Қазақ киносы мен театрының қазіргі келбеті. Дулат Исабеков «Әпке» драмасы. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, сабақ жоспары.

САБАҚ:

Мектеп: Семей қаласы ФМБ НЗМ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Нурпеисова Е.Б.

Сынып: 10

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Қазақ киносы мен театрының қазіргі келбеті.

Дулат Исабеков «Әпке» драмасы

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

10.1.5.1 мәтіннен автордың көзқарасын (негізгі ойын) негіздейтін аргументтерді талдай отырып, астарлы ойды анықтау

 Сабақтың мақсаттары

Шығармадан келтірілген нақты мысалдар арқылы автор көзқарасын түсіну, астарлы ойды анықтау, сол арқылы автор шеберлігін тану.

 Жетістік критерийлері

Үзінділердің астарлы ойын анықтау арқылы шығарманың негізгі идеясын түсінеді.

Кейіпкерлер жан-дүниесі, олдардың сөзі, сезімі арқылы автор көзқарасын түсінуге тырысады.

Мәтіннен келтірілген нақты мысалдар арқылы, жазба жұмыстары арқылы өз ойларын негіздеп, дәлелді жеткізуге тырысады.

Тілдік мақсаттар

Драма- (гр. Dramo –әрекет)- әдебиеттің эпос, лирика сынды үш тегінің бірі.

Осыған дейін меңгерілген білім

драмалық шығарманы тыңдау, шығармада көтерілген жалпыадамзаттық мәселені айқындау

Жоспар

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер (төменде келтірілген жазбаларды жоспарланған әрекеттермен алмастырыңыз)

Қызығушылықты ояту.

Сабаққа назар аударту үшін мынадай сұрақтарға жауап берулері сұралады:

1.Қамажай өзінің інілері мен сіңлісінің болашағы үшін басын бейнетке тігіп, бар қиындыққа төзеді. Мұның сыры неде?

2.Анасының аманатын орындады ма?

3.Адамның бақыты дегеніміз не ?

4.Пьесадағы қай кейіпкер ерекше ұнады ? Себебі?

5. «Бақыт деген-жеңіс немесе жеңіске апарар күрес» кімнің сөзі?

6.Драмалық шығарма дегеніміз не ?

Қызығушылықты ояту

«Сен-мен»4 мин.

Бірінші оқушы бір басты кейіпкердің сипатына байланысты сын есім айтады, екінші оқушы сын есімді қатыстырып сол кейіпкер туралы сөз тіркесін айтады. Біріншіоқушы басты кейіпкерлердің біріне қатысты бір сөйлем айтады, келесіоқушы сол оқушының ойын қолдап немесе қарсы пікір айтып, аргумент келтіреді.

Топқа бөлу басты кейіпкерлер аттары жазылған қағаздарды тарату арқылы 4 топқа бөлу

( Қамажай,Темірбек, Омар, Нәзила)

Көркемдік деталь (бөлшек, бедер-белгі) - мағыналық, көркемдік мәні бар ұсақ ерекшелік, сөз болып отырған нәрсенің жекелеген сипат-белгілері. Әншейінде оп-оңай көзге түсе бермейтін өзгешеліктерді байқағыштықтан, көрегендіктен туындайды, сондықтан ол өмір қүбылысының әр түрлі нәрсенің ерекшелігін сондай-ақ адамның бойындағы қандай да бір қасиет- сипатты дәл тауып, бейнелеп беру шеберлігін танытады. Кейіпкердің мінезіндегі, кескін-келбетіндегі, іс-әрекеті мен сөйлеу мәнеріндегі немесе шығарманың сюжеттік желісіндегі, композициялық құрылысындағы жекелеген ерекшеліктер немесе суреттеменің, баяндаудың дәлдігін, нақтылығын арттыра түсетін әр түрлі бояу-нақыштар - міне, осылардың қай-қайсысын да Көркемдік деталь ретінде алып карауға болады. Мұхтар Әуезов "Абай жолы" роман-эпопеясында жас Абайдың Тоғжанға деген ыстық сезімін суреттегенде қолданылатын портреттік деталь - қыздың бейнесін оның шолпысының сылдыры арқылы әсерлі елестетуі. Шолпы әуелі жиі сылдырлап, аздан соң баяулай бастап, тағы біраздан соң анда-санда бір ғана шылдыр ете түсіп ұзап барады. Абай өз жүрегінің аттай тулап соққан дүрсілін естіді. Шолпы үнін сол басып барады. Өзгеше ыстық, кымбат шолпы ең соңғы рет бір шылдыр етті де, білінбей кетті.

Деталь - көркем шығармада белгілі бір мағыналық, идеялық-эмоциялық жүк көтеріп тұрған көркемдегіш құрал. Ол бірер сопы сөз, сурет-деректеме арқылы берілуі мүмкін. Детальда аз ғана сөз суретке айналып, оқырманды әсерлі сезімге белейді, шындықтық ой-қырын ашады, яғни шындыққа жанасымды келеді. Мысалы, эпопеяда келіні Қамқа қайтыс болған күйеуінің түсіне кіргенін айтып толқығанды, атасы Қодар: «Түс шіркін жұбаныш па, тәңір-ай» деп қысқа қайырады. Бірақ бұл жай ғана айтылған сөз емес, қыр елінің қатыгез тұрмысынан хабар бөретін деталь Мұның соңы Қамқа мен Қодардың ажалымен бітеді («Қайтқанда»).^[1]

Мәтіннен қандай үзінді келтіруге болады?

Оқушылар жауап береді.

Мәселен, көрші әйелдің, Қабеннің сөздерінен Қамажайдың өмірлік мақсатын байқауға болады.

Тапсырма 1.

Оқушылар берілген үзінділердегі көркемдегіш құралдарды тауып, олардың шығармаға әсерін айтады.

(Мұғалім кейіпкерлер мінезі айқын көрінетін, шығармадағы астарлы ойды, автор көзқарасын ашатын үзнділерді теріп, оқушыларға ұсынады)

Тапсырма 2.

Берілген кестеге драмадағы көркемдеуіш құралдарды тауып орналастыру (3 мысалдан )

Дескриптор:

• Үзіндіден троптың түрлерін таба алады.
• Олардың қолдану мақсатын, шығармаға әсерін түсіндіре алады.

Концептуалдық кестемен жұмыс.

Тапсырма. Келесі үзінділерді оқып, кестені толтыру.

Дескриптор:

• Кейіпкер бейнесін ашуда көркемдегіш құралдардың маңызын түсінеді.
• Автор көзқарасы мен өз көзқарасын анық түсініп, айқын жеткізе алады.

(Тапсырма. Төменде берілген 6 үзіндіден табады).

Дескриптор:

1. Шығарманың мазмұнын біледі.

2. Жауап беруде тапқырлығы басым

3. Пікірін жан-жақты жеткізе алады.

Бағалау критерийлері бойынша жұппен бағалайды.

Кері байланыс.

3+2+1

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Тапсырманы орындаған балаларды қолдап отырамын, қабілетті оқушыларға шығармашылық тапсырма беріледі.

Жетістік критерийі арқылы және өзара бағалулары бойынша

Тарих

Техникалық құралдарды пайдаланбаймын.

Презентация

Ынтымақтастық, құрмет

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?