Қызыл кітап не үшін керек? Қазақ тілі, 8 сынып, дидактикалық материал. 2 сабақ.

3-тапсырма.

Саралау

Ресурс бойынша саралау жүргізіледі. Мұғалім оқушыларға мына мәтінді беріп, ондағы мәліметтеріді қолдануға болатынын ескертеді.

Қызыл кітап туралы мәліметтер:

Табиғат өзіне қауіп төнгенін қалай айта алады? Табиғаттың тілі бар ма? Әрине, жоқ! Бірақ адамзат оны қолдан жасады. Ол - Қызыл кітап...

Бізге Қызыл кітаптың неге дәл солай аталғаны қызық болып тұр. Неге дәл қызыл түс?

Халықаралық Табиғатты Қорғау Одағы 1948 жылы кеудесінде жаны бар тіршілікті қорғауды қолға алды. Бір жылдан соң, сирек кездесетін түрлерді қорғайтын комиссия құрылды. Комиссияның қызметі жойылып кетудің аз-ақ алдында тұрған өсімдіктер мен жануарларды зерттеп, зерделеп, қорғауға алу еді. Оларды бір кітапқа топтастыру болатын. Комиссия төрағасы Питер Скотт адамдардың қып-қызыл түске назар салып, сәл де болса ойлануы үшін тізімді "Қызыл кітап" деп атауды ұсынды. Ең алғашқы Қызыл кітап 1963 жылы жарық көрді. Бұл адамзаттың табиғатты қорғау үшін жасаған алғашқы қадамдарының бірі болатын. 

Қызыл түс - қауіптің белгісі. Қызыл кітап жойылып бара жатқан өсімдіктер мен жануарлардың –төлқұжаты.

 Қызыл кітапқа енген тіршілік түрлері былайша жіктеледі:

  1.Жойылып кету қаупі төнген түрлер. Мұндай түрлерді сақтап қалу үшін міндетті түрде арнайы шаралар (табиғи қорықтар, ұлттық табиғи саябақтар, табиғи резерваттар және т.б.) ұйымдастыру қажет.

 2.Саны күрт азайып бара жатқан түрлер. Ондай түрлердің саны әзірше мол, бірақ қарқынды түрде азаюына жол берілмеуі қажет.

 3.Сирек кездесетін түрлер. Ондай түрлердің санының азаюын қадағалап отыру қажет.

 4.Толық зерттелмеген түрлер, Ондай түрлер туралы ғылыми-зерттеу жұмыстары мұқият түрде жүргізілуі қажет

 5.Қалпына келтірілген түрлер.

Қызыл кітаптың ішінде Қара кітап бар. Немесе қара тізім. Жер бетінен мүлде құрып, жойылып кеткен тіршілік иелері осы кітапта хатталып қалған.