Табиғи және жасанды жолмен алынған заттар. Жаратылыстану, 5 сынып, қосымша материал.

Қосымша 1. Табиғи және жасанды заттар

 Бізді қоршағанның барлығы заттардан тұрады. Сансыз заттар бар. Олардың біреулері табиғатта кездеседі (алтын, тұз, су, мыс, темір, саз, сүрек, ауа).

 Уақыт өте келе табиғатта ешқашан кездеспеген заттарды жасанды жолмен алуға болатындығы белгілі болды. Алдымен мұндай мысалдар өте аз болды, тек ғылыми білімді жинақтау жаңа заттарды алу бойынша мақсатты ізденістер жүргізуге мүмкіндік берді.

 Химиялық білімнің нағыз «жарылысы» XIX ғасырда болды, осы кезде адамдар табиғатта ешқашан кездеспеген және кездесуі мүмкін емес бояғыштарды, хош иісті, дәрілік және басқа да заттарды жасанды жолмен алуды үйренді. 2013 жылы адамға белгілі заттардың саны 70 миллионға дейін жетті!

 Кәдімгі пакет, кей кезде оны қателесіп «целлофан» дейді. Ол химиялық зауытта су өткізбейтін тамаша бір полиэтилен деп аталатын заттан жасалады, ол зат табиғатта өздігінен кездеспейді және адамның қатысуынсыз өздігінен ешбір жағдайда жасалынбайды. Жыл сайын әлемде ондаған миллион тонна полиэтилен өндіріледі, сондықтан ол арзан болып келеді.

 Табиғи заттар тірі ағзаларда немесе Жерден түзіледі. Мысалы, оларды жер қыртысынан, атмосферада немесе мұхиттардан табуға болады. Жасанды заттарды химиктер химиялық реакцияларды қолданып дайындайды.

 Сіздер табиғи мен жасанды заттардың арасындағы кез келген айырмашылықтарды талқылау керексіздер.