Оралхан Бөкейдің «Атау кере» повесі. Қазақ әдебиеті, 11 сынып, дидактикалық материал. 5 сабақ.

Дидактика №1

Жұптағы оқушыларға «Найман-Ана» шығармасының үзіндісі ұсынылады. Оқушылар үзінді мазмұнымен танысып, кестені толтырады.

О, құлыным!Сенің басына күн қаптап, темір қызғышпен жаңғақ шаққандай етіп, шығар салып бұрап, ақыл есінен айырғанда, басынды құрсаулап қойып қысқанда, үрейлі көзін шарасыздан шық аққандай су аққанда, Сарыөзектің түтінсіз жалынында қақталып, ажал аузында, ындыны құрып жатқанда, кезерген ерніне бір тамшы таңбағанда. О, құлыным саған сонда күллі әлемге тіршілік беруші күнді сен қарғаған жоқ пе екенсіз. Сонда саған жарық күн дүние әлемдегі шамшырақ жұлдыздардың ішіндегі ең қап-қара діл үрейлі, көзсіз соқыр болып көрінген жоқ пе екен. Адам айтқысыз азаптан айныған ақыл-есіңді біржолата қараңғылық басып зор ақыдан алжасқан зерде тұманданып, ананың дидарын өзінің жазда жағасында жүгіріп ойнап жүретін тау бұлақтың сылдырын мәңгі ұмытып бара жатқанда. Өз атың әкеңнің аты ағайын туғандарын түр-түсі өзіне қарап ұялып, жымиятын қыздың аты жау жапырағын жадынан мүлде шығып баражатқанда, сен сонда құлыным, сені жарық дүниеге әкелгенім үшін, сені туған үшін, мына бейбақ анаңды қаһарлана қарғамадың ба екен. О, ұлым, менің құлыным! Мен сені іздеп шарқ ұрдым! -Мен сенің анаңмын! -Сенің атың кім? -Мәңгүрт. -Мәңгүрт деп сені қазір атайды. Ал бұрыңғы атың есіңде ме? Есіңе түсірші шын атыңды. -Әкеңнің атың білесің бе? Әкеңнің аты кім? Өзіңңің елің қайда, руың кім? Тымқұрыса, туған жеріңді білесің бе? -Құдай-ау, қандай күйге душар қылған сені! -Ау, жерді, суды тартып алса мейлі,-байлығыңды тартып алса-мейлі,-тіпті жанынды алса да,-мейлі. -Ау, адамның ақыл-есін тартып алуды қандай қара жүрек ойлап тапты, Құдай-ау?! О, Құдай,бар екенін шын болса, мұндай сұмдықты жұртқа қалай дарыттың? Жер бетінде басқа сұмдық азба еді? -Сенің атың-Жоламан. Естимісің сен? Сен Жоламансың. Әкеңнің аты-Дөненбай. Әкеңді ұмытып қалдың ба, Құлыным? Ол саған титтейіңнең садақ атуды үйретіп еді ғой. Мен сенің анаңмын. Сен менің баламсың. Сен найман елінен боласың, естимісің Наймансың сен. Жоламан! Жоламан ұлым қайдасын, Жоламан қайдасын? Мен анаңмын ғой, Жоламан, құлыным менің, Жоламан ұлым менің, Атпа! Ойлаңшы, кімнің баласысың? Атың кім? Атың кім? Мен ботасы өлген боз мая, Тұлыбын келіп иіскеген..

Дидактика №2

Дескриптор.

• Шығармадан 7 көркемдегіш құралды анықтап, жазады;
• Көркемдегіш құралдың түрін ажыратады;
• Көркемдегіш құралдың шығармада қолданылу мақсатын талдайды;
• Автордың қолдану мақсатына талдау жасайды.

Дидактика №3