Жазудың маңызы мен қызметі. Қазақ тілі, 8 сынып, презентация. 3 сабақ.

Жазудың маңызы мен қызметі

Оқу мақсаты:

Ж8.3.5.1 -оқылым және тыңдалым материалдары бойынша мәтіннің баяндау желісін сақтап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін жазу

Сабақ мақсаты:

мәтіннің негізгі идеясын сақтап, жинақы мәтін құрастыру

Жазудың қызметі қандай?

Мәтінінен алынған дәйексөзді мұқият оқып, одан әрі айтылмақ ойға болжам жаса.

...Ахмет Байтұрсынұлы «Біздің заман – жазу заманы: жазумен сөйлесу ауызбен сөйлесуден артық дәрежеге жеткен заман» деген. Жазусыз өркениет болмасы анық. Тас дәуірінен атом дәуіріне дейінгі адамзат мәдениеті жетістіктерінің бәрі жазу арқасында...

Жинақы мәтін құрастыру жолдары:

мәтінді мұқият оқу және негізгі, қосымша ақпараттарды анықтау;

қосымша ақпараттарды сызып тастау;

негізгі ойды білдіретін тірек сөздерді, сөйлемдерді белгілеу;

автор ойын, баяндау желісін сақтай отырып, мәтіндегі негізгі ойды ықшамдау;

мәтін түпнұсқасының сілтемесін көрсету.

Мысалы: А.Байтұрсынов айтқандай..., «Қазақ» газетінде ..., Мақалада «.....» берілген, т.б;

алынған ақпаратты барынша қысқа беру үшін лексикалық, грамматикалық бірліктерді дұрыс таңдау білу. Мысалы:

қайталауларды жалпылауыш сөздермен алмастыру;

сөздерді синонимдермен алмастыру;

бірнеше жай сөйлемді бір құрмалас сөйлемге немесе құрмалас сөйлемдерді жай сөйлемдерге айналдыру.

Жазудың ең алғашқы түрі, яғни пиктографиялық жазу туралы ақпараттармен танысып, зерттеу жүргіз