Өлі табиғаттағы үдерістер. Жаратылыстану, 5 сынып, сабақ жоспары.

Мектеп: ХББ НЗМ Атырау

Мұғалімнің аты-жөні: Есенгалиева Г.С.

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

5.3А Өлі табиғаттағы үдерістер

• Өлі табиғатта болатын үдерістерді атау (табиғатта заттардың айналымы, тау түзілу, үгілу, климаттық үдерістер)
• Өлі табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарларын түсіндіру

• 5.4.1.1 Өлі табиғатта болатын үдерістерді атайды (табиғатта заттардың айналымы, тау түзілу, үгілу, климаттық үдерістер)
• 5.4.1.2 Өлі табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарларын түсіндіреді

• Өлі табиғатта болатын үдерістерді атайды;
• Табиғаттағы заттардың айналымын түсінеді;
• Тау түзілу, үгілу процесстерін анықтайды;
• Климаттық үдерістерді сипаттайды;
• Табиғаттағы үдерістердің байланысын қорытындылайды;
• Өлі табиғаттағы үдерістердің себеп-салдарларын түсіндіреді

Пәндік лексика және терминология: «Өлі табиғат», « үдерістер», «табиғатта заттардың айналымы», «тау түзілу», «үгілу», «климаттық үдерістер», «себеп-салдарлар»

Оқытудың тілдік мақсаты: Өлі табиғатта болатын заттардың айналымы мен тау түзілу, үгілу, климаттық үдерістерді атайды. Өлі табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарларын (айтылым, тыңдалым және жазылым дағдылары) түсіндіреді

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы: Өлі табиғатта болатын үдерістерге жатады.....

Тау түзілу үдерісі .......

Үгілу үдерісі.....

Климаттық үдерістерге ...жатады.

Өлі табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарлары:....

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау; табиғаттағы үдерістерді жан-жақты оқып, білу арқылы оны қорғауды үйрену

Қысқа мәтіндермен жұмыс. Графиктер құру арқылы физикалық, математикалық білімдерін пайдаланады.

Интерактивті тақта, презентация

Бұл бөлім бастауыш мектепте енгізілген: Жердің табиғаты мен табиғаттағы тірі және өлі үдерістер туралы білімдердің жалғасы болып табылады. Оқушылардың «табиғат үдерістері», «таудың түзілуі», «ауа райы» туралы түсініктері қалыптасқан. Оқушылар кейбір табиғат үдерістеріне сипаттама бере алады.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер

• Ұйымдастыру. Сәлемдесу.

«Қол шапалақтап» сабаққа жұмылдыру;

• Суреттерді қарау арқылы сабақтың тақырыбын анықтау;

• Сабақ мақсатымен және жетістік критерийлерімен танысу.

(С) «Ой қозғау» әдісі

Оқушылар табиғатта болатын үдерістер туралы білімдерін ортаға салады. Ол үшін «Түрткі сұрақтар» қойылады:

• Табиғатта қандай өзгерістер болады?
• Қандай табиғат құбылыстарын білесіздер?
• Жер сілкінісі, су тасқыны туралы білесің бе?
• Олардың табиғатқа зардабы қандай?
• Таулар қалай пайда болады?

(Т) Оқушылар табиғатта заттардың айналымы туралы бейнеақпаратпен танысып, олардың бір-бірімен байланысын ашады:

1) топ -тау түзілу,

2) топ -тау үгілу,

3) топ - климаттық үдерістер.

(Т) Оқушылар табиғатта заттардың айналымы туралы бейнеақпаратпен танысып, олардың бір-бірімен байланысын ашады:

1) топ -тау түзілу,

2) топ -тау үгілу,

3) топ - климаттық үдерістер.

Тапсырма 1:

3 топ жоғарыда аталған үдерістердің қандай табиғат заңдылықтарымен байланысты екенін айтып, не болмаса графиктік әдіспен сызып көрсетуі қажет. Мысалы:

(Ж) Тапсырманы аяқтаған соң, оқушылар табиғаттағы үдерістердің өзара байланысы туралы ой қорытындылайды.

(М) Мұғалім оқушыларға түрлі табиғат үдерістерін бейнелейтін суреттер таратып береді .

Оқушылар табиғат көріністері жайлы әңгімелейді

(М) Презентация арқылы түсіндіру

Өлі табиғат – табиғаттың жансыз бөлігі, мысалы, жер қыртысын құрайтын ауа, су және тау жыныстары. Өлі табиғат өзгеріссіз тұрғандай көрінеді. Алайда, зер салып қарасаңыз, онда үнемі өзгерістер болып тұратынын байқай аласыз. Мәселен, су мен ауа қозғалады, қыста су мұзға айналады, тастар түйіршіктеліп үгітіліп жатады.

Видео және суреттер бойынша оқушылардың табиғат үдерістерінің себептері мен салдарын дұрыс түсінетіндігін анықтау.

Тапсырма 2:

(Жж) 1) Оқушылар табиғаттағы болып жатқан үдерістердің себеп-салдарларын түрлі суреттер арқылы анықтайды:

1.Жердің орбитасы

2. Күн мен түн/жыл маусымдары

3. Климаттық құбылыстар(жауын-шашын, дауыл мен құмды желдер, қар, мұз)

4. Жер бедерлерінің суреттері(таулар, каньондар, жанартаулар,жазықтықтар, шөлдер)

Тапсырма 3:

Ж Кесте толтыру:

Тапсырманы орындау критерийлері:

• Табиғат үдерісінің пайда болуының негізгі себебі
• Ол үдерістің қоршаған орта мен адам өміріне әсері
• Жұптық жұмысты орындаудағы әр оқушының тапсырманы орындау үлесі.

(М) Оқушылардың кесте толтыруын бақылап кері байланыс жасайды

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

- Бүгін нені түсіндің?

-Сен үшін тақырып қаншалықты маңызды?

-Сабақта неден қиналдың?

Саралау–оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Қабілеті жоғары оқушылар:

• Топта ұйымдастыру жұмыстарын алады;
• Сабақ бойындағы «Түрткі сұрақтар» оқушылардың ойын қозғауға, дамытуға арналады.

Қабілеті орта оқушылар:

• Мұғалімнің түсіндірмесі кезінде «Түртіп алу» әдісі осы деңгейдегі оқушыларға қолдау береді;
• Сабақ барысындағы деңгейлік сұрақтар тізбегі;

Қабілеті төмен оқушылар:

• Деңгейлік сұрақтар;
• Мұғалімнің қолдауы;

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары / оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрысжүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.