Әлемді өзгерткен өнертабыстар. Шешендік сөздер. Қазақ тілі, 11 сынып, қосымша материал. 3 сабақ. 1 нұсқа.

 Рентгенографияның тарихы

 Рентгенографияның тарихы 1885 жылдан бастау алады. Дәл сол кезде Вильгельм Рентген алғашқы рет ерекше спектрдің сәулеленуінен фотопластинаның қараюын тіркеген болатын. Сол кезде ғалым адам денесінің қандай да бір мүшесін сәулелендірген кезде фотопластинада қаңқаның бейнесі қалатынын байқады. Бұл жаңалық медициналық визуалдау әдісінің негізі болды. Оған дейін адамның тірі кезінде оның ішкі мүшелерін зерттеу мүмкін емес еді. 1894 жылы Рентген шыны вакуумды түтікшедегі электрлі разрядталуға тәжірибе жасаған еді. 1895 жылы 8 қарашада катод сәулелерін зерттеп жатқан кезінде, қараңғы түсіп кеткендіктен, үйіне қайтатын болып, жарықты сөндіреді. Сол сәтте артында катод түтікшесі тұрған көкшіл түсті барийден жасалған экранның жарқырап тұрғанын көрді. Бұл таңқаларлық жағдай еді. Себебі электр жарығы картонмен қапталып тұрғандықтан, оны жарықтандыра алмады, ал өзі өшірілмеген болып шықты. Ол түтікшені өшіріп еді – жарық жоғалып кетті. Бұл ретте картон қаптама да, олардың арасындағы бір метрлік ауа қабаты да сәуле шығаруға кедергі болмады. Бұл құбылыс ғалымды қызықтырмай қоймады. Ол бұл сәуленің әртүрлі денелер арқылы өтуін тексере бастады. Бірі өткізсе, енді бірі өткізбей жатты. Сонда кей заттар сәулені шағылдырды, кейбірі жартылай шағылдырды, ал кейбірі мүлдем шағылдырмай қойды. Ғалым бұл сәулелерді «Х сәулелер» деп атады. Осыдан кейін ол сәулені 50 күндей тағы да зерттеді. Ол дәл катод түтікшенің осындай сәуле шығаратынын дәлелдеді. Кездейсоқ па, жоқ па, ол сәуленің астына қолын қойып еді, қолының сүйек құрылымының бейнесін көрді. Сөйтсе, қолдың жұмсақ тіндері жаңа сәулеленген жарықты жақсы өткізіп, сүйек құрылымдары, керісінше, жарықтарды мүлдем өткізбейтін болып шықты.

 https://bilim-all.kz/article/6914