Б. Мұқай «Өмірзая» романы. Қазақ әдебиеті, 11 сынып, сабақ жоспары. 2 сабақ.


Сабақ №2

САБАҚ: қазақ әдебиеті

Мектеп:

Мерзімі:

Оқытушы аты-жөні:

СЫНЫП: 11-сынып Жаратылыстану-математика бағыты

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар: 0

Бөлім: Заман шындығы

Сабақтың тақырыбы: Б. Мұқай «Өмірзая» романы

Сабақтың оқу мақсаттары

11.2.5.1 әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау

11.3.4.1 шығарманы идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстыра отырып, әдеби сын жазады.

 Сабақтың мақсаттары

Б.Мұқайдың «Өмірзая» романындағы әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау

«Өмірзая» романынын идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстырып, әдеби сын жазады.

 Бағалау критерийлері

  • әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтайды;
  • әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдайды;
  • романынды идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстырады;
  • әдеби сын жазады.

Пәнаралық байланыс

тарих

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексикология мен терминология:

Диалог пен айтылымға арналған тіркестер:

Бірінші сөйлем «Менің ойымша, ... »

• Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін … »

• Үшінші сөйлем «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »

• Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім

Алдыңғы білім

Бұл бөлімде оқушылар 10-сыныпта меңгерген тілдік дағдыларын одан әрі дамытады.

Жоспар

Жоспар

ланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар

Дерек көздері

Сабақтың басы

3 минут

Сабақ мақсаты мен бағалау критерийлері белгіленеді.

5 минут

№1 тапсырма. «Пікірлер бұрышы» әдісі арқылы оқушылар төмендегі пікірлер жөнінде ойланып, пікірімен бөліседі.

«Өмірзая» – ХХ ғасырдың ақырына қарай Кеңес өкіметінің тоқырау кезеңіндегі саяси-әлеуметтік, тарихи маңызы зор аса ірі оқиға желісіне құрылған. Шығарманың қазақ елінің тәуелсіздігі туралы басты идеясы қоғам мен адам ара­сын­дағы алшақтық, тоқыраған қо­ғам­дағы жеке тұлға тағдырының трагедиялық шындығы арқылы ашылады.

Ж.Дәдебаев

Еліміздің бостандығы мен тәуелсіздігі жолындағы күрес тақырыбы енді қазіргі тарихи романның жаңа беттерінің сүбелі бөлігін құрап отыр. Тәуелсіздік жазушылар санасына күрт өзгеріс енгізді. Қазіргі тарихи романның өткенге сұрау салуы бұрынғыдан батылырақ, ауқымдырақ. Бұлжымас принципі шындық. Әр дәуірдің күнгейі мен теріскейін қаз қалпында көрсете білу. Сөйтіп ата-бабаларымыздың ұлағатты сөзін қару ету»

Шерияздан Елеукенов

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы бағалау жүргізеді.

№2 тапсырма. Б.Мұқайдың «Өмірзая» романындағы әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдаңыз.

Тұжырым

Әлем әдебиетіндегі құндылық

Қазақ әдебиетіндегі құндылық

Үндестік

Романның көтеріп отырған тақырыбының қазақ халқы үшін маңыздылығымен, ел Тәуелсіздігінің алғадайы болған Желтоқсан тақырыбының өзектілігімен, яғни саяи-әлеуметтік дискурсының көкейтестілігімен, идеялық-эстетикалық жүгінің зәрулігімен ғана емес, шығарма композициясында қолданылған әдіс-тәсілдердің молдығында, шығарма жанрымен үйлесім, үндестігінде, жарасымдылығында, орнықтылығында болса керек. Саяси номенклатураның, архив деректерінің осындай кең диапозонда әдебиетке келуі бұрын-соңды болмаған дүние. Жазушы саяси құжатнама, құқықтық деректер, архив материалдарын шашау шығармай, оның көркемдік құнын, әсерін кемітпей, кәнігі қалыптасқан жазушы шеберлігімен, ұтымды баяндау тәсілін пайдалана отырып, эмоциялық-экспрессиялық тұрғыда бір деммен жазылғандай тебіреніске жетелейтін, саяси-тарихи нысанда жасыған намысынды, жоғалуға шақ тұрған ұлттық рухынды оятатын құнды дүние жасай білген.

Баққожа Мұқайдың шоқтығы биік шығармасы «Өмірзая» романы. Романда ашаршылық кезеңдегі «советтік шындық», яғни өмірдің зілбатпан ауыр салмағы шынайы қалыпта көрсетіледі.

Баққожа Мұқаи “Өмірзая” рома­нын­да өз заманының саяси-әлеу­меттік, тарихи маңызы зор, мәні үлкен аса іргелі, өзекті шын­ды­ғын суреттеді, заман қаһар­ма­ны­ның образын жасады. Шығар­ма­шылық еңбек жолында мұндай нәти­жеге жеткен жазушы да та­рихта өте сирек. ХХ ғасырдың екінші жартысындағы кеңестік қоға­м­ның тоқырау дәуірінде ұлт­тық идея, ұлттық тәуелсіздік идея­сы жолында еңбек етіп, бейнет көрген, қанша тар қапаста, тайғақ кешуде, азап үйлерінде өмірлік ұстанымынан таймаған, алған бетінен қайтпаған, елдің тәуелсіз­дігі үшін өмірін қиған, жанын пида еткен замандас образын жасау – жазушының шығармашылық бақытқа пара-пар жетістігі.

Баққожа Мұқаи шығармашылығының алтын арқауы – адамның адамгершілік қадір-қасиеті, ар алдындағы адалдығы мен таза­лығы, өтірік-өсек пен қулық-сұмдыққа, мансапқорлық пен дү­ние­қорлыққа, қызғаншақтық пен көреалмаушылыққа қарсы күресі. Ол – адамгершілік биіктіктің, азаматтық тереңдіктің жазушысы, адамның ар-ожданы мен абыройының жыршысы.

Дескрипторларға сай бағалау жүргізеді:

  • әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтарды анықтайды;(кемінде 2-3)
  • әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдайды;(кемінде 2-3)

«Көршіңмен талқыла» әдісі арқылы оқушылар әдеби сын туралы теориялық мәліметті талқылайды.

Әдеби сын көркем шығармаға эстетикалық баға беріп, бейнеленген өмір шындығының көркемдік шындыққа қалайша айналғандығын саралайды, оның мән-маңызын түсіндіреді, әдеби өмірдің бүгінгі ерекшелігін айқындап, бағыт сілтейді. Әдеби сынының әдебиет тарихынан бір айырмашылығы ол – бүгінгі шығармаларды талдап, оларға қазіргі кезең талаптары тұрғысынан баға береді.

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Әдеби сын жазу тапсырмасы беріледі.

Тапсырма. «Өмірзая» романынын идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстырып, әдеби сын жазыңыз.

Дескрипторға сай бағалау жүргізіледі.

романынды идеялық жағынан мазмұндас туындылармен салыстырады;(кемінде 1-2)

әдеби сын жазады.

Кері байланыс «Жетістік баспалдағы» әдісі арқылы алынады.

https://adebiportal.kz/kz/news/view/452

https://articlekz.com/kk/article/23430

Қосымша ақпарат

Ажырату – сіз қалай көбірек қолдау беруді жоспарлайсыз?

Басқаларына қарағанда анағұрлым қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?

Бағалау – оқушылардың оқуын қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыстар.

Денсаулық және қауіпсіздік тексерісі.

АКТ байланыстары.

Құндылықтар байланыстары.

Қорытындылау

Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары жетімді болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді?

Оқу атмосферасы қалай болды?

Менің жұмысым жоспарлы болды ма?

Мен уақытымды дұрыс жоспарлай алдым ба?

Жоспарыма қандай өзгертулер енгіздім және неге?

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз. Сол жақ бағаннан өз сабағыңызға қатысты ең орынды келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе не (оқытуды да, оқуды да қатар қарастырыңыз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді (оқытуды да, оқуды да қатар қарастырыңыз)?

1:

2:

Бұл сабақтан мен келесі сабағыма әсер ететін, сынып туралы немесе оқушылар жайында нені білдім?



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу