Қасым Аманжолов «Өзім туралы» өлеңі. Қазақ әдебиеті, 11 сынып, дидактикалық материал. 2 сабақ.

• Өлеңдегі көркемдегіш құралдарды анықтау, не мақсатта қолданылып тұрғанын талдау.

Қашықтасың туған жер - қалың елім,Не бір жүйрік болдырып жарау деген.Шаршадым мен Қанатым талды менің,Шаңқыт жолға сарылып қарауменен.Кері оралмай жылдарым жатыр ағып,

Қасіреттің жасына көз жуынар.О, жаратқан, көп неткен ақымағың,   Құм сықылды тез ысып, тез суынар.Зиялы аз бір тұтам тіршілікте,Әкімдікке күллісі жүгіреді,Көкірекпен сезініп, күрсініп көп,Жаным менің түршігіп, түнереді.Қайтейін мен көкжиек кеңдігімді.Келер күнге үмітпен жол ашамын.Соны медет етеді болашағым.

 2. Поэмадан алынған үзіндіде ақын қолданған теңеулер мен эпитеттерді тауып, ақынның астарлы ойды көркемдеп берудегі және халық бейнесін ашудағы орнына байланысты болжамдар жасаңыз. Ойларыңызды «Әр кірпіші, әр тасы бір қора аңыз» атты телехабар түрінде ұсыныңыздар. Қазіргі өмірмен байланыстырыңыздар.

  Руым көп солардың аттарындай,

 Мінезім бар таулардың қатпарындай.

 Ән-жырым бар бабалар хаттарындай,

 Әжімім бар бейнеттің таптарындай.

 Қаза тапқан солдаттай ізгі өлімнен.

 Қоштасарда өтіпті түз белінен.

 Қанқалары табылып жатыр қазір

 Соғыстар мен жорықтар іздерінен.

 О замандас, соларды бір қараңыз:

 Әр кірпіші, әр тасы бір қора аңыз.

 Өлгендерді тірілтіп, өмірлі етіп,

 Өшкендерді табатын бір ғана біз.

 Мирасы ма, мұра ма аз ба со да?

 Алынбайды алтындай қазбаса о да.

 Тереңім көп, тұңғиық тарихым көп,

 Жылдар көші том-томдап жазбаса да.

 Жаза алмадым, қайтейін, хат білмедім.

 Білдім бірақ найза мен аттың белін.

 Ат үстінде ұмыттым кедейлікті,

 Ат үстінде өлсем мен шатпын дедім.

 Жетпеген жоқ ғылымға зеректігім,

 Сезбеген де емеспін керектігін.

 Қала бердім жарыққа жол таба алмай,

 Қараңғыға тас батып ер екпінім.

 Кейін білдім жердің де шар екенін,

 Өз өлшемі, өз шегі бар екенін.

Дескриптор:

- өлеңдегі көркемдегіш құралдарды анықтайды;

- не мақсатта қолданылып тұрғанын талдайды.