Қатты, сұйық және газтектес заттардың құрылысы. Жаратылыстану, 5 сынып, дидактикалық материал.


Бөлшектер теориясы – Кіріспе

Материяның кинетикалық теориясы (қарапайым бөлшектер теориясы) барлық материя көптеген өте ұсақ бөлшектерден құралады дейді, олар үнемі қозғалады немесе үнемі қозғалу жағдайында болады. Бөлшектер қозғалатын дәрежесі оларда бар энергиямен және олардың басқа бөлшектермен байланысымен анықталады. Бөлшектер атомдар, молекулалар немесе иондар болады. «Бөлшек» жалпы терминін қолдану бөлшектердің дәл сипаты көрсетілмеуі тиіс дегенді білдіреді.

Бөлшектер теориясы модельдегі заттардың қасиеттері мен қозғалысын түсіндіруге мүмкіндік береді, ол бізге осы заттардың ішінде өте кішкене масштабтарда болып жатқанды визуалдауға мүмкіндік береді. Модельді қолдану өте пайдалы, өйткені ол көптеген құбылыстарды түсіндіреді, бірақ барлық модельдер сияқты оның шектеулері бар.

Қатты заттар, сұйықтықтар және газдар

қатты заттардағы бөлшектер

сұйық заттардағы бөлшектер

газдардағы бөлшектер

  • Бөлшектердің өзара күшті әрекеттесуі және бір-біріне өте жақын оралған – олар бір-біріне қатты тартылады
  • Олар белгіленген позицияларда болады, бірақ олар вибрацияланбайды
  • бір-біріне тығыз орналасқан.

• барлық бағыттарда қозғалу мүмкіндігі, бірақ қозғалысы бөлшектер арасында шектелген

  • ара қашықтығы бөлшектер өлшемдерінен үлкенірек. Орналасуы мүлдем бей-берекет.
  • Барлық бағыттарда еркін қозғалады және бір-бірімен және контейнердің қабырғаларымен соқтығысады және алысқа лақтырылады.

1-сурет Қатты заттардағы, сұйықтықтардағы және газдардағы бөлшектері

Модель:

1. материяның қасиетін

2. балқу, қайнау және булану сияқты физикалық өзгерістер кезінде не болатындығын түсіндіру үшін қолданылуы мүмкін

Қатты заттар

Сұйықтықтар

Газдар

  • нақты пішіні бар
  • осы пішінді ұстап тұрады
  • бірге тығыз оралған бөлшектерден сығу қиын
  • тығыз оралған бөлшектер көп болғандықтан, көбінесе тығыз
  • нақты пішіні жоқ
  • ағатын және контейнердің түбін толтыруы мүмкін. Егер температура өзгермесе, олар сол көлемді сақтап тұрады
  • аз көлемде көптеген бөлшектердің болуынан сығу қиын
  • аз көлемде көптеген бөлшектердің болуынан көбінесе тығыз
  • нақты пішіні жоқ
  • кез келген контейнерді толтырады
  • бөлшектер арасында кеңістік болғандықтан, жеңіл сығылады
  • үлкен кеңістікте көптеген бөлшектердің болмауынан тығыздығы төмен

Сіз неге әртүрлі материалдардың бірдей көлемінің массасы әртүрлі болады деп ойлайсыз.

Мысалы, 1cm3 алтын 19,3 г болады, бірақ 1cm3 алюминий 2,7г тартады.



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу