Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма. Қазақ тілі, 10 сынып, презентация. 1 нұсқа.

Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма

Тілдік жүйе табиғи тілдің ішкі заңына лайық (үйлес), сөздік құрам мен грамматикалық құрылыстың тұрақты қарым-қатынасқа түскен элементтерінің бірлігі мен тұтастығы. Тіл белгілі бір жүйе ретінде өмір сүреді. Тілдік жүйе сөздердің әртүрлі өзгеріске түсу мен сөйлемде тіркесу заңдылықтары анықтайды. Тілдік жүйе тұтас бүтін, ал оның құрамындағы әр бөлік (компонент) бүтіннің бөлшегі. Әр бөлік өз алдына оңашаланбайды, жүйенің өзге бөлігіне қарама-қарсылықта түзіледі. Сондықтан да тілдік жүйенің әр бөлігі тілдік жүйе мәні (қызметі) тұрғысынан қарастырылады.

Тілдік норма дегеніміз – тілдегі бірізділік, тіл материалдарын нормалау деген сөз, белгілі бір тәртіп, заңдылыққа бағындыру. Тілдік норма тілдің ішкі заңды жүйелері негізінде дамып қалыптасады, олар сұрыпталған, ұтымды орайында, жалпыға бірдей ортақ түрінде жұмсалады. Ол тәртіпті орнататын да, оның иінін қандыратын да әдеби тіл. Тілдің дыбыс жүйесі, сөз байлығы, сөз мағыналары, тілдің грамматикалық құрылысы – бәрі қалыптасқан заңды ерекшеліктерге негізделеді.

Оқушылар «Жаһандық проблемалар» тақырыбына ассоциация жасайды.

Оқушылар адамзат дамуына әсер ететін жаһандық мәселелер жөнінде ақпарат жинайды. Жаһандануға әсер етуші факторларды көрсетеді. Адамзаттың жаһандық мәселелерін кестеге тізбектеп жазады:

Адамзаттың жаһандық мәселелері

1. Жаһандық энергетика

2. Демография

3. Азық-түлік

4.

5.

Тыңдалымалды тапсырмасы

Адам өміріне жаһанданудың әсері жайлы оқушылар өз ойларын ортаға салады. Екі топқа бөлініп, жаһанданудың артықшылықтары мен кемшіліктерін сызба арқылы көрсетеді.

Қазіргі әлем елдері алдында тұрған глобалды мәселелер

Кері байланыс