Әлем жұлдыздары. Жұлдызға дейінгі қашықтық. Айнымалы жұлдыздар. Физика, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Космология

Мектеп: Ақтау қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Әлем жұлдыздары. Жұлдызға дейінгі қашықтық. Айнымалы жұлдыздар

* 11.10.1.2 - көрінетін жұлдызды шама және абсолюттік жұлдызды шама ұғымын ажырату;

* 11.10.1.3 - көрінетін және абсолютті жұлдызды шамаларды анықтау үшін формулаларды қолдану

Сабақ соңында оқушылардың мақсаты:

* жұлдыздардың жарықтығы бойынша жіктелетінін түсіну және келесі терминдермен анықталады: көрінетін жұлдызды шама және абсолюттік жұлдызды шама;

* көрінетін шаманы және абсолюттік шаманы анықтау;

Оқушы біледі:

* жарықтылық пен көрінетін шам арасындағы айырмашылықты;

* жұлдыздың жарықтығы мен жарығын қалай өлшеуге болатынын;

* жарық пен жарықтылық үшін шамалар шкаласын;

* көрінетін жұлдызды шама және абсолюттік жұлдызды шама сияқты ұғымдарды қалай ажыратуға болатынын;

* көрінетін және абсолютті жұлдызды шамаларды анықтау үшін формулаларды қалай пайдалану керектігін;

Пәнге тән лексика мен терминология:

Ауызша айтылуға арналған анықтамалар: көрінетін жарықтық, жарықтық, шама.

Көрінерлік жұлдыздық шама: аспан шырақтарының сәулесінің Жер бетінің жазықтығында (шырақтар сәулесіне перпендикуляр орналасқан) жасайтын жарықталынуының өлшемі; аспан шырағы жалтырауының өлшемі

Жарықтылық : беттен шығатын жарық ағынының беттік-кеңістіктік тығыздығы. Ол жарық ағынының бет элементі жарық күшінің (dІ) қарастырылып отырған бағытқа перпендикуляр проекциясының ауданына қатынасы

Шама: біз жұлдыздан немесе басқа да жарқырайтын объектіден алынатын жарық мөлшерін өлшеудің ескі жүйесі; біз орбитадан өндірілетін параллакс өлшеу объектісінен көп шама, соғұрлым аз сәуле аламыз, атмосфераның шайылу әсерінен жоғары, жер телескоптарының көмегімен жасалатындарға қарағанда анағұрлым дәл.

Жұлдызды параллакстар бірнеше жүз жұп шегінде Жұлдыздарға ғана өлшенуі мүмкін.

Кері квадрат Заңы: жұлдыздың жарықтылығы(жалпы жарық ағыны), көрінетін жарықтық және жерге дейінгі қашықтық кері квадрат заңымен байланысты. Егер осы шамалардың кез келген екеуі белгілі болса, онда үшінші

• Мұғалім өзара іс-қимыл үшін қолайлы, мейірімді атмосфера жасайды
• Мұғалім мен оқушылар топта жұмыс істеу мақсатын, критерийлерін, ережелерін бірлесіп анықтайды.
• Белсенділігін арттыру;
• Сыни ойлауды дамыту үшін жағдай жасау;
• Коммуникативтік дағдыларды жетілдіру;
• Топтық жұмыс барысында бір-біріне құрмет көрсету, пікір тыңдау, тату болу;

Алгебра және геометрия (есептер шығару)

Презентация Power Point

Параллакс және парсек

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

І. Ұйымдастыру

Сыныпты түгендеу. Сабақтың мақсатын, жетістік критерийлерін талдау

ІІ. Кіріспе. Бақылау сұрақтарының көмегімен өткен материалдарды еске түсіру.Жұптық жұмыс.

1. Жұлдыздың көрінетін жарықтығы мен жарықтылығы арасындағы айырмашылықты түсіндіріңіз.

2 Кері квадрат заңы дегеніміз не? Осы заңды пайдаланып, неліктен секундына әлдеқайда аз жарық энергиясын шығаратын шам жұлдызға қарағанда жарқын көрінетіндігін сипаттаңыз.

3. Жақын жұлдыздың жарығын қалай анықтауға болады? Әр түрлі жұлдыздардың жарықтылығын білу маңыздылығы неде?

4. Олардың қайсысы жиі кездеседі: жұлдыздар, күннен гөрі жарығырақ, немесе жұлдыз, күннен гөрі жарықтылығы аз?

5. Неге шама шкаласы "кері" шкала деп аталады?

Мұғалімнің іс-әрекеті:

Мұғалім бұл сұрақтарды қояды.

Оқушының іс-әрекеті:

Оқушылар жұптасып талқылап, өз ойларын мұғалімге айтады. Егер бір жұп дәл жауап бере алмаса, екінші жұп олардың жауаптарын толықтыра алады.

Бағалау.

Сұрақтарға белсенді жауап берген жұпқа 2 ұпайдан беріледі.

І. Сабақтың тақырыбы мен мақсаты

1. Бүгін біздің тақырып - " Әлем жұлдыздары. Жұлдызға дейінгі қашықтық. Айнымалы жұлдыздар ”

2. "Сіз қалай ойлайсыз, оқыту мақсаттары қандай?”

3. "Бүгінгі күні оқытудың мақсаты-көрінетін жұлдыздық шама мен абсолюттік жұлдыздық шама сияқты ұғымдарды ажырату.;

көрінетін және абсолютті жұлдызды шамаларды анықтау үшін формулаларды қолдану;

Мұғалім іс-әрекеті:

Мұғалім абсолюттік және көрінетін шаманың арасындағы айырмашылықты сипаттайды, содан кейін парсекті қайталатып, абсолют жұлдыздық шаманы анықтайды

ІІ. Білімді өзектендіру (Демонстрация)

Демонстрация үшін мұғалім екі түрлі жарық көзін пайдаланады, мысалы шам мен Алау, және олар жарқын, жап-жарық алау сияқты көрінуі мүмкін екенін көрсетеді.

Оқушының іс-әрекеті:

Демонстрацияның мағынасы мен маңыздылығын анықтайды.

ІІІ. Топтық жұмыс. «Венн диаграммасын толтыру». Оқушыларды бой бойымен сапқа тұрғызып, үш-үштен санатып, топ құру

Оқушының іс-әрекеті:

Екі шеңбердің орта бөлігінде жалпы ортақ ұқсас белгілері жазылады, ал сол және оң жақта – көрінетін жұлдыздық шама мен абсолют жұлдыздық шама арасындағы айырмашылықтар жазылады.

Бағалау.

Топтық бағалау. Белсенді қатысқан және қосымша қойылатын сұрақтарға жауап берген топтар максимум 4 ұпаймен бағаланады.

Тапсырма дескрипторлары:

• көрінетін жұлдыздық шама мен абсолют жұлдыздық шама арасындағы айырмашылықтарды дұрыс жазады
•  көрінетін жұлдыздық шама мен абсолют жұлдыздық шама арасындағы ұқсастықтарды дұрыс жазады
•  Басқа топтардың әзірлейтін қосымша екі сұрағына жауап береді

Мұғалім іс-әрекеті:

Барлық үш топтың жауаптарын тыңдап, кері байланыс беру.

ІV. Өзіндік жұмыс. Есептер шығару

Тапсырма дескрипторлары:

• Есептің шартын дұрыс жазу
• Қажетті формуланы дұрыс тауып жазу
• Жауаптарын негіздеу

1. . Полярлы жұлдыз (магнитудасы 2,0) аспандағы ең жарқын жұлдыз болып табылады, бірақ біз көргеніміздей, бұл айырмашылық шын мәнінде Сириуске тиесілі (магнитуда-1,5). Сириустың жарықтығы полярлық жұлдыздың жарықтығына қалай сәйкес келеді?

(1 ұпай)

2. Сириус Вегетан қарағанда қанша рет жарық екенін есептеу үшін жоғарыда келтірілген кестедегі мәндерді пайдаланыңыз.

(1 ұпай)

3. Егер көрінетін шама жұлдызының жарықтығы 0 тең болса 2,52 3 1028 Вт м^-2, полярлық жұлдыздың жарықтығы қандай?

(1 ұпай)

4. Жарықтығы 13*10 ^-10 Вт м^-2 жұлдыздың көрінетін жұлдыздық шамасын есептеңіз. Егер 0-жарықтығы 2,52 × 10²⁸ Вт м^-2 болса

(1 ұпай)

5. M = 25 қарағанда M = 1 жұлдыз қаншалықты жарқын?

(1 ұпай)

6. Полярлық жұлдыздың көрінерлік шамасы 1,99, ал Бетельгейзенікі 0,41 . Полярлық жұлдыздан Бетельгейзе қаншалықты жарқын?

(1 ұпай)

Бағалау

Сабақтың басында әр оқушыға өзін-өзі бағалау парағы беріледі. Бағалау парағындағы кесте бойынша оқушы өз-өзін және мұғалімнің берген ұпайларын сабақтың әр кезеңінде жазып отырады.

VI. Үйге тапсырма. Теориялық конспект жазу. есептер шығару.

VII. Рефлексия

« Бүгінгі сабақта мен...»

Оқушылар не түсінді, не түсінбегендерін стикерге жазады. Сабақ барысында жинаған ұпай сандарын есептеп, өзінің бағасын айтады.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар Параллакс және парсек ұғымын естеріне түсіреді;

Оқушылардың көпшілігі

Көрінерлік жұлдыздық шама мен абсолют жұлдыздық шаманы сипаттай алады;

Кейбір оқушылар жоғары деңгейлік есептерді шығара алады.

• Сабақ басында жұппен жауап берген оқушылар ойы ескеріліп, ұпай беріледі

2. Оқушылардың сабақтың екінші жартысында топтық жұмыстарын топ болып өзара бағалауы

3. Оқушылардың сабақтың үшінші жартысында өзіндік жұмыстарын өзара баалау

Денсаулық сақтау технологиялары. Сергіту сәттері

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары:

• Демонстрацияны мұғалім өзі көрсетеді
• Алау от пен шаммен жұмыс жасау барысында сақтық ережелерін сақтау қажет

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?