Ойталқы (диспут). Ғылыми стильдің тілдік ерекшелік. Қазақ тілі, 11 сынып, сабақ жоспары. 1 сабақ. 2 нұсқа.

САБАҚ:

Мектеп: Нұр-Сұлтан ФМБ НЗМ

Күні:

Сыныбы: 11Т1

Мұғалімнің аты-жөні:

(оқыту қазақ тілінде)

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған

дар:

Сабақтың тақырыбы

Қазақстан бүгінгі әлемде: Қазақстанның өткені мен келешегі. Шешендік сөздер

Ойталқы (диспут). Ғылыми стильдің тілдік ерекшелік

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

11.3.1.1 таза ғылыми стильдің жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, тезис, аннотация жазу;

Бағалау критерийлері

• Мәтінді түсініп оқиды
• Ғылыми стильдің жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тезис жазады;

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер: Менің ойымша.....Мен мұны былай дәлелдеймін....Дәлел ретінде мысалдар келтіремін......Мынадай қорытынды шешімге келдім.......

Осыған дейін меңгерілген білім

Жоспар

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер (төменде келтірілген жазбаларды жоспарланған әрекеттермен алмастырыңыз)

Қызығушылықты ояту:

Ғылыми стильде сөйлемдегі сөздердің қалыпты орны, тіл нормасы қатаң сақталады. Яғни،ғылыми стильде сөз көп мағыналы болып келмейді.Тек сөздің белгілі бір анықтамасы арқылы қолданылады.Сонымен қатар ол сөздің мағынасын ашу үшін де ғылыми стиль қолданылады.Қазіргі таңда ғылым даму үстінде.Сол себепті күннен-күнге жаңа ғылыми сөздер пайда болуда.Адамдар осы сөздерді ғылыми стильді қолдана отырып мағынасын жазуда.Сол арқылы жаңа пайда болған сөздер жалпы халықтық лексикаға айналады.

Ғылыми стильде - ғылыми терминдер жиі қолданылады. Көбіне хабарлы сөйлем болып келеді. Осы шақ, өткен шақта жиі қолданылады.

Ғылыми стильдің тілдік көріністері. Сөздер тура мағынасында қолданылып, дәл айтылады. Образды сөздер аз, термин сөздер көп кездеседі. Ой күрделі баяндалып, анықтама, дәлелдеме, формулаларға негізделеді.

Ғылыми стильдің мақсаты — заттар мен құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру.

Оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың мақсатымен таныстыру, күтілетін нәтижеге болжам жасау.

Жазылымалды тапсырма:

Тезис – мәтіннің негізгі ойын, идеясын қысқа формада ұсыну.Тезис мәтінде не туралы баяндалатыны туралы түсінік береді.

ЖЖ.

Мәтінді жұпта түсініп оқып, мәтіннің стиліне талдау жасаңыздар

Мәтін

Қазақ шешендік өнерін көнелендіру, оның тарихын сонау ежелгі сақ, ғұндарға қатысты әңгімелерден, Орхон, Енисей, Талас ескерткіштерінен бастау тенденциясын көтеру. Енисей, Талас, Орхон, оның бергі жағында орта ғасыр түркі жазба ескерткіштерінің бәрі біз үшін ортақ дүние.

Екінші мәселе – шешендік деген ұғымнаң тарихи категория екендігі. Ол халықтың әлеуметтік өміріне, саяси-эконрмикалық жағдайына байланыста дамып, кемелденіп отырған. Осыған орай оның дамуы кейде кеңейіп кейде бәсең, қоғамдық қызметінің қоғамдық қызметінің шеңбері кейде кеңейіп, кейде тарылып отыруы мүмкін. Кезінде қазақ әдеби тілінің ұзақ тарихын ұлттық сатыға дейінгі және ұлттық сатыдан кейінгі деп 2 езеңге бөліп қарағаны дұрыс сияқты. Бұл принцип қоғамдық формацияның ауысуы мен халықтың азаматтық тарихын ескеруден келіп шығады.

Үшінші қазақ халқының шешендік өнерінің тарихы сол хылқының шешендік нерінің тарихы сол халықтың әдеби тіліне қатысты болуы мүмкін екендігі. Бұл қатыстылық ең алдымен шешендіктің әдеби тіл арқылы жүзеге асатындығынан туындауы қажет. Тарихымызда әдеби тілдегі шешендік акыз әдебиетіміз, сондай-ақ авторы белгілі жазба мұраларымыз, билер сөзі, ақын-жырау шығармалары арқылы көрінеді.

Сондықтан шешендіктің тарихын зерттеу барысында әдебиеттану ғылымын ұштастырып зерттеу қажеттігі туындайды. Өйткені қазақ шешендік өнеріміздің жеткен шыңы мен басып өткен жолының қыр-сырларын тек әдеби тілдің тарихын сөз ете отырып тарихи тұрғыдан қарастырғанда ғңана дұрыс тани аламыз. Шешендік өнер сол тілде сөйлеуші халықтың тарихымен, экономиканың саяси әлеуметтік жағдайларымен тікелей байланысты.

Жазылым тапсырмасы

Ж.

Тапсырма

Тезистік жоспар құрыңыз, мәтіннің негізгі тезистерін жазып шығыңыз

Жазылымнан кейінгі тапсырма

• Жұпта алмастырып оқыңыз және түзетулер енгізіңіз, редакциялаңыз.
• Орфогрфиялық нормаға сай жазылмаған деп таныған тілдік бірліктерін қарындашпен белгілеп, не себепті екенін түсіндіріңіз.

Дескриптор:

Дескриптор арқылы бағалайды

Рефлексия

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Дифференциацияны берілетін тапсырма, күтілетін нәтиже, қолдау көрсету, бөлінетін уақыт, қолданылатын дереккөздер арқылы жүзеге асыруға болады.

Дифференциация сабақтың кез келген бөлімінде қолданылады.

Бұл бөлімді оқушылардың сабақ барысында алған білімдерін бағалау үшін қолданылатын әдіс-тәсілдеріңізді жазу үшін пайдаланыңыз.

Сабақ жоспарын құру үшін сізге өзге пән мұғалімдерінің көмегі керек пе?

Берілген тапсырмалардың қайсыбірі оқушылардың қауіпсіздігіне немесе денсаулығына қауіп төндіре ме?

Оқушылар сабақ барысында өздерінің АКТ дағдыларын дамыта ала ма?

Осы сабақ барысында НЗМ құндылықтарын дамытуға қандай мүмкіндік бар?

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?