Адам жанының құпиясы. Ғ.Мүсіреповтің «Ұлпан» романы. Қазақ әдебиеті, 9 сынып, презентация. 3-сабақ.

Мына үзіндіден көркемдегіш құралдарды табыңыз:

- Ақнарым, сен мені адам қыла бастадың, – деді аттанарда. 

- Құдайдың деймін-ау, саған қосқан еркегіңнің түрін қарашы! Басы қара қазандай... бар денесі ілбісіндей қара- шұбар... саусақтары таяқтай... деп өзін- өзі сынай-міней отыратын...

- Құдайға менің өкпем жоқ, жолбарысым. Құдай маған еркекті екі есе етіп берген ғой,−деп Ұлпан да риясыз мақтайтын және риясыз мақтанатын...

- Сұлу-ақ екен!... Бүкіл денесінде бір келіспей тұрған жері болсайшы! Қандай жарау, қандай сымға тартылғандай сұлулық. Осының сұлулығына қызықпай, көзге түссе-ақ қуа жөнелеміз. Сұлуды сойып етін жейміз.

Әдеби-теориялық ұғымдарды еске түсірейік:

Троп (грекше - tropos - бұрылыс, бұрма):

1) метафора;

2) кейіптеу;

3) метонимия;

4) синекдоха;

5) символ

6)аллегория.

Фигура - Әдебиетте сөз тіркестерін дағдылы, синтаксистік қалыптан гөрі өзгешелеу ораммен, айрықша айшықпен құру:

1) Арнау;

2) Қайталау;

3) Шектестіру;

4) Дамыту;

5) Инверсия;

6) Эллипсис.

1 топ – Ұлпан 2 топ – Есеней 3 топ – Шынар 4 топ – Мүсіреп

1-оқушы. Суреттеуші – шығарма мәтінінен кейіпкерлердің мінезі мен портретін ашатын үзінділерді табады.

2-оқушы. Зерттеуші – суреттеуші тапқан үзінделерден троп пен фигура түрлерін анықтайды.

3-оқушы. Қолданушы – құбылту мен айшықтаудың қолданылу ерекшелігін көрсетеді.

4-оқушы. Бағалаушы – автор стиліне баға береді.

Дескриптор:

троп пен фигура түрлерін анықтайды;

құбылту мен айшықтаудың қолданылу ерекшелігін көрсетеді;

автор стиліне баға береді.

«Егер де мен жазушы болсам. . .»

Троп пен фигура түрлерін қолданып, қалаған кейіпкердің образын суреттеңіз.

Рефлексия

Блоб ағашы.