«ЭКСПО-2017» - Қазақстанның жаңа белесі. Қазақ тілі, 9 сынып, презентация. 6 сабақ.

Жинақы мәтін құрастыру жолдары

Мәтінді мұқият оқу және негізгі, қосымша ақпараттарды анықтау;

Негізгі ойды білдіретін тірек сөздерді, сөйлемдерді анықтау;

Автор ойын, баяндау желісін сақтай отырып, мәтіндегі негізгі ойды ықшамдау;

Мәтінге тілдік өзгерістер енгізу -

алынған ақпаратты барынша қысқа беру үшін лексикалық, грамматикалық бірліктерді дұрыс таңдау білу. Мысалы:

Қайталауларды жалпылауыш сөздермен алмастыру;

Сөздерді синонимдермен алмастыру;

Бірнеше жай сөйлемді бір құрмалас сөйлемге немесе құрмалас сөйлемдерді жай сөйлемдерге айналдыру.

Есіңде болсын!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Жинақы мәтін түпнұсқа мәтіннен 75 % дейін қысқа болады.

Егер кітап болса, түпнұсқа мәтіні 99% ықшамдалады.

Өз ойларыңды жинақы мәтінге қосуға болмайды. Жинақы мәтін тек автор идеясынан ғана тұруы керек.

Сонымен жинақы мәтін мақсаты не?

Жинақы мәтін жазудағы мақсат – оқырманды мәтін мазмұнының негізгі идеясымен таныстыру және түпнұсқаны оқуға кететін уақытын үнемдау.

Тезис

Аннотация

Презентация

Конспект

Кесте

Схема

Тезистік жоспар

Ықшамдалған мәтін

Үлгі:

Тапсырма: