Абай Құнанбайұлы «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым». Қазақ әдебиеті, 10 сынып, дидактикалық материал.

Өлеңнен үзінді

Көркемдеуіш құрал түрі

Анықтамасы

Астарлы мағынасы

Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың

Метафора

Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде сөздің астарлы мағынада қолданылуы

«қан» - қиянат, «май» - байлық деп қиянат арқылы байлыққа қол жеткізді деген мағынаны білдіреді.

Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың?

Метафоралы теңеу

Заттың, нәрсенің, құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін көркемдік ұғым. Теңеу жұрнақтары жалғану арқылы жасалады.

«Сарт» - екіжүзді саудагер.

«ша» жұрнағы -сияқты.

Екі жүзді сатқын сияқты деген мағынаны білдіреді.

Аузымен орақ орған өңкей қыртың.

Тұрақты тіркес

Тұрақты сөз тіркесі, фразеологиялық тіркес – екі немесе одан да көп сөздердің тіркесуінен жасалып, бір ұғымды білдіретін бейнелі сөздер тобы.

Істі айтады, бірақ түк істемейді.

Сапырылды байлығың, баққан жылқың

Ауыспалы мағына

Ауыспалы мағына — сөздің қолданылуы барысында пайда болатын туынды мағынасы.

Жан-жаққа таратылды, шашылды деген мағынада қолданылған.