Биология | Семьяда және мектеп жасына дейінгі мекемеде дене шынықтыру жұмысын ұйымдастыру

Семьяда және мектеп жасына дейінгі мекемеде дене шынықтыру жұмысын ұйымдастыру.



Дене шынықтыру жұмысы бала туысымен басталып бала өмірінің барлық кезеңдерінде өткізілуі керек. 1 жасқа дейінгі балаларға дене шынықтыру жұмыстары үйде учаскелік дәрігер мен медсестраның қадағалауымен өткізіледі.



Дене шынықтыру жүрек пен тамырларының жұмысын жақсартады, тканьдерге оттегі мен қоректік заттарды толық жеткізуге, зат алмасуын жақсартуға, организмнің төменділігін күшейтуге себепкер болады. Денелері жақсы шыныққан балалар аз аурады, психикалық дамуы алғыр болады.



Дене шынықтыру әрекеттерін өткізу үшін келесі арнайы шарттар болуы керек:



1. Дене шынықтыру әрекеттері жақсы желдетілген бөлмеде, таза ауада ыңғайлы жеңіл киім кигізіп өткізіледі.



2. Бұл әрекеттер күнделікті өткізілуі керек.



Дене шынықтыру тәрбиесіне мыналар жатады:



А) массаж (сылау)



Б) гимнастика



В) қимыл ойындары



Г) спорт секцияларына қатысу



Д) Таңертеңгілік гимнастика



Массаж 1-1,5 айдан бастап жасалады, алдын ала бөлме желдетіліп, температурасы 22о-тан төмен болмауы керек. Столдың үстіне жұқа көрпеше клиенка, оның үстіне жөргек төселеді, массаж жасайтын кісі қолын жылы сумен жуып, сақина білекзіктерін алып қояды, тырнағы қысқа, қолы жұмсақ болуы керек. Кішкене баларға массаждың 3 элементі пайдаланылады: сипау (поглаживание), уқалау (разменание), сылау (растерание) . Массаж жасап тұрғанда баламен мейірімді әңгімелесіп, сөйлесіп, мақтап тұрған жөн. Егер бала массаж кезінде мазасызданып кетсе, массажды тоқтатып, баланы жұбатып алу керек. Организмді шынықтыру үшін табиғаттың факторлары пайдаланады. Олар: күн сәулесі, ауа, су.



Организмді шынықтырған кезде келесі шарттарды ұстаған дұрыс.



1. Даралық, жеке бастылық (индивидуальность)



2. Біртіндеушілік (постепенность)



3. Жүйелілік (систематичность)



Балаларды күн сәулесімен шынықтыруды сақтықпен өткізу керек 1 жасқа дейін шашыраған және шағылысқан күн сәулесі пайдаланыда. 1 жастан кейін балаларды күн сәулесіне басына киім кигізіп шығарады. Процедураны 1-2 минуттан бастап 10 минутқа жеткізеді.



Ауамен шынықтыру – 2-3 апталық кезінен бастап баланы 22о температурадағы бөлмеде әуелі 1-2 минутқа, сонан кейін бөлмедегі температураны 16-17о-қа түсіріп 15 минутқа дейін шешіндіріп ұстайды. Бұл ауа ванналары кезінде балаға массаж жасалады. Сумен шынықтыру 6-айдан кейін сүртуден басталады. Сулап алынған жұмсақ матадан тігілген қолғапты қолға киіп баланың денесін мына кезекпен сүртеді. Қолын саусатарынан бастап иыққа қарай, аяғын табанынан бастап санына қарай, кеудесін ішін, арқасын. Судың температурасы 33-35о-тан 28-30о-қа түсіріледі. 1,5-2 жастан бастап баланың аяғына қарама-қарсы температуралы су құюға болады. 18о және 36о, су құйғаннан кейін баланың аяғы сүлгімен , қызарғанша сүртіледі.



Бұл айтылған әрекеттер баланың денінің сау болып, қорғанышты күштердің мықты болып, психикалық дамуының алғыр болуына себепкер болатынын тағы қайталап айтқан жөн.