Жұлдыздар әлемі және олардың спектрлік классификациясы. Физика, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

11.4А Космология

Мектеп атауы

Күні:

Сынып:

11 (ЖМБ)

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Жұлдыздар әлемі және олардың спектрлік классификациясы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

11.10.1.1 - жұлдыздардың басты спектрлік класын сипаттау

Бағалау критерийлері

Оқушы

• Жұлдыздардың спектрлік кластарын сипаттайды;
• Диаграмма мәліметтерін сәйкестендіреді, салыстырады

 Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

Жұлдыз, спектр, жұлдыздар классы (классификациясы)

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Жұлдыздар .... байланысты ... кластарға жіктеледі

Ең жарық жұлдыздар ... типіндегі жұлдыздар. Олардың сыртқы бетінің (фотосферасының) температурасы шамамен .... К жетеді.

Күн ... типіндегі жұлдыздарға жатады. Бұл жұлдыздардың температурасы шамамен .... К

 Құндылықтарды дарыту

Топтық жұмыста өзара көмек көрсету

Пәнаралық байланыстар

Математика,

Бастапқы білім

9 сыныпта қарастырылған жұлдыздық шамалар туралы білімдері кеңейтіледі. Сонымен бірге жұлдыздардың негізгі спектралды класстары сипатталады..

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

• Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылардың зейінін шоғырландыру:

Оқушылармен амандасып, сыныптағы оқушыларды түгендеу

Оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын/ОМ анықтап алу: бағалау критерийлеріне көңіл аудару

Оқушылардың «жақын даму аймағын», сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтауға көңіл бөлу қажет.

• Білімге шолу:
• Астрономия нені зерттейді?
• Космология нені зерттейді?
• Жұлдыз дегеніміз не?
• Жұлдыз суретін салыңыз

Бағалау: оқушылардың білімінің жүйелілігіне назар аудара отырып, жұлдыз суретінде Күнді салған оқушыларға қолдау айтуға болады.

• Жаңа білім:

Теориялық мәліметпен танысыңыз. Тапсырмаларды орындаңыз. Жұлдыздар классификациясы

Тапсырма 1: Интернет желісі немесе теориялық мәліметтерді, бейнеролик ақпараттарын қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз

Видеороликті мұқият қарап шығыңыз. Теориялық ақпарат пен бейнероликтегі ақпаратты сәйкестендіре отырып, келесі мәліметтердің жауаптарын дәптерге жазып алыңыз:

Мәліметтерді өңдеу:

• Жұлдыздардың спектрлік классы дегеніміз не?
• Жұлдыздардың спектрлік кластарға жіктелу принципін түсіндіріңіз
• Жұлдыздардың негізгі (басты) спектрлік классына қандай жұлдыздар тобы жатады?
• Әр класстағы жұлдыздарға сипаттама беріңіз

Мәлеметтерді ұсыну:

Дескрипторлары:

• Теориялық мәлімет пен бейнебаянға талдау жасайды;
• Жұлдыздардың спектрлік классы ұғымының мағынасын түсінеді;
• Оларды жіктеу принципін сипаттайды
• Негізгі спектрлік класқа жататын жұлдыздар топтарын дұрыс жазады
• Кестені дұрыс толтырады.

Герцшпругн-Рассел диаграммасы

1911 жылы голандиялық Эйнар Герцшпрунг бақылаулар нәтижелерін сәйкестендіре отырып, жұлдыздар жарықтығының олардың спектрлік класстарына тәуелділігін көрсеткен болатын. Ал 1917 жылы АҚШ ғалымы Генри Норис Рассел бұл тәуелділікті график түрінде көрсетті.

Жұлдыздар эволюциясы

Тапсырма 2: Құс жолы галактикасындағы Герцшпругн-Рассел диаграммасына (немесе жұлдыздардың орналасу схемасын) жұпта талдау жасаңыз

Дескрипторлары:

• Диагармманың вертикаль және горизонталь остерінің тәуелділігін сипаттайды;
• Негізгі класс тізбегіндегі жұлдыздарының диаграммадағы орнын анықтайды;
• Жұлдыздар өмірінің кезеңдерін сипаттайды
• Қорытынды.

Оқушылармен бірге теориялық материалға талдау жасап, оқу мақсаты мен бағалау критерийлеріне назар аударуды сұраңыз.

Бағалау критерийлері мен күтілетін нәтиже бойынша рефлексия. Бас бармағыңызды жоғары немесе төмен көтеру арқылы келесі тапсырмаларды қаншалықты жақсы орындағаныңызды бағалаңыз.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жос-парлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың мате-риалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіп-сіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар: жұлдыздар классификациясын біледі, олардың температуралық және өлшемдері бойынша ерекшеленетінін түсінеді

Тақырыптың меңгерілуі сабақтың барлық кезеңдерінде бақыланып отырады. Оқушылардың жеке және жұптық жұмыс жасауы бақыланады

Бұл сабақта қауіпсіздік техника ережелерінің сақталуы жүзеге асырылады

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?