Шығарманың көркемдік ерекшелігі. Қазақ әдебиеті, 9 сынып, сабақ жоспары. 4-сабақ.

САБАҚ: қазақ әдебиеті

Мектеп: НЗМ

Мерзімі:

Оқытушы аты-жөні:

СЫНЫП: 10

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар: 0

Бөлім: Адам жанының құпиясы

Сабақтың тақырыбы: Шығарманың көркемдік ерекшелігі

Сабақтың оқу мақсаттары

9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру;

 Сабақтың мақсаттары

І. Жансүгіров «Құлагер» поэмасындағы құбылту мен айшықтаудың түрлерін талдап, автор стиліне баға беру.

 Бағалау критерийлері

• құбылту мен айшықтаудың түрлерін талдайды;
• автор стиліне баға береді

Пәнаралық байланыс

Өзін-өзі тану

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексикология мен терминология:

Диалог пен айтылымға арналған тіркестер:

• Бірінші сөйлем «Менің ойымша, ... »

• Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін … »

• Үшінші сөйлем «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »

• Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім

Алдыңғы білім

Бұл бөлімде оқушылар 8-сыныпта меңгерген тілдік дағдыларын одан әрі дамытады.

Жоспар

Жоспарланған жаттығулар

Сабақ мақсаты мен бағалау критерийлері белгіленеді.

№1 тапсырма. «Көршіңмен талқыла» әдісі арқылы оқушылар теориялық мәліметті талқылайды.

Троп - грекше - tropos - бұрылыс, бұрма деген сөз. Көркем тілдің басқа түрлерінен ауыстыру мағынасында қолданылатын сөздердің негізгі ерекшелігі астарлылығында. Бір нәрсені айтып, екінші мағына ұқтыруында. Мысалы, ақындар: Алатау ақ бас шалым көпті көрген не жұлдыз жымыңдады, күн күлді деп жазады. Мен Абайды оқыдым, көше ояу, ана үйдің құдасы келді дейтін сөйлемдердегі сөздерді алсақ – бәрі де ауыстыру мағынасында қолданылған сөздер. Жұлдыз жымыңдады, күн күлді - жанды нәрселердің істейтін іс-амалын жансыз нәрселерге істету, көше ояу -адамның орнына тұрағын айту. Абайды оқыдым - шығармасының орнына авторын айту т.б. осылар тәрізді сөз қолданыстар троп немесе ауыспалы мағынасында қолданылатын сөз делінеді. Троп негізінде алтыға бөлінеді: 1) метафора; 2)кейіптеу; 3) метонимия; 4) синекдоха; 5) символ 6)аллегория. Фигура (латынша келбет, бейне) - әдеби тілдің әсерлігі үшін қажет тәсіл, яғни сөз тіркестерін дағдылы синтаксистік қалыптан гөрі өзгешелеу ораммен, айрықша айшықпен құру. Мақсаты: сөздерге ерекше леп, екпін, тыныс беру арқылы олардың оқырманға әсерін күшейту. Айшықтаудың бірнеше түрі бар.Арнау – адамның, яғни ақынның өзіне не өзгеге, кейде тіпті жалпы жұртқа арнайы тіл қатуы, олармен іштей кеңесуі. Арнауды А.Байтұрсынов үш түрге бөлген: жарлай арнау, сұрай арнау, зарлай арнау. Кейін бұл үлгіге айналды.https://lektsii.com/1-51554.htm

№2 тапсырма. Топтық жұмыс.Оқушылар топта ұсынылған кестеге сай құбылту мен айшықтаудың түрі, қолданылу мақсатын, автордың стильдік ерекшелігін бағалайды.

Дескрипторларға сай бағалау жүргізеді:

• Құбылту мен айшықтаудың түрін анықтаңыз;(кемінде 3-4);
• Көркемдегіш құралдың қолданылу мақсатын анықтайды(кемінде 3-4);
• Автордың стильдік ерекшелігіне баға береді(кемінде 2-3)

№3 тапсырма. «Тұжырым картасы» арқылы оқушылар берілген тұжырым мен өзі оқыған поэманы байланыстыра отырып, автор стиліне баға береді.

Дескрипторларға сай бағалау жүргізіледі:

• Ұсынылған тұжырымды түсінеді;
• Автор стиліне баға береді;
• Өз пікіріне дәлелдер келтіреді(кемінде 2-3)
• Қорытынды шығарады.

Сабақ соңында кері байланыс «Бес саусақ» әдісі арқылы алынады.

Қосымша ақпарат

Ажырату – сіз қалай көбірек қолдау беруді жоспарлайсыз?

Басқаларына қарағанда анағұрлым қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?

Бағалау – оқушылардың оқуын қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыстар.

Денсаулық және қауіпсіздік тексерісі.

АКТ байланыстары.

Құндылықтар байланыстары.

Қорытындылау

Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары жетімді болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді?

Оқу атмосферасы қалай болды?

Менің жұмысым жоспарлы болды ма?

Мен уақытымды дұрыс жоспарлай алдым ба?

Жоспарыма қандай өзгертулер енгіздім және неге?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе не (оқытуды да, оқуды да қатар қарастырыңыз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді (оқытуды да, оқуды да қатар қарастырыңыз)?

1:

2:

Бұл сабақтан мен келесі сабағыма әсер ететін, сынып туралы немесе оқушылар жайында нені білдім?