Қашықтық өлшеу. Физика, 11 сынып, қосымша материал 2.

Физикалық термин

Анықтама немесе мысал:

Жарық жылы (ж.ж)

• жарықтың бір жылда өтетін қашықтығы.
• 1 ж.ж.=9,46* км.

Астрономиялық бірлік (а.б)

– Жер центрі мен Күн центрі арасындағы орташа қашықтық, шамамен жер орбитасының үлкен жарты осіне тең.

1 а.б.=149,6 млн км.

1 ж.ж.=63 241,077 а.б.

Паралла́кс  

- бақылаушының орналасуына байланысты көрінетін объектінің алыстағы фонға қатысты орнының өзеруі.

Базис

- А (бақылаушы) нүктесінен бақылаушы үшін көз жеткізілген белгілі бір В нүктеге дейінгі мұқият өлшенген қашықтық.

Жұлдыздың жылдық параллаксы ()

(1 пк – 100 пк, )

— жұлдыздан жер орбитасының радиусы көрінетін бұрыш.

а=базис=

=жылдық=[].

Парсек (пк) (параллакс+бұрыштық секунд)

– бір бұрыштық секунд (0°0'1") бұрышынан жер орбитасының радиусы (а.б) көрінетін жұлдызға дейінгі қашықтық.

Көкжиектік параллакс

 (300 000 км – 5 а.б.)

– жұлдыздан көру сәулесіне перпендикуляр Жер радиусы көрінетін бұрыш.

1 радиан=57,2958

Параллакс аз болған сайын, объект алыс орналасқан. Ең үлкен Айдың параллаксы ең үлкен мәнге ие.

Радиолокация

Объекттерді және олардың нақты орналасуын радиотолқын-дар арқылы анықтау.

Радиолокация әдісі жақын ғаламшарларға дейінгі қашық-тықты анықтау үшін қолданады.