Үстеу. Кітапхана. Қазақ тілі, 6 сынып, таратпа материал. 7 сабақ

КІРІСПЕ ТАПСЫРМА: Тест тапсырмалары

• Үстеу қатысқан есімді тіркесті тап

А. Әрдайым дайын

В. Аса биік үй

С. Алдыңгүні айтты

Д. Ала жаздай ән салды

Е. Кейін қалды

• Қосарлану арқылы жасалып тұрған үстеуді белгіле

А. Келіп-кету

В. Бала-шаға

С. Он-он бес

Д. Жол-жөнекей

Е. Келсе-келер

• Сәл рең беріп тұрған үстеуді тап

А. Баяулау

В. Бұлбұлдайын

С. Сеніңше

Д. Қазақша

Е. Соншалық

• Үстеу қатысқан есімді тіркесті тап

А. Соншама ұзақ әңгіме

В. Оқу аяқталды

С. Өнім алынды

Д. Екі рет марапатталды

Е. Әдемі жазды

• Үстеу қай сөз таптарымен тіркесіп қолданылады?

А. Еліктеуіш сөзбен

В. Сан есіммен

С. Етістікпен, сын есіммен

Д. Одағаймен

Е. Есімдіктермен

НЕГІЗГІ ТАПСЫРМА:

• Төмендегі берілген сөздерге сұрақ қойыңыз?

Қазір қашан?

Бүгін келеді

Кешке

Бүрсігүні

Шалқасынан

Етпетінен

Ақырын

Оқыстан

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

2. Мына үстеулермен тіркес құра. Сұрағын қой.

Лезде, жылдам, шапшаң, баяу.

Үлгі: лезде жеттік (_________?)

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

3. Мына сөйлемдердегі "әлі" деген сөз қайсысында үстеу, қайсысында зат есім? Үстеуді қалай табуға болады?

Әлі (_____?) жетер заман жоқ. (А)

Әлі (______?) ол да өнерлі адам болар

Әлі (______?) талай барармыз

Үстеу істің, қимылдың қандай белгілерін білдіреді?

________________________________________________________________

________________________________________________________________

4. Мына тірскестермен сөйлем құра

Қатар отырды, сонымен қатар. Кейін қайтады, мерекеден кейін қайтады.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

5. Мына үстеулерді қатыстырып, «Кітапханадағы оқиға» деген тақырыпта шағын әңгіме жазыңыз. Сөз саны- 150-180.

Мысалы: таңертең, күзде, кешкісін, ілгері, жоғары, төмен

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

Тақырыбы: Үстеулердің құрамдық түрлері.

Негізгі түбір үстеу, түынды түбір үстеулер

І кезең

Ұйымдастыру кезеңі

1. Төмендегі қалдырып кеткен үстеулерді орнына қой да, мақалды толық жаз.

1. (Қай уақытта?) тұрған жігіттің ырысы артық.

2. (Қай уақытта?) тұрған әйелдің бір ісі артық.(?)

3. Қатты жауған күн (қалай?) ашылады.(?)

Үстеулер қимылдың ____________________, ___________білдіреді

2. Қай бағанадағы тіркес үстеулерге жатады?

Қалай дәлелдеуге болады?

1. Жиналыстан кейін барамын 1. Кейін барамын

2. Сен үйден әрі кетпе. 2. Сен әрі отыр.

Жауабы________________________________________________________

________________________________________________________________

• Мына үстеулерге қарсы мәнді үстеулер тауып жаза да, тіркес құра. Қай сөз табымен тіркеседі екен жаз.

Үлгері- . Жоғары- . Бұрын- .

Мұнда- . Әрі- .

Үлгі: ілгері жүрді - қайда? (мекен) етістікке тіркеседі

_______________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ҚОРЫТЫНДЫ ТАПСЫРМА:

Мына үстеулерді құрамына қарай кестеге жаз.

Кеше, кешке, лек-легімен, ала жаздай, алдыңгүні, қыстай, ертең, қазақша.

Негізгі түбір үстеулер

Туынды түбір үстеулер

Күрделі үстеулер