Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам институттарының дамуы. Құқық негіздері, 11 сынып, дидактикалық материал.

Сабақтың тақырыбы: Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам институттарының дамуы

Сабақтың мақсаты: Қазақстан қоғамын жіктеу арқылы әлеуметтік қатынастарды ашып, әлеуметтік институттардың рөлін бағалау.

Бағалау критерийлері: Қоғамдық қатынастарды біледі және әлеуметтік иниституттардың қызметін бағалай алады

• Тапсырма:
• Мәтінді оқып шығып, төмендегі иниститутардың біреуін таңдап, сұраққа жауап жаз

Әлеуметтік институт –қоғамда белгілі бір функцияларды, соның ішінде– әлеуметтік қажеттіліктерді қанағаттандыруды іске асыратын адамдардың бірлескен қызметін ұйымдастырудың тұрақты нысаны. Олар қоғамның аса маңызды өмірлік қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған. Жалпы саны төртеу, төртеуі де негізгі әлеуметтік институттар болып табылады:

• отбасы және неке институты – адамдардың көбею қажеттілігі,
• экономикалық институттар –тіршілік ету құралдарын табу қажеттіліктері,
• саяси институттар – қауіпсіздік және әлеуметтік тәртіп қажеттілігі,
• рухани институттар – рухани мәселелерді шешу қажеттілігі, жаңа білімдерді әзірлеу және беру, өсіп келе жатқан ұрпақты әлеуметтендіру.

Берілген институттың сен үшін қандай маңыздылығы бар?

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Тапсырма:
• Төменде берілген мәтінді оқып шығып сұрақтар құрастыр

Қазақстандағы орта таптың қалыптасуы: проблемалар және көріністер.

 Қазіргі Қазақстан қоғамын құрайтын барлық тұрғындары өзге  елдердегідей, үш тапқа – жоғары тап, орта тап, төменгі  тап деп бөлінеді. Қазіргі елдердін басым көпшілігінде жоғары тап өкілдерінің  бүкіл тұрғындар арасындағы үлесі көп емес, 2 — 3  мөлшерінде болып отырады. Оларға аса ірі меншік иелері, табысы мол мемлекеттік шенеуніктер кіреді. Олардың басым көпшілігі байлықты ата-бабаларынан мұра ретінде қабылдап алғандар болып табылады.

  Орта тап өкілдері  қоғамдағы орны мен қызметінің алуан түрлілігіне орай қанағаттанарлық материалдық  деңгейде өмір сүреді. Төменгі тап деп табыстары тұтыну себеті көрсеткішінен көп аса қоймайтын топты айтамыз. Төменгі тапты құрайтын негізгі құрамның үлкен шоғыры жұмыссыздардан тұрады.

 Қазақстандағы мемлекеттік бағдарламалар орта тап өкілдерінің санын арттыруға бағытталған. Әзірше әлемнің дамыған елдерінде қабылданылған өлшемге сай келмейді. Қазақстан халқының 15-20 пайызын орта таптың түрлі топтарына жатқызуға болады. Қазақстандық орта таптың төменгі бөлігі де бар.

 Бұл топтағылар материалдық жағынан қарапайым тұрады. Оларда артық ақша жоқ, киім мен тамақ та қажетінше ғана, еңбек ақымен ғана күн көреді. Көпшілігінің жұмысы, үйі ғана бар. Бұл топ кедей тапқа өте жақын. Қазақстандағы орта тап қалыптасу үстінде. Орта тап өкілдері неғұрлым көп болған сайын қоғам тұрақты дамып, биліктің жүргізіп отырған бағыты дұрыс деген түсінік қалыптасады. «Демек, ең бірінші кезекте, Қазақстандағы орта тап өкілдері санының көбеюіне мемлекет мүдделі

Сипаттаушы сұрақ:

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Түсіндіруші сұрақ

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Талдаушы сұрақ:

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Бағалаушы сұрақ:

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Тапсырма:
•  Досыңның 1 сұрағына жауап бер

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Тапсырма:
•  Президенттің сұхбатын оқып шығып, неге орта тапты қалыптастыруға басымдық бергеніне пайым жаса

 Президент Нұрсұлтан Назарбаев 2003 жылы «Файнэншл Таймс» газетіне берген бір сұхбатында орта тапқа ерекше ден қойғандығын былайша сипаттапты: «Біз қазір жоғарыда 10-15 пайыз байлар, төменде, мүмкін, 10-15 пайыз кедейлер, мына жерінде (ортасы) орта тап (60-70 пайыз) болатын қоғам құрғымыз келеді».

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Оқушының аты-жөні:__________________________________________