Қазақстанның су ресурстары. Су – өмірдің нәрі. Қазақ тілі, 6 сынып, дидактикалық материал. 10 сабақ

1-тапсырма

2-тапсырма

Су – өмірдің нәрі

 (А) Су — бұл шексіз теңіздер мен мұхиттар, ағысты өзендер мен мөлдір көлдер. Барлық тіршілік иелері су арқылы өсіп өнеді. Орман, даладағы өсімдіктер көктеп, жасыл желекке оранады. Ал жануарлар жасыл шөп, өсімдіктермен қоректеніп нәр алады. Сонымен қатар, суда тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар да бар. Олар суда еріген оттегімен тіршілік етеді. Адамдар да суды түрлі мақсатта, түрлі салада қолданып, пайдасын көреді.

 (Ә)Бірде-бір тірі ағза сусыз өмір сүре алмайды. Өсімдіктер су арқылы топырақтан минералды заттарды қабылдап, сабағы арқылы жапыраққа жеткізеді. Топырақтың құнарлығын арттыру үшін де су қажет. Су арқылы топырақтағы өсімдіктер шіріп, қарашірік пайда болады. Ал қарашірік өсімдіктердің тез өсуіне көмектеседі. Көптеген бау-бақша өсімдіктері суарған кезде өнім береді.

(Б)Адам өмірінде суды тек ішіп қана қоймайды. Күнделікті өмірде су тамақ пісіру, жуыну, тазалау, өмірінің барлық сәтінде қолдану үшін қажет. Сонымен бірге адамзат суды кәсіптің барлық саласында қолданады. Мысалы: балық аулау, егін егу, теңіз-мұхиттар арқылы кемемен жүк тасу, кемемен саяхаттау, зауыт-фабрикаларда әртүрлі заттарды жасау. Осының барлығы судың қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.

Берілген тақырыптарды абзацтармен сәйкестендіріңдер. Екеуі артық.

Абзац А - ...

Абзац Ә - ...

Абзац Б - ...

3-тапсырма

Мәтінді қайта оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.

• Су астында өмір сүретін жануарлар суда қалай тіршілік етеді?
• Өсімдіктер топырақтағы минералды заттарды қалай қабылдайды?
• Қарашірік өсімдіктерге не үшін қажет?
• Суды адамдар кәсіптің қандай салаларында қолданады?

4-тапсырма

Дәптерлеріңе кестені сызып, қажетті ақпараттармен толтырыңдар.