Қоршаған орта және энергия ресурстары. Қазақ тілі, 8 сынып, дидактикалық материал. 4 сабақ.

Бөлім: «Жаһандық энергетикалық дағдарыс»

Оқылым тапсырмасы

Мәтінді оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Энергетикалық төңкеріс –

экономикалық дағдарысты жоюдың жолы

 Жаһандық энергетикалық тоқырау соңғы жылдары жиі-жиі бой көтере бастаған экономикалық дағдарыстардың негізгі себебіне айналды. Дүниежүзілік дағдарыстардың созылмалы сырқаттары қолданыстағы энергетиканың мүмкіндіктерінің сарқылып бара жатқандығын байқатады. Енді ол тауардың өзіндік құнын арзандатып, экономикалық өсімге қол жеткізуге тиімді жағдай жасай алмайды. Энергетикалық қуат көздерін игерудің күннен-күнге қиындауы және оның бағасының қымбаттауы экономикалық дамудың болашағын тығырыққа тіреді. Осыған байланысты бүгінгі таңда адамзаттың алдыңғы қатарлы ақыл-ойы «энергетикалық тоқырау», «энергетикалық қатер», «энергетикалық төңкеріс» атты ұғымдар төңірегінде толғануда. Тоқырау Жаһандық энергетикалық тоқырау нышандары алғаш рет ХХ ғасырдың 70-жылдарында орын ала бастады. Әлемде мұнай бағасының тұңғыш рет күрт көтерілуі энергетикалық дағдарыс туғызып, бүкіл дүние жүзінің экономикасына әсерін тигізді. Көп ұзамай мұнай бағасы тұрақтап, энергетикалық даму қайтадан қарқын алды. Бірақ осы бір оқиға арзан да мол мұнай дәуірінің аяқталып келе жатқандығын аңғартты. Жаһандық энергетика дағдарысының болмай қоймайтынын бүгінде барша жұрт толық түсінеді, сондықтан да техника мен ғылым үшін қуат проблемасы алдыңғы қатарға шығып отыр.

1.Мәтіннен берілген сөздердің синонимін табыңыз.

Дами бастады_________________________

науқастары________________________

таусылып бара жатыр________________________

бағасын________________________

құнының өсуі________________________

адамдардың________________________

тұңғыш рет________________________

тез дамыды________________________

барлық________________________

2. Сөйлемдерге перифраз жасаңыз. Өз сөйлемдеріңізді түпнұсқамен салыстырыңыз, айырмашылықтарын көрсетіңіз.

/сөйлемдерді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз/

А.Енді ол тауардың өзіндік құнын арзандатып, экономикалық өсімге қол жеткізуге тиімді жағдай жасай алмайды.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ә. Тоқырау жаһандық энергетикалық тоқырау нышандары алғаш рет ХХ ғасырдың 70-жылдарында орын ала бастады.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Б. Көп ұзамай мұнай бағасы тұрақтап, энергетикалық даму қайтадан қарқын алды.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

В. Осы бір оқиға арзан да мол мұнай дәуірінің аяқталып келе жатқандығын аңғартты.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дескрипторлар

• Сөздердің мағынасын ажыратады.
• Мәтіннен сөздердің синонимдерін табады.
• Сөйлемдерге перифраз жасайды.
• Айырмашылықтарын табады.
• Ерекшеліктерін салыстырады.