада жүннен жасалған жіптің бір бөлігі түсірілді.
Екінші банкаға тұз қосып, бірінші банкадағыдай жіпті түсірді.
Үшінші банкада олар қаныққан тұз ерітіндісін жасады және жіпті де түсірді. Жіп адамның ыдысы деп елестетіп көрейік.
Бірнеше күннен кейін олар байқады:
1 банка-жіп өзгеріссіз
2баночка-жіп дымқыл болып, АҚ жабынмен аздап жабылған
3 банка-жіп дымқыл болды
№ 7 тәжірибе "қатпайтын су"
Тәжірибе жүргізу үшін сізге қажет: 2 контейнер, су, тұз, мұздатқыш.
Бір контейнерге тұз қосылды. Екі контейнер де тоңазытқышқа қойылды. 8 сағаттан кейін олар тұщы судың мұзға айналғанын, ал тұзды судың суық болғанын, бірақ қатып қалмағанын анықтады.
Олар суды мұздатқышта қалдырды және оны 2 күннен кейін тексерді. Тұзды су ботқа ұқсай бастады.
Қорытынды: тұз судың қату температурасын төмендетеді.
Тәжірибе № 8 "металл және тұз"
Сізге қажет: тырнақ, стакан, су және тұз.
1. Тұз ерітіндісін дайындаңыз.
2. Тырнақты тұзды ерітіндіге батырыңыз, содан кейін суды сүртпей алыңыз. Су құрғағаннан кейін тырнақта ақ дақтар байқала бастады, олар бір күннен кейін тот іздеріне айналды және ол металды бұзады.
Қорытынды: тұз металда із қалдырады, бұл металл беттерінің коррозиясының басталуы ретінде қызмет ететін тоттың пайда болуына әкеледі.
Тәжірибе № 9"қарағайдың қарлы бұтағы"
Тәжірибе үшін біз қарағай бұтағын алып, бассейнге ыстық су құйып, қарағай бұтағын салып, тұз құйдық.
Келесі күні біз бұтақты жұлып алып, оны батареяға кептірдік.
Тағы 2-3 күннен кейін біз бұтағымыздың аяздан кейінгі сияқты күміске айналғанын көрдік.
№ 10 тәжірибе"кристалды өсіру"
Кристалл-кішкентай, үш өлшемді фигуралардан тұратын қатты жыныс.
Тәжірибе үшін бізге бір стақан тұзды су, қарындашқа байланған жіп қажет болды. Жіпті стаканға салып, бақылай бастады.
5 күннен кейін жіп пен қарындашта тұз кристалдары пайда болды.
Егер сіз бір жіпке қағаз қыстырғышты, ал екіншісіне ағаш чипті байласаңыз не болады?
Қорытынды: Чип байланған жіпте кристалдар көп пайда болды. Бұл беті неғұрлым кедір-бұдыр болса, соғұрлым ол жақсы ұсталады, демек кристалдар тезірек пайда болады
Тұздың Өсімдіктердің өсуіне әсері.
№ 11 тәжірибе"тұз Өсімдіктердің өсуіне қалай әсер етеді"
Тұз Өсімдіктердің өсуіне әсер ете ме, жоқ па, соны анықтау үшін шамдарды әр түрлі топыраққа отырғызыңыз: бір стаканға топырақ, ал екіншісіне топырақ пен тұз қоспасы құйылды. Екі бірдей шамды әртүрлі топыраққа отырғызып, бір ай ішінде өсуді бақылаңыз. Шамдарға күтім жасау бірдей.
Қорытынды: тұз жоқ шыныаяқта келесі күні пияз өскіні пайда болды, ал қара топырақ пен тұз қоспасы бар шыныаяқта бәрі бұрынғыдай болды.
№ 12 тәжірибе "тұзды түрлі-түсті етіп жасауға бола ма"
Балалар, біз тұздың ақ түсті зат екенін анықтадық. Айтыңызшы, тұзды түрлі-түсті етіп жасауға бола ма?
Білейік. Біз тексереміз.
Бұл экспериментті жүргізу үшін бізге қажет: табақ, тұз және гуашь, қасық.
Табаққа шыныаяқтан тұз қосып, аздап гуашь қосып, қасықтың көмегімен араластырыңыз.
Тұзбен не болды?
Тұз түсін өзгертті.
Қорытынды: тұз бояғыштармен әрекеттескенде түсін өзгерте алады.
№ 13 тәжірибе "Түрлі түсті тұздан жасалған қолөнер"
Енді Мен сізге түрлі-түсті тұздан қолөнер жасауды ұсынамын. Ол үшін бізге әр түрлі түсті тұз және құмыра қажет.
Сіздің үстелдеріңізде түрлі-түсті тұзы бар ыдыстар бар. Қағаз шұңқырын алыңыз, оны құмыраның мойнына салыңыз және кезекпен тұз қосыңыз. Банкаларыңыз толтырылғаннан кейін оларды қақпақпен бұраңыз. Сіздің қолөнеріңіз дайын.
Қолданылған әдебиеттер:
1.Детская энциклопедия «Всё обо всём».
2 Интернет ресурс.
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?