Тамақтану рационы. Aзық-түлік өнімдердегі органикалық заттар. Жаратылыстану, 6 сынып, қосымша материал.

Қосымша 1

Заттаңбалар

Қосымша 2

Тағам құрамы

Қосымша 3

Тағам құрамын зерттеу

а) 20cм³ суды жуан түтікке құйып, судың температурасын өлшеңіз. Белгілі мөлшердегі тағам массасын газ жаңғыштың (горелки) үстіне ұстап, жанып жатқан өнімді жанып біткенше сынауық астында ұстаңыз. Содан соң судың соңғы температурасын және қалдық заттың массасын өлшеңіз.

b) Белгілі мөлшердегі тағам массасын шыны ыдысқа салып қыздырып, су тамшыларының пайда болғанын көрсетіңіз.

Қосымша 4

Мәтін «Негізгі тамақтану рационы»

 Мұғалім оқушыларды негізгі тамақтану рационымен таныстырады. Негізгі тамақтану рационы - ағзанының тіршілігін сақтау үшін қажетті қөректік заттардың жиынтығы.

 Балалар мен жасөспірімдердің дұрыс тамақтануы олардың денсаулығын нығайтып, дене және ой қабілетінің дамуына мүмкіндік береді, еңбек ету мен сабақ үлгеру қабілетін арттырады. Балалардың тамақтануының үлкендерге қарағанда, едәуір айырмашылығы болады. Дұрыс тамақтану өсіп келе жатқан жас ағзаға тек өмірлік үдерістерді қолдау үшін ғана емес, сонымен бірге бүкіл ағзаның өсуі, дамуы, қалыптасуы үшін қажет.

 Дұрыс тамақтану міндетті түрде үйлестірілген болуы керек және құрамында барлық қажетті қоректік заттар болуы тиіс. Тамақтану рационын құрастыру барысында дұрыс тамақтанудың негізгі қағидаты жынысы, жасы және кәсібіне байланысты бейімделуі қажет. Осы сипаттамаларға сәйкес келетін тамақ рационы ағзаның дұрыс дамуының, өсуінің және қызмет етуінің кепілі болып табылады.

Қосымша 5 Сапалық реакциялар

Мәтін «Сапалық реакциялар»

1. Егер азық-түліктің құрамында глюкоза болса, онда Бенедикт ерітіндісін қосқанда көк түске, 80⁰ С- қа қыздырғанда қызғылт сары түске боялады.

2. Егер азық-түліктің құрамында крахмал болса, онда йод тамызғанда қара көк түске боялады.

3. Егер азық-түліктің құрамында май болатын болса, онда этил спиртімен араластырғанда ерітінді бұлыңғырланады.

4. Егерде нәруыз бар болса, ерітінді биурет реакциясының нәтижесінде қанық көк немесе сия күлгін түске боялады.

Қосымша 6

Крахмалды анықтау

Глюкозы(қант) анықтау

Нәруызды анықтау

Майды анықтау

Қосымша 7

Әр түрлі кәсіп иелерінің шығындайтын энергия мөлшері

Қосымша 8

Кері байланыс «Плюс. Минус. Қызықты»