Ш.Айтматов «Боранды бекет» романы. Қазақ әдебиеті, 10 сынып, нұсқаулық. 4 сабақ.

Топтық жұмыстың тиімділігі.

Топтық жұмыс оқушылардың сүйікті жұмыс түрлерінің бірі болып табылады. Бұл жерде «неге?» деген сұрақ туындайды. Себебі, оқушылар үшін ең маңыздысы – қателік жіберіп алмау деген қорқыныш сезімін жеңу, өзіне деген сенімділіктің пайда болуы. Топтық жұмыстың нәтижесінде оқушылар берілген материалды жақсы меңгереді. Олардың шығармашылық қабілетін дамытуға септігін тигізеді, сонымен қатар топтық жұмыс сабақты қызықты етіп өткізуге көмектеседі.

Топпен жұмыс жүргізудің екі түрі бар.Бірыңғай топтық жұмыс.Сараланған топтық жұмыс.Эстондық ғалым Х.И. Лийметс топтық жұмыстың төмендегідей принциптерін анықтайды:•    Сынып оқушылары 3 немесе 6 адамнан топқа біріктірілуі керек•    Әр топ  бірығай тапсырмаларды немесе сараланған тапсырмаларды  алып жұмыс жасайды.•    Топ ішінде «көшбасшы», «спикер» «сараптамашылар», «уақыт есептеушілер» жұмыстарын бөліп алады.•    Тапсырмаларды орындау  топ мүшелері бір бірімен пікір алмасады, бірін бірі бағалайды.•    Топта қабылданған шешімдер бүкіл сыныппен талқыланады./Х.И.Лийметс. Сабақтағы топтық жұмыстар.-М. 1975/.

Топтық жұмысты тиімді ұйымдастыруының шарттарының бірі-топты дұрыс іріктеу болып табылады. Топты іріктеуде екі белгіні негізге алуымыз керек: оқушылар арсындағы оңтайлы қарым қатынастары мен оқушының оқу жетістіктерінің деңгейі.Гомогенді және гетерогенді топтар болуы мүмкін. Гомогенді топ дегеніміз бірыңғай жақсы оқитын немесе білім деңгейі бірыңғай төмен оқитын оқушылардан тұрады. Ал гетерогенді топта білім сапасын әртүрлі деңгейде меңгерген оқушылардан тұратын балалар болады. Мен зерттеген сыныпта мен дәл осы гетерогенді топ жасауға тырыстым. Себебі: зерттеу нәтижесі көрсеткендей оқыту және тәрбиелеу мақсаттары осы гетерогенді топтарда жақсы жүзеге асады. Себебі ол жерде ынтымақтастық, бір біріне өзара көмек көрініс береді. Оқушылар жақсы оқитын оқушылардың көлеңкесінде қалуға тырысып сыныпқа кірген кезде солардың қасына отыруға асығады. Бірақ топқа бөлудің әртүрлі стратегияларын пайдаланып бөлгеннен кейін олар қарсылық көрсете алмайды. Оқушы санына байланысты топқа 5-6 оқушыдан іріктеледі. Топтық жұмысты бастамастан бұрын оқушылармен бірге топ ережелерін жасау керек. Мысалы топ ережелері төмендегідей болуы мүмкін:- Бірін-бірі тыңдау- Өзгенің пікірін сыйлау- Сөзін бөлмеу- Уақытқа бағыну- Шапшаңдық- Бәсекелестік- Бірлестік

Үнемі өзгеріп тұратын топтың үлгісі.Топтық жұмыстың маңызды мәселелерінің бірі талқылау, талдау жұмысы. Бұл бірнеше сатылардан тұрады.1саты: Әр топ мүшелері өзінің болжамын, идеясын ортаға салуы. Топ мүшесі сөйлеп жатқанда қалғандары шыдамдылықпен тыңдау қажет.Басқаның идеясына құрметпен қарау керек. Қағазға айтылған болжам, идеялар жазылғаны дұрыс2 саты: Әр топта айтылған болжам, идеялардың талқылануы. Бұл жерде бірін бірі тыңдау, болжам, идеяларды қорғау оған келтірілетін дәлел мен дәйектер болу керек.3 саты: Топтық шешімнің талқылануы.Топтық шешім сыни бағалау үрдісінде пайда болады. Тиімді шешім таңдалады.4 саты: Топ жұмысының қорытындысы талқыланадыМектеп жұмысы мен оқушы жетістіктерін өрістетудегі негізгі тұлға–мұғалім» \Strong and Grant 2011\Топпен жұмыс жасаудағы мұғалімнің қызметі: Мұғалім сабақты ұйымдастырушы және құрастырушысы. Ұжымдық  іс әрекеттің мүшесі.Өтілетін жұмыстың мақсатын түсіндіреді.•    Оқушыларды топқа бөледі.•    Топқа берген тапсырмаларға түсініктеме береді.•    Топтық жұмысты бақылайды.•    Олардың іс әрекетін белсендіреді.•    Оқушылардың топтық жұмысын бағалайды.•    Топтық жұмысқа қорытынды шығарады.•    Жіберілеген қателіктерге көңіл аударады.