Әлемді өзгерткен өнертабыстар. Шешендік сөздер. Қазақ тілі, 11 сынып, сабақ жоспары. 4 сабақ. 1 нұсқа.

Пән қазақ тілі

(Қоғамдық-гуманитарлық бағыт) 2-тоқсан 1-нұсқа

Сабақ

4-сабақ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 11-сынып

Қатыспағандар:

Бөлім тақырыбы

Әлемді өзгерткен өнертабыстар

Шешендік сөздер

Сабақтың тақырыбы

Өзгерткен өнертабыстар

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

11.2.3.1 таза ғылыми стильдегі мақаланың құрылымы мен рәсімделуін білу, жанрлық ерекшеліктерін талдау

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

• таза ғылыми стильдегі мақаланың құрылымын біледі;

Көптеген оқушылар:

• ғылыми стильдегі мақаланың рәсімделуін біледі;

Кейбір оқушылар:

• жанрлық ерекшеліктерін талдайды.

Бағалау критерийлері

• таза ғылыми стильдегі мақаланың құрылымы мен рәсімделуін біледі;
• жанрлық ерекшеліктерін талдайды.

Тілдік мақсаттар

Пән лексикасы және терминология: пластмасса, жасанды шайыр, полимер, пластификаторлар, толтырғыштар, бояғыштар.

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

«Менің ойымша,... », «Себебі, мен оны былай түсіндіремін … » «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын … »

Мектеп құндылықтары

• Ынтымақтастық: өзіне жағымды қатынастарды дамытуды, ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыруды және сындарлы көзқарасты дамытуды, өзара қарым-қатынастар құрған кезде сыни ойлай білуді қамтиды.

Осыған дейін меңгерілген білім

Жоспар

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Оқушыларды ұйымдастыру.

«Суреттер сыр шертеді» Суреттер арқылы тақырыпты ашу.

Оқу мақсатымен, критерийлермен таныстыру

Оқылым алды тапсырма.

«Сұрақты ұстап ал!»

Оқушыларға дайын бірнеше сұрақтар қойылады. Оны интербелсенді тақтадан көрсетуге болады. Өздері қалаған сұраққа мысал келтіріп жауап беруі қажет.

Мысалы,

1.Әлемді өзгертуге болады ма?

2.Қандай құндылық бойымыздан табылғанда әлемді өзгерте аламыз?

3. Сіз әлемді қай тарапқа өзгергенін қалайсыз?

4. Бұл әлемді бір-ақ адам өзгертеді дегенге сенесіз бе?

Кері байланыс:

• Оқушы ойын дәлелмен, нақты мысалмен жеткізе алды;
• Сұраққа жауап беруде өз көзқарасын да білдіріп жатыр;
• Кей тұстарында ойын жеткізуге сәл қиыналып қалған сәтте болды.

Оқылым тапсырмасы

Сынып 4 топқа бөлінеді.

Оқушылар мәтінді оқып танысады. Берілген мәтіннің стилін анықтайды.

1-жұмыс

Топтан 1,2 оқушы шығып, сынып бұрыштамасынан тақырыпқа сай жаңалықтары бар яғни публицистикалық стильдегі шағын хабарлама мәтіндері мен ғылыми стильде рәсімделген мәтіндерді оқиды. Олардың ерекшелігін мәліметтер мен анықтамалар арқылы ажыратады.

Өз білгендерін тобына келіп түсіндіреді. Топ нақты шешімге келіп, мәтіннің қандай стильге жатқанын дәлелдеп айтады.

Мұғалім түсіндірмесі:

Ғылыми стиль —зат не құбылыс ғылыми негізде сипатталып, дәлелдеуді қажет ететін стильдің бір түрі. Ал, пікір дұрыстығын дәлелдеу үшін ғылыми стильге нақтылық, логикалық, мазмұн дәлелділігі қажет.

Ғылыми стильдің түрлері:

Ғылыми стильдегі еңбектерге монография, оқулық, 

мақала, ғылыми есеп, диссертация, реферат, баяндама, 

тезистер, патенттер, т.б. жатады.

2-жұмыс

• 1-топ мәтіннің құрылымын: кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерінен ғылыми стильдегі мақалаға жататын 2 белгіні анықтап, дәлел келтіріңіз. 1) құрылым формасы; 2) ақпараттың сипаты; 3) ақпараттың эмоционалдық бояуы.
• 2-топ ғылыми мақаланың рәсімделуін өз тобында талқылап, сыныпта түсіндіреді.
• 3-топ жанрлық ерекшеліктерін талдайды.

Ғылыми мәтіндерге кіретін жанр түрлерін

Топта талқылған кезде ПОПС формуласы арқылы дәлелдеп, талдайды.

3-жұмыс

Әлемді өзгерткен өнертабыстардың бірі-пластмасса

Пластмасса біздің күннің ерекше материалдардың бірі. Бұл материал кең таралған және өндірісі дамыған болып келеді. Іс жүзінде барлық табиғи талшықтар, материалдар мен шайырлардың бүгінде өзінің жасанды алмастырғыштары бар. Қазіргі заманғы көптеген пластмассалардың қасиеттерінің өзі табиғи материалдардан асып түседі.

  Олардың көпшілігі табиғатта теңдесі жоқ құнды және маңызды қасиеттерге ие. Пластмасса өндірісі металдар өндірісінен әлдеқайда жылдам дамып келеді.

Пластмасса  күрделі органикалық қосылыстарды құрайды. Олардың құрамында бірнеше компоненттер бар. Оның ішіндегі ең маңыздысы жасанды шайыр(смола). Жасанды шайыр конденсация реакциясы немесе полимерлеу реакциясы арқылы алынады. Бірінші жағдайда екі немесе одан да көп заттардың өзара әрекеттесуі нәтижесінде жаңа зат пайда болады. Сонымен қатар қосымша өнімдер шығарылады (аммиак, су және т.б.). Екінші жағдайда, бір заттың молекулаларының өзара әрекеттестігі жаңа зат-полимерді құрайды. Ал қосымша өнім шығарылмайды. Шайыр пластмасса компоненттерін байланыстырады. Оған икемділік, су тұрақтылығы, қаттылық және басқа да механикалық және электрлік қасиеттерін береді. [1,252 б]

 Пластмасса құрамына түрлі қоспалар кіреді: пластификаторлар, толтырғыштар, бояғыштар. Толтырғыштар органикалық (талшықтар, үгінділер, маталар және т.б.) және бейорганикалық (шифер, графит, асбест және т.б.) заттар ретінде пайдаланылады. Толтырғыштар пластиктің беріктігі, жылуға төзімділігі, электр кедергісін арттырады. Сонымен қатар, түрлі салалардың қалдықтары ретінде толтырғыштар пластмасса құнын төмендетеді. Пластификаторлар полимердің икемділігін арттырады және дайын пластикке қосымша пластиктен шығып, оны қалыптастыру үдерісін жеңілдетеді. Әртүрлі қоспалар арқасында пластиктен электр өткізгіштігі бар, пластмассаны қажетті түске бояйды. Кеуектілігі немесе басқа қажетті қасиеттерін береді. [2, VII том]

• Темірболатова Ә, Нұрахметов Н. Пластмассаның құрылысы. Оқу құралы. Алматы. Мектеп баспасы 2007.
• Нысанбаев Ә. Ұлттық энциклопедия VII том

Кері байланыс береді.

Топ бір-бірінің жұмыстарын 3-2-1 бағалайды.

3 ақпарат келтіру, 2 дәлелді ой айту, 1 сөйлеммен түсіндіру.

Рефлексия

Мен үшін 2 қызықты тұсы;

Мен үшін 1 қиын тұсы.