Жеке қауіпсіздік сабағы 5 сынып

№ 1 САБАҚ. «ТӨТЕНШЕ ҚЫЗМЕТ НӨМІРЛЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларға төтенше жағдайлар қызметі не үшін арналғанын және олардың жұмыс істеу тәртібімен таныстыру.

Сабақтың міндеті:

•  Оқушыларды жедел қызмет түрлерімен таныстыру, балаларға өрт қауіпсіздігі ережелерін, жол жүру ережелерін сақтаудың маңыздылығын және өз денсаулығын сақтау жайлы түсіндіру.
•  Зейінін, есте сақтауын, ойлауын дамытуға ықпал ету.
•  Оқушыларды өмірлік қиын жағдайда үлкендермен қарым-қатынас жасау қажеттілігіне тәрбиелеу; төтенше жағдайларда баланың мінез-құлқының қауіпсіз үлгісін қалыптастыру.

 Материалдар: осы тақырып бойынша иллюстрациялар, жедел телефондар туралы еске салғыштары бар үлестірмелі материалдар, рольдік ойындарға арналған телефон аппараттарының түрлерінің макеттері. Сабақ барысы

1. Кіріспе (2 минут) Сәлемдесу:

 Педагог оқушылармен амандасып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлайды.

Төтенше жағдайлар қызметінің маңыздылығын талқылаңыз. 2. Негізгі бөлім (6 минут) Ұғымдарды түсіндіру:

Жедел қызмет шақырған кезде диспетчерге не айту керек? Мекенжайды, нысанды, жағдайды көрсету, қажет болған жағдайда фамилияңызды және телефон нөміріңізді көрсету қажет.

 Төтенше жағдайлар қызметінің негізгі түрлерінің иллюстрацияларын көрсетіңіз.

Төтенше жағдай туралы хабарлау неліктен маңызды?

 Оқушыларға жалған қоңырау ойыншық емес екенін, оның салдары өте ауыр болатынын түсіндіру.

Сақтық шараларының қарапайым мысалдарын келтіріңіз.

 Қазақстанда кез келген ұялы байланыс операторының пайдалы жедел қызмет нөмірлері мен қала нөмірлері тегін беріледі:

«Есте сақта!»

3. Қорытынды (2 минут). Ережелерді қайталау

Жедел телефон нөмірлері мен олардың мағыналарын қарастырыңыз.

Жедел жәрдем нөмірлері бар парақшаны таратыңыз. Пайдалы сілтеме:

https://www.youtube.com/watch?v=fyfkEuHSiIc&list=

PLA5eCSY2FeoQLLocS- IEuEG9KjOrJzvPM&index=5

№ 2 САБАҚ. «МЕКТЕПТЕГІ ҚАУІПСІЗ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ»

Сабақтың мақсаты: мектептегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру. Сабақтың міндеті:

•  Күнделікті өмір мектепте балаларды қандай қауіптер күтіп тұрғанын айтыңыз.
•  Қауіпті және қауіпсіз жағдайларды талқылау.
•  Жағдаяттарды жылдам басқаруға және ұтымды шешім қабылдауға үйрету. Материалдар: осы тақырып бойынша иллюстрациялар, тәртіп ережелері жазылған үлестірмелі материалдар, проектор, компьютер. Сабақ барысы
  • Кіріспе (2 минут)

Сәлемдесу.

 Педагог оқушылармен амандасып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын айтады.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

• • Негізгі бөлім (6 минут)

Мектептегі мінез-құлықтың негізгі ережелерін түсіндіру: «Оқушыларға арналған ішкі ережелер» туралы айтып беріңіз.

Неліктен мінез-құлық ережелерін сақтау керек?

• • Жағдайларды талдау.
  • Асханадағы өзін-өзі ұстау.
  • Үзіліс кезіндегі мінез-құлық.
  • Дене шынықтыру сабағында өзін-өзі ұстау. Оқушылар мінез-құлық ережесі жайлы өз ойларын білдіреді. «Есте сақта!»

• • Қорытынды (2 минут) Сабақты қорытындылау.

 Есіңізде болсын, мектепте қауіпсіз мінез-құлық ережелерін сақтау арқылы сіз өзіңізді ғана емес, сонымен қатар құрбыларыңызды да қорғайсыз!

Пайдалы сілтемелер:

https://drive.google.com/drive/folders/1i5ehiRqo_OTDxnMB2_YjzAUwS7gBhBo_

№ 3 САБАҚ. «ҮЙГЕ ҚАУІПСІЗ ОРАЛУ: ҚОЛАЙСЫЗ АУА РАЙЫНДА НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды ауа райы құбылыстарымен таныстыру және найзағай, көктайғақ, бұрқасын кезінде қауіпсіз әрекет ету дағдыларын дамыту, ауа райы және оның негізгі көрсеткіштері туралы білімдерін бекіту.

Сабақтың міндеті:

•  Берілген тұрғылықты жеріне тән ауа райы құбылыстарының терминологиясымен және сипаттамасымен танысу.
•  Найзағай, көктайғақ, бұрқасын кезінде қауіпсіздік ережелерін білу.
•  Табысты әлеуметтік бейімделу үшін қауіпсіз тұлға түрін дамыту.

 Материалдар: осы тақырып бойынша иллюстрациялар, проектор, дербес компьютер.

Сабақ барысы

• Кіріспе (2 минут)

Сәлемдесу.

 Педагог оқушылармен амандасып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлайды.

 Ауа райын болжау, ауа райы оқиғалары және адам қауіпсіздігі терминдерін енгізеді.

• Негізгі бөлім (6 минут) Тақырып бойынша түсініктеме.

Қауіпті ауа райы құбылыстарының сипаттамасы

Бір ауа райы құбылысының суретін сал. Қорытынды (2 минут). Ережелерді қайталау:

 Өтілген тақырыпты қайталау. Пайдалы сілтемелер: https://youtu.be/sKT-1ot7paY?si=qHTSwREIZhVgz900

https://youtu.be/NCnr6WmrZ4o?si=h9Q4BsCE_qoZagCi

№ 4 САБАҚ. «ҚАҚТЫҒЫС ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚАРАПАЙЫМ ҚАДАМДАР»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды қақтығыс кезіндегі қарым-қатынас негіздерімен таныстыру.

Сабақтың міндеті:

•  Өз көзқарасын білдіру қабілетін дамыту.
•  Адамгершілік қасиеттерді дамыту: адамдарға төзімділік, мейірімділік, жанашырлық құндылықты үйрету.
•  Оқушылардың өзара сыйластық, өзін-өзі бағалауды дамыту.

 Материалдар: осы тақырып бойынша иллюстрация, проектор, проекциялық экран, дербес компьютер. Сабақ барысы

1. Кіріспе (2 минут) Жаңа тақырыпты түсіндіру. 2. Негізгі бөлім (6 минут) Ұғымдарды түсіндіру: Мейірімділік Көңілсіздік.

Бір-бірін түсінбеу.

Достық қарым-қатынас.

Көңіл күйдің төмендеуі, көңілсіздік.

Қорытынды (2 минут). Ережелерді қайталау Өткен тақырыпты қайталау.

Достық туралы мақал-мәтелдер дайындау. Пайдалы сілтемелер:

https://youtu.be/RCA_wFW-mSo?si=KDrq73ETmvPJat6H

https://www.youtube.com/watch?v=KTxqDfaQAvc&list=PLA5eCSY2FeoQLLo

cS-IEuEG9KjOrJzvPM&index=16

№ 5 САБАҚ. «ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІЛЕР: НЕГІЗГІ ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ»

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды әлеуметтік желідегі қауіпсіздік ережелерімен таныстыру. Сабақтың міндеті:

•  Мақсаты бойынша ақпараттық қоғамда мінез-құлық дағдыларын қалыптастыру ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
•  Интернеттегі балалардың мінез-құлық нормалары мен ережелерін әзірлеу.
•  Оқушылардың ой-өрісін кеңейту.

 Көрнекіліктер: әлеуметтік желі түрлері көрсетілген иллюстрациялар, қауіпсіздік ережелері жазылған жадынама.

Сабақ барысы

1. Кіріспе (2 минут) Негізгі бөлім (6 минут)

Ұғымдарды түсіндіру

Әлеуметтік желі дегеніміз не?

 Facebook, YouTube, WhatsApp, Instagram, Tik-Tok, Telegram, Pinterest, Twitter және т.б.

Әлеуметтік желідегі иллюстрацияларды көрсетіңіз. Әлеуметтік желілердің пайдасы мен зияны?

Әлеуметтік желілерді пайдаланудың негізгі ережелері:

• ереже. Мінез-құлық ережесі.

 Бейтаныс сайттарға өтпеу керектігін түсіндіріңіз. Әлеуметтік желілердегі дұрыс және бұрыс мінез-құлық иллюстрацияларын көрсету.

• ереже. Жазбалардағы лайк санын тексермеңіз.

 Оқушыларды керек емес, таныс емес адамдардың парақшаларына кірмеуге және оларға лайк баспауға үйретіңіз.

• ереже. Әлеуметтік желілерде өткізу уақытына шектеу қойыңыз. Компьютерде ұзақ отыру денсаулыққа зиян.
• ереже. Бейтаныс адамдарды қоспаңыз.

Қауіпсіз болып көрінбесе де, жеке деректерді интернетте жарияламау керектігін түсіндіріңіз.

Қорытынды (2 минут). Ережелерді қайталау Осы тақырыпты талқылау ұнады ма?

Бұл туралы ата-анаңызға айтасыз ба?

 «Ғаламтордағы қауіпсіз мінез-құлық» туралы кеңесі бар парақшаны тарату. Пайдалы сілтемелер:

https://www.youtube.com/watch?v=u3PvSbPiNvo&list=PLA5eCSY2FeoQLLoc

S-IEuEG9KjOrJzvPM&index=8 https://youtu.be/u3PvSbPiNvo?si=05cNMvRk0llXl68w

№ 6 САБАҚ. «ҚАУІПТІ ЧЕЛЛЕНЖДЕР»

Сабақтың мақсаты: оқушыларды қауіпті хоббимен таныстыру.

Сабақтың міндеті:

•  Жасөспірімдердің өмірі мен денсаулығына қауіпті хоббидің салдарын көрсету.
•  Дұрыс нұсқауларды қалыптастырыңыз.
•  Ой-өрісін, логикасын дамыту, алған ақпараты бойынша қорытынды жасау, қоғамда өзін-өзі ұстау мәдениетін қалыптастыру.

Сабақ барысы

Кіріспе (2 минут)

Педагог оқушылармен амандасып, сабақтың тақырыбын, мақсатын айтады . Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Негізгі бөлім (6 минут)

 Оқушыларға қауіпті челлендждер не әкелетінін түсіндіріңіз. Қауіпті челлендждер: балаға құрбан болмауға қалай көмектесуге болады. Үнемі ата-аналар балаларына интернетте құрдастары ұсынатын әртүрлі қауіпті сынақтар туралы алмасады: аяқ тіректерін ауыстыру, биіктіктен секіру немесе біреуді тұншықтыру, үйден қашу. Мұндай жағдайларда балаларды дұрыс жауап беруге үйрету маңызды. Жасөспірімдер барлық уақытта ерекшеленіп, назар аударғысы келді, өз күштерін сынап көреді. Алайда бүгінде бұл үшін қауіпті әдістер қолданылады. Өйткені, әсер бірнеше құрдастарына емес, үлкен, кейде миллиондаған аудиторияға, лайк пен жазылымдарға ие болу керек. Белгілі бір челлендждердің қауіптілігі туралы ескерту маңызды. Жасөспіріммен сөйлесуді сіз бұрын естіген челлендждер туралы және осындай сынақтардың қайғылы салдары туралы айтудан бастауға болады.

 Оқушылармен «Осындай ойындардың қауіп-қатерінен қалай қорғануға болады?» пікірталас.

Қорытынды (2 минут).

Сабақты қорытындылау.

«Мен қауіпті ойындарға қарсымын» тақырыбында суретін сал. Пайдалы сілтемелер:

https://orken-instituty.kz/ru/telefony-goryachih-linij

https://orken-instituty.kz/ru/dashboard/cpsp-material/poleznye-materialy-cpsp https://www.youtube.com/watch?v=Wvt8Zxf48is

https://www.youtube.com/watch?v=u3PvSbPiNvo&list=PLA5eCSY2FeoQLLoc S-IEuEG9KjOrJzvPM&index=8

№ 7 САБАҚ. «КӨШЕДЕГІ ҚАУІПТІ НЫСАНДАРДАН ҚАЛАЙ АУЛАҚ БОЛУҒА БОЛАДЫ?

 Сабақтың мақсаты: оқушыларды көшеде қауіпсіздікті сақтау ережелерімен таныстыру. Сабақтың міндеті:

•  Оқушылардың қауіпті заттармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.
•  Өз өміріне деген қамқорлықпен қарауды тәрбиелеу.
•  Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, шығармашылық қабілеттерін дамыту. Құралдар: «Электр қауіпсіздігі ережелері» иллюстрациялары, проектор, компьютер.

Сабақ барысы Кіріспе (2 минуты) Таныстыру:

 Педагог оқушылармен амандасып, сабақтың атын, мақсатын айтады. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Негізгі бөлім (6 минут) Ұғымдарды түсіндіру:

Электр панелі дегеніміз не?

• Оқушыларға трансформаторлық қосалқы станцияларға кіруге тыйым салынғанын түсіндіру.
• Тақырып бойынша иллюстрацияларды қарау. Көшедегі қауіпсіздік шаралары. Электрлік қауіпсіздік шараларын қарастырыңыз.

«Электр қауіпсіздігі ережелері» жадынамасын оқыңыз. Төтенше жағдайда қызмет көрсету туралы ескерту – 112.

«Есте сақта!»

Электр қауіпсіздігі туралы ескерту белгілері мен плакаттар

 Электр қондырғыларына кездейсоқ енудің алдын алу және сол арқылы адамдарды электр тогының соғуын болдырмау үшін арнайы ескерту белгілері мен плакаттар бар. Олар электр қондырғыларын қоршайтын қоршаулар мен қоршауларда кез келген кернеудегі электр беру әуе желілерінің тіректеріне, электр жабдықтары орналасқан әртүрлі электр қалқандарының есіктеріне ілінеді немесе салынады. Оларды елемеу, әсіресе оларды алып тастау және жұлып алу мүмкін емес!

Көшедегі қауіпсіздік техникасы.

Қауіпсіздік техникасын электр қуатымен қайталаңыз.

«Электр қауіпсіздігі ережелері» жадынамасын бөлшектеңіз.

Төтенше жағдайларда қызмет туралы еске салу – 101, 102, 103, 112.

3.Қорытынды

Сабақты қорытындылау.

 Балалар қарап шығу үшін үйге апара алатын жедел жәрдем нөмірлерін тарату. Пайдалы сілтемелер:

https://www.youtube.com/watch?v=r44vj0cTO9c

https://www.youtube.com/watch?v=CIucCpDxhZA&list=PLA5eCSY2FeoQLLo

cS-IEuEG9KjOrJzvPM

№ 8 САБАҚ. «ҚАУІПСІЗ АШЫҚ ОЙЫН АЛАҢЫНЫҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ»

Сабақтың мақсаты: оқушыларды көшеде қауіпсіз ережелерімен таныстыру. Сабақтың міндеті:

Өз өміріне деген қамқорлықпен қарауды тәрбиелеу.

Сабақ барысы

• Кіріспе (2 минут) Сәлемдесу:

 Педагог оқушылармен амандасып, сабақ тақырыбын, мақсатын айтады. Жаңа тақырыпты түсіндіреді.

• Негізгі бөлім (6 минут)

Көшедегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру

•  Қайда бара жатқаныңызды, кіммен және қашан қайтатыныңызды атаанаңызға үнемі ескертіп отырыңыз. Бұл өте маңызды, қауіп төнген жағдайда сізге көмектесе алады!
•  Қараңғыда көшеде жалғыз жүрмеңіз. Бұл жағдай туындаса, тек жарықтандырылған жерлерге барыңыз. Егер сіздің жолыңыз қараңғы және тар аллеялардан өтсе, ата-анаңызға қоңырау шалыңыз және олардан сізбен кездесуін сұраңыз.
•  Телефоннан қатты музыка тыңдау арқылы өзіне назар аудармау, т.б.
•  Пәтер кілттерін мойынға іліп қоюға болмайды және оны шалбардың белдігіне ілуге болмайды.
•  Ешқашан, ешбір жағдайда, қоғамдық орында ұрыспаңыз.
•  Көшеде адамдар сізге келіп, көшені қалай табуға болатынын сұраса, сіз оған қалай жетуге болатынын түсіндіре аласыз, бірақ ешбір жағдайда оларды шығарып салмаңыз.
• Қорытынды (2 минут)

Сабақты қорытындылау

Балаларға жедел жәрдем нөмірлерін тарату.

• Ережелерді қайталау:

Осы тақырыпты талқылау ұнады ма?

Бұл туралы ата-анаңызға айтасыз ба?

 «Көшеде қауіпсіз ережесі» бойынша кеңестері бар парақшаны тарату. Пайдалы сілтемелер:

https://orken-instituty.kz/ru/telefony-goryachih-linij

https://orken-instituty.kz/ru/dashboard/cpsp-material/poleznye-materialy-cpsp https://youtu.be/8rz3wsHhc0Y?si=gM_6ok5B2tqAdkJw

№ 9 САБАҚ. «ДЕНСАУЛЫҚТЫ САҚТАЙТЫН ӘДЕТТЕР»

 Сабақтың мақсаты: салауатты өмір салтының пайдасы туралы және денсаулықты күтуді үйрету. Сабақтың міндеті:

• дұрыс тамақтану принциптерін дамыту;
• қандай тағамдық қоспалардың зиянды екенін анықтау; 3) балаларды топпен жұмыс істеуге үйрету.

Құрал-жабдықтар: презентация, парақтар, қаламдар, проектор, компьютер.

Сабақ барысы

Кіріспе (2 минуты)

Негізгі бөлім (6 минут) Зерттеу жұмысын өткізу.

 Сынып топтарға бөлінеді. Зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Әр топта денсаулыққа зиян келтіретін өнімдер жайлы зерттеу жұмысын жүргізген оқушылар өздерінің зерттеу жұмыстарымен бөліседі.

•  топ: Бір қорап сүтті зерттедік. Құрамында тағамдық қоспалар жоқ және жарамдылық мерзімі өткен жоқ. Бұл пайдалы өнім.
•  топ: Шаян еті. Біз одан зиянды E120, E160c бояғыштарын, E621, E631 хош иістендіргіштерін таптық. Олар теріге зиянды және ішектің бұзылуын тудырады. Бұл қауіпті өнім.
•  топ: «Кириешки» крекер. Дәмді күшейткіштер E627, E631 анықталды. Олар ішектің бұзылуын тудырады. Қауіпті өнім, бірақ көптеген оқушылар оларды жиі пайдаланады. Бұл туралы ойлануға тұрарлық.
•  топ: Газдалған сусын «Эстрагон». Бұл ең қауіпті өнім. Оның құрамында қатерлі ісік тудыратын антиоксидант E330, тәттілендіргіштер E954 - қатерлі ісік, E952 - тыйым салынған, E102 бояуы қауіпті. Бұл өнімді жеуге БОЛМАЙДЫ!

Денсаулықтың мықты болуы үшін дұрыс тамақтану аса маңызды!!! Қорытынды (2 минут)

Сабақты қорытындылау

 Денсаулыққа не зиян екенін есте сақтау керек және денсаулықты сақтау ережелерін қайталау керек.

Пайдалы сілтемелер: https://youtu.be/sXN8vhXzEz8?si=Vc_teoFhifClwsCc https://www.youtube.com/watch?v=jWklhxwlxmA

№ 10 САБАҚ. «БЕЙТАНЫС АДАМНЫҢ ШАҚЫРУЫНАН ҚАЛАЙ

СЕНІМДІ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗ БАС ТАРТУҒА БОЛАДЫ?»

 Сабақтың мақсаты: балаларды бейтаныс адамдар әртүрлі амалдар арқылы алдауға немесе қауіпсіз мінез-құлық негіздеріне үйрету.

Сабақтың міндеті:

•  Балаларды бейтаныс адамдармен қарым-қатынас ережелерімен таныстыру.
•  Балаларды бейтаныс адамдарға сенбеуге үйрету.
•  Көшеде бейтаныс адамдармен қарым-қатынас жасауда әртүрлі айлатәсілдерді қолдана білу дағдыларын дамыту.

Материалдар мен ресурстар:

Сабақ тақырыбы бойынша мысалдарды көрсету үшін суреттер мен бейнелер.

Сабақ барысы

Кіріспе (2 минут)

Негізгі бөлім (6 минут)

 Педагог: сіздердің сеніміңізге кіру үшін бейтаныс адамдар әртүрлі айлаамалдарды қолдана алатынын есте ұстаңыздар. Әрқашан сақ болыңыздар және бейтаныс адамдармен жүрмеңіздер. «Бейтаныс» ашық ойыны (3 минут) Ойын ережесін түсіндір.

•  Бір бала «бейтаныс» ролінде, қалғандары «балалар» ролінде ойнайды.
•  «Бейтаныс» әр «балаға» жақындап, трюктердің бірін қолдана отырып, бірдеңе ұсынады (мысалы, «Кәмпит керек пе?», «Менің күшігімді табуға көмектес»).
•  «Балалар» дұрыс жауап беруі керек. «Жоқ» деп айтып, «қауіпсіз жерге» барыңыз (жерге таспамен немесе бормен белгіленген).
•  Ойын бірнеше рет қайталанады, сонда барлық балалар әртүрлі рольдерді ойнауға үлгереді.

2. Қорытынды (2 минутқа дейін)

- Сабақты қорытындылау. Бейтаныс адаммен өзіңді қалай ұстау керек?

 Есіңізде болсын, бейтаныс адам сізді алдамақ болса, ересектерге міндетті түрде хабарлау керек!

Пайдалы сілтемелер: https://www.youtube.com/watch?v=JkUvKopOdlI https://youtu.be/JkUvKopOdlI?si=HfpLqdP0EEGGPuI1