Жұлдыздарға дейінгі қашықтықты анықтау әдістері. Физика, 11 сынып, презентация.

Жұлдыздарға дейінгі қашықтықты анықтау

Оқу мақсаттары:

11.10.1.3 – көрінерлік және абсалютті жұлдыздарға дейінгі жұлдыздарды анықтау үшін формуланы қолдану.

Бағалау критерийлері:

Жұлдыз не екенін біледі

Галактика ұғымын біледі

Қашықтықты анықтау формуласын қолданады

Көрінерлік жұлдыздық шама ұғымын біледі

Абсалют жұлдыздық шама ұғымын біледі

Жұптық жұмыс

«Астономиядағы қашықтықты анықтау әдістері»

Дескрипторлары:

Радиолокациялық әдіс арқылы Марсқа дейінгі аралықты анықтайды;

Айға дейінгі қашықтықты көкжиектік параллакс әдісі бойынша анықтайды;

Центавр Проксимасына дейінгі қашықтықты жылдық параллакс әдісі бойынша анықтайды.

Жауаптары:

Қай жұлдыздар бізге жақын, ал қайсысы алыс?

Жұлдыздарға дейінгі қашықтықты өлшеу

Радиолокация –

Күнге және жақын ғаламшарларға дейінгі арақашықты өлшейді.

Параллакс –

Жақын жұлдыздарға дейінгі арақашықты өлшейді. (максимум – 1000 пк)

жылдық

Күн

Жердің орбитасы

Көрінетін жұлдыздық шамалар

Грек астрономы Гиппарх б.э. дейінгі ІІ жүзжылдықта барлық жұлдыздарды жарықтылығы бойынша 6 класқа – 6 жұлдыздық шамаларға бөлді. Ең жарық жұлдыздар 1-ші жұлдыздық шама жұлдыздары, ал аспанда әлсіз көрінетін жұлдыздар 6-шы жұлдыздық шама жұлдыздары болып табылады.

Көрінерлік жұлдыздық шама – аспан шырақтары (жұлдыздар, планеталар, Күн, т.б.) сәулесінің Жер беті жазықтығында (шырақтар сәулесіне перпендикуляр орналасқан) жасайтын жарықталынуының өлшемі; аспан шырағы жалтырауының өлшемі.

Абсолют жұлдыздық шама

Абсолюттік жұлдыздық шама дегеніміз 10 пк стандарт қашықтықта болатын жұлдыздың көрінерлік жұлдыздық шамасы.

Күн 10 пк қашықтықта 5-ші жұлдыздық шамасы бар өте әлсіз жұлдыз болар еді, яғни Күннің абсолют жұлдыздық шамасы M=+5m.

Видео материалды қарау: «звездные величины»

Жұлдыздарға дейінгі қашықтық

Жылдық параллакс – жұлдыздан Жер орбитасының орташа радиусы көрінетін бұрыш.

1 пк – 100 пк (Жерден)

1 кпк дейін (орбитадан)

10 Мпк дейін

(радиоинтерферрометр)

Әлемдегі «қашықтық баспалдағы» (лестница расстоянии)

«қашықтық баспалдағы» үшін баспалдақ әдісі (барлығы емес).

Видеоматериалды қарау: «Қызыл ығысу»

1. Ығысу жоқ – галактика бір жерде тұр.

2. Қызыл ығысу– галактика Жерден алыстап барады.

3. Көк ығысу– галактика Жерге жақындап келеді.

Рефлексия

2 жұлдыз, 1 тілек