Нысанбай жырау «Кенесары – Наурызбай» жыры. Қазақ әдебиеті, 9 сынып, презентация. 2-сабақ.

Нысанбай жырау

Оқу мақсаты:

9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;

Кейіпкерлер әлемі

Ер Қанай

Хан Кене

Абылай

Кенесары

Наурызбай

Бұғыбай

Байұзақ

Ер Қасым

Ержан

Толыбай

Топтық жұмыс

Сынып 5 топта жұмыс жасайды. Әр топқа әртүрлі үзінділер таратылады.

Берілген үзінділерді кейіпкерлерді жіктеңіз

Мысалы,

Батырлар: Ер Қанай, Ер Қасым

Ел билеушілері: Абылай, Хан Кене

Абыздар:

Кейіпкердің рөлі қандай?

Қосымша мәлімет

Кене хан бастаған қозғалыс бұл тарихи кезеңдегі жалпыұлттық әрекет-қимылдың шарықтау шегі, соңғы қорытындысы еді. Сонымен бірге бұл қозғалыс ортақ мақсатқа бір қысқа сәтке болса да батыстағы Жоламан Тіленшіұлын, оңтүстік батыстағы Жанқожа Нұрмұхамедұлын, оңтүстік шығыстағы Саурық Ыстанбекұлы, Сұраншы Ақынбекұлы, Байзақ Мәмбетұлын бір ту астына жинай білді, біріктірді. Басқаша айтқанда, Кене хан бастаған қозғалыс бүкіл қазақ елін ортақ мақсатқа біріктіре алатын ұлттық, идея бар екендігін көрсетіп берді. Досқожа, Нысанбай және Сүйінбай сияқты сол заманның ойшыл ақын-жыраулары өз шығармаларында осы негізгі ойды бедерлеп, елдің еркіндігі және қазақ жерінің тұтастығы үшін күресте кайрат, жігер тамытқан ерлерді қолдауға шақырды.

Осы кейіпкердің жыр әрі қарай өрбуі мүмкін?

Рефлексия

П –

О –

П –

С –

«Менің ойымша, жырда Ер Қанай болмаса, қазақ қырғыз шайқасы басқаша көрініс табар еді.

..... дәлелдеймін.

Мысалы, .....

Қорытындылай келе,

Нысанбай жырау кім?

Нысанбай жыраудың шығармалары

Өмір сүрген кезеңі, т.с.с.

Мысалы ,

1-қадам: Нысанбай жырау 19 ғ. Сыр бойында өмір сүрген танымал жырау;

2-қадам: Нысанбай жыраудың танымал шығармасы – «Кенесары – Наурызбай»;

3-қадам: Нысанбай жыраудың өзі соғысқа қатысқан, жорықшы-жарау болған.

4-қадам: Нысанбай жыраудың «Кенесары – Наурызбай» дастаны - көптеген тарихшылар үшін деректеме көзіне айналған ғылыми шығарма.

5-қадам:Нысанбай жыраудың дастанының ізімен М.Әуезов, І.Есенберлин сынды ірі жазушылар Кенесары туралы тарихи шығармалар жазған.

Рефлексия:

+

+

-